Mısır Kur’an kıraat dehası Şeyh Rif’at ve farkı

Şeyh Rif’at Mısır’ın altın kuşağı kârilerinden biri olarak kabul ediliyor. Günümüzde kâriler tarafından daha az tercih ediliyor gibi gürünüyor. Onun tilavetleri diğer Mısırlı kârilerden belirgin ölçüde farklıdır.

Şeyh Muhammed Mahmud Rif’at (1882-1950), Mısır’ın önde gelen kârilerinden biridir. Diğer kârilerden farklı bir üslubu olduğu için Emir-ul Kûr’a lakabını aldı.

Şeyh Muhammed Rif’at Kahire’de doğdu. Bir hastalık nedeniyle görme yetisini kaybetti. Hârikulâde sesi zihinlerde yer etmiştir. Onun için Mısır'da “Savtü’l melâike” (meleklerin sesi) denirdi. Dikkat edilmesi gereken önemli noktalardan biri de Şeyh Muhammed Mahmud Rif’at’ın kıraatlerinin diğer kıraatlerden farklı olmasıdır. Gerçekten de yaptığı nağmeler, tizlerdeki gırtlak nağmeleri, Kur’an’ın mûcizevî lafzıyla da birleşince dinleyeni ‘bu  ancak melek sesidir’ diyecek kadar etkiliyordu. Ses sahası oldukça genişti. Peslerden başladıktan sonra gittikçe perdeyi yükseltiyor, inanılmaz derecede tiz perdelere çok rahat çıkıyor ve bu perdeleri tertemiz basıyordu.

Şeyh Rif’at’ın tilavetiyle diğer Mısırlı ustalar arasındaki fark, melodik olarak ses ve lahn’ından kaynaklanmaktadır. Diğer kârilerin tipik bir lehçesi varken Rif’at’ın şiirsel bir lahçesi vardır. Okurken şiir okuyormuş hissi veriyor. Onun kıraatleri sistematiktir, bu yüzden kalıcı ve unutulmazdır.

Rif’at’ın ahenkli kıraatlarında diğer Mısır kârilerinde olmayan bir mucize vardır. Tüm Mısırlı kârilerin içinde en iyilerin arasında yer aldığını söyleyebiliriz.

Şeyh Rif’at’ın tilavetinde sade ahenk olmakla birlikte, içinde aklınıza gelebilecek her türlü mesaj ve güzellik görülebilecek şekildedir. Ahengin bu etkisi Şeyh Rif’at’ın kıraatlerinde çok önemlidir.

Dinleyici Şeyh Rif’at’ın okumasında ne özellik var diye sorabilir. Ancak Mısırlı kârilerin tilavet atmosferini tanıdıkça ve dinledikçe Şeyh Rif’at’ın dahi olduğu gerçeğine yaklaşıyoruz. Onun tilavetlerini dinlemek her şeyi gözler önüne seriyor.

Şeyh Rif’at üniversite eğitimi almamış olup kendi yeteneği ve çabasıyla bu konuma gelmiştir.

Bir müzisyen, Şeyh Rif’at’ın kıraatleri hakkında onun kıraatlerinin diğer kıraatlerden çok farklı olduğunu söylüyor. Sanki bu kâri,  notları önceden yazıp, notlardan okuyor. Kıraatının her yerde görülebilen özel bir teorisi var.

Şeyh Rif’at’ın tilavetinin derinliğine aşina oldukça onun gerçek bir dahi olduğu anlaşılacaktır. Bu sadece gırtlak ve tilavet şekliyle değil düşünce ve zihniyetle ilgilidir. Şimdiye kadar kimse bu seviyeye gelememiştir.

İran İslam Cumhuriyeti Uluslararası hakemi ve öğretmen Ahmed Ebul Kasımi’nin konuşmasından alınmıştır.