Rûhu’l-Maânî; Sünni alimlerin en ayrıntılı tefsiri
Rûhu’l-Maânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm ve’s-Seb’i’l-Mesânî, Iraklı alim Alûsî’nin arapça olan meşhur Kur’an tefsiri kitabıdır. Rûhu’l-Maânî tefsiri edebi bir yöntemle akıl ve içtihat temelli bir Kur’an tefsiridir.
Fahri Razi’den sonra en eski üslupla yazılmış en kapsamlı ve detaylı Kur’an tefsiridir ve onun ikinci cildi sayılabilir. 16 cilt halinde yayınlanan bu tefsir, neredeyse tefsir kapsamını ve sınırlarını aşan uzun ve ayrıntılı bir açıklayıcı ansiklopedi niteliğindedir.
Yazar hakkında
Ebû’s-Senâ Şihabüddin Mahmud el-Âlûsî, ( 1802-1854 ) XIX. yüzyılın önde gelen müfessirlerindendir. Fakih, müfessir, edib ve din alimiydi. Seyyid Mahmud, çocukluğundan beri babası ve bir grup edebiyat hocasının yanında çalışmış, zekası ve güçlü hafızası sayesinde ilim tahsilinde hızla ilerlemiştir.Onun en meşhur eseri, “Rûhu’l-Maânî fî Tefsîri’l-Kur’âni’l-Azîm ve’s-Seb’i’l-Mesânî” adındaki tefsiridir
Kısa sürede üst düzeyde bir alim olarak Allame oldu. Şafii idi ancak diğer mezheplerin fıkıhlarına hakim olması ve belki de Ebu Hanife’nin görüşlerine meyletmesi sebebiyle1832’de Hanefi mezhebinin müftüsü olmuştur.
El-Alûsî tefsirinin mukaddemesinde çocukluğundan beri Kur’an’ın sırlarını keşfetmeye çalıştığını ve bunu Allah’tan istediğini yazar.
Gençliğini Kur’an okuyarak geçiren müfessir 20 yaşından önce Kur’an ile ilgili sorular hakkında Dakaıkut Tefsir kitabını yazdı.
Mahmud el-Âlûsî bu tefsiri 43 yaşında yazmaya başlamış olup 1850 yılında tamamlamıştır.
Rûhu’l-Maânî tefsirinin özellikleri
Bu tefsir Sünniler arasında en kapsamlı ve detaylı tefsir olarak bilinir.Önceki tefsirlerin görüşlerini doğru olarak büyük bir dikkatle aktardığından Kur’an tefsirlerinin özeti sayılabilir. el-Alûsî, İbni Atiye, Ebu Hayyan, Beyzavi, Fahri Razi ve diğerlerinin tefsirlerinden yararlanmış olup onların bakış açısını aktarırken aynı zamanda da eleştirmiştir.
Daha çok Fahri Razi’nin eserlerini kullanmış ve yazılarının bazı kısımlarını eleştirmiştir.
En çok konuşulan başlıklar 