Peygamberlerin gayb ilmi
Kur’an’ın inanca yönelik önemli hedeflerinden biri, kitabı indiren Yüce Yaratıcının kendisini tanıttığı şekliyle O’na inanılmasıdır. Kur’an’da yer alan gaybla ilgili ayetlerin büyük çoğunluğu, gayb bilgisinin mahiyeti, sınırları, bilinip bilinmemesi gibi konulara değinmez. Gaybı konu edinen bu ayetlerin bağlamından anlaşılan ana mesaj, Allah’ın ilminin görünen görünmeyen her şeyi kuşattığının muhataplarca bilinmesidir.
Cin suresi 26-27. ayetleri: “Gaybı O bilir, gizlisini kimseye açmaz; Ancak elçi olarak seçtiği başka.”
Soru: Kur’an-ı Kerim’in bazı ayetlerinde şöyle okuruz: Gaybın anahtarları Allah’ın yanındadır; onları O’ndan başkası bilmez. (En’âm:59)
Bu tür ayetler gayb ilminin sadece Allah’a ait olduğunu kabul ediyorsa, peygamberlerin veya imamların (a.s) da gayb ilmine sahip olduğu nasıl ispat edilebilir?
Cevap: Gayb İlmi aslında Allah’a mahsus olup Peygamber ve İmam bir şey biliyorsa gaybın farkında olduklarından değil Allah’ın onlara vermiş olmasındandır. Tahrim suresi 3. ayeti: “Hani peygamber, eşlerinden birine gizli bir şey söylemişti. Eşi bunu başkalarına aktarıp Allah da durumu peygambere açıklayınca peygamber bunun bir kısmını anlattı, bir kısmından vazgeçti. Eşine konuyu anlatınca o, “Bunu sana kim haber verdi?” diye sordu. “Her şeyi bilen, her şeyden haberdar olan Allah bana bildirdi” diye cevap verdi.”
Bu nedenle:
1- Gaybın ilmini Allah’tan başkası bilemez diyen ayet ve rivayetler, gaybın bilgisini Peygamber’in gaybı bildiğini söyleyenlerle çelişmez ve her ikisi de doğrudur.
2- Gayb ilimleri iki çeşittir: İlmi yalnızca Allah’a ait olan ve başka hiçkimsenin sahip olamayacağıdır. Şöyle ki duada okuyoruz: Sadece senin isteğinle olan ilmin hakkıyla.
Gayb alemine ait bazı meseleler vardır ki Allah kendi evliyalarına merhamet ederek verir.
3- Peygamberler ve evliyalar İlâhi ilme müracaat etmeden gayb bilgisine sahip olamazlar. Müracaat ettikleri içinde bilirler. Örneğin biz telefon rehberine bakarak aradığımız şahsın telefon numarasını bilebiliyoruz. Ama telefon rehberine bakmazsak bilemeyiz.
4- Peygamberler bazı yerde bilirler bazı yerde bilmezler. Bazı yerlerde gaybı bilmek eksiktir bilmemek daha iyidir. Mesela Hz Ali (a.s) Peygamber Efendimiz’in (s.a.v.) yerine yattığı gece, kendisini tehdit eden bir tehlike olmadığını bilseydi, bu hareketinin pek bir kıymeti olmazdı.
5- Bazen bilirler bazen de bilmezler. Bazen Allah onlar için ışığı açar ve görürler, bazen de ışığı açmaz ve göremezler.
Diğer bir soru İmamların da gayb bilgisi olup olmadığıdır.
Cevap: Cin Suresi'nin 26-27. ayetlerinden Peygamberden başka insanların da gayb bilgisine sahip oldukları anlaşılmaktadır. Ayet şöyle buyurmaktadır: Allah gaybı bilir ve O’ndan razı olanlar dışında hiç kimseyi ilminden haberdar etmez. Daha sonra Peygamber’i misal olarak zikreder.
Soru: Peygamber ve İmamlar (a.s) gaybı biliyorlarsa neden sorunlarını çözmediler, örneğin yakınlarının ölümüne neden engel olmadılar? Devlet arabası verilen kişi, onu kişisel amaçları için kullanmamalıdır. Veya bir bölgenin polis teşkilatı başkanı, emrindeki memura bir dizi cop ve silah verir. Ancak bunlar gerekli olan yerde kullanılmalıdır. Kişisel anlaşmazlıklarda veya memurun isteğine göre kullanılamaz.
Allah evliyalarına’da üç güç vermiştir: 1-Mucize, 2-Gayb ilmi, 3-Müstehab dualar. Evliyalar bunları kişisel amaçları için kullanmazlar. İmam Hüseyin (a.s) Kerbela’da susamış ancak susuzluğunu gidermek için dua etmemiştir.
Peygamberler ve imamlar bu yetkilerini kendi sorunlarını çözmek için kullanırlarsa, başkalarına nasıl rol model olabilirler? Onların da diğerleri gibi zorluklara katlanmaları gereklidir.
Onların sadece insanları Allah’a davet için mucize, gayb ilmi ve müstehab duaları kullanma hakları vardır. Şahsi meseleleri çözmek için değil.
Muhsin Kıraati’nin İnanç İlkeleri (Nübüvvet) kitabından alıntıdır.
