Min Hudel-Kur’an: Kur’an ayetlerine sosyal ve eğitici bir yaklaşım

Irak alimlerinden ve taklid mercii Ayetullah Seyyid Muhammed Taki Müderrisi’nin Min Hudel-Kur’an tefsiri, Kur’an-ı Kerim’in çağdaş tefsirlerinden biridir.

Bu tefsir 18 cilt olup Kur’an’ın tüm ayetlerini sosyal ve eğitici bir yaklaşımla ele alır.

Ayetullah Seyyid Muhammed Taki Müderrisi, Seyyid Muhammed Kazım Hüseyni Horosani Müderris Hairi’nin oğludur. Çağdaş bir alim düşünür ve yazardır. Kerbela şehrinde alimler ve fakihlerden oluşan bir ailenin çocuğu olarak dünyaya geldi. Dini ilimler eğitimi alarak büyük âlimlerden istifade etmiştir. Ayrıca felsefe, irfan ve Batı kültürünün eleştirisi gibi beşeri bilimlerin çeşitli alanlarında uzmanlaşarak diğer bilimleri de inceledi. Irak, İran ve Lübnan’daki Arap dergilerinde bir çok makalesi yayınlandı.

Din okulu öğretmeni olarak yeni organizasyon ve çağdaş ihtiyaçlara dayalı planlama yoluyla din okullarını reforma etmek için çalışmalarda bulunmuştur.

Ayetullah Müderrisi’nin özelliklerinden biride farklı vesilelerle halka açık konuşmalar yaparak, insanları sorumlulukları konusunda bilinçlendirmiştir.

 Ayetullah Müderrisinin herşeyden önce Min Hudel-Kur’an tefsiri, eğitim risaleleri çeşitli sosyal ve bilimsel çevrelerin dikkatini çekmiştir.

Min Hudel-Kur’an tefsiri

Bu Kur’an tefsirinde önce bir dizi ayetten bahsedilir ve ayetlerin genel mesajına işaret edildikten sonra her ayetin her bir bölümü ele alınır. Her bölüme bir başlık verilmiş olup bir konuyu içermektedir. Yazar, tefsirinin yansıtıcı ve rasyonel yönlerine odaklanır. Abartılı sözlere ihtimal dışı ve soyut olasılıkları kullanmamıştır.

Bu tefsir İlâhî ayetleri kullanarak toplumsal ve eğitimsel gerçekleri birbirine bağlar. Bu eserin Kur’an-ı Kerim tefsir metodu ve ayetlerdeki düşünce tarzı dikkat çekicidir. Bu metod da yazar, toplumsal koşullarla nasıl etkileşime gireceğini analiz eder. İslami hareketin koşullarının gereği olmayan karmaşık meselelerden de kaçınmaya çalışır. Bu tefsiri diğerlerinden ayıran noktalardan biri de budur.

Genel olarak kitabın yazımında özel ve yenilikçi bir yöntemle yazıldığı görülür.  İçerikler basit, anlaşılması kolay, düzenli ve ilgi çekici bir şekilde sunulmaktadır. Arapçası akıcı, modern ve tüm Arap bilginleri için anlaşılırdır. Aynı halde diğer tefsirlere değinilmemiş ve müfessirlerin fikirlerine yer verilmemiştir.

Bu tefsirin diğer özelliklerinden biri de Kur’an ayetlerinin eğitici yönlerini ifade ederken psikolojik analizi kullanmasıdır.  Ayrıca yazar, ayetlerin muhtevasını günümüz gerçekleriyle ve İslam ümmetinin kültürel, sosyal ve siyasi şartlarıyla ilişkilendirmeye çalışır. İnsanların amellerinden sorumlu olduğunu vurgulayarak  ve bunu kabul etmeye davet eder.

Bu tefsir, ayetlerin manalarını açıklamaya onun ulvi maksat ve hedeflerinin ifadesine ve toplumun sancılarının başarılı ve faydalı bir şekilde tedavi edilmesine dayanmaktadır. Bu tefsirde muhteva kategoriler halinde sunulmuş olup  geleneksel tefsirlerde bahsi geçen teknik ve akademik tartışmalardan büyük ölçüde kaçınılmıştır. Bu nedenle müfessir hadisleri zikrederken dahi hedefi, Kur’an’ı anlamak için ayetleri beyan ederek onun eğitici ve ahlaki yöntemini açıklamaktır.