Kur’an-ı Kerim’in yetimlere bakış açısı

TAHRAN (IQNA) - İnsan hayatı dinimizde önemli bir yere sahiptir. İslam inancında insan haklarına riayet edilmesine önem verilmiştir. Bu itibarla himaye edilmeye muhtaç olan yetimlerin hakları, her haktan üstün tutulmuştur.

Her toplumda anne ve babasını farklı sebeplerle kaybetmiş, ilgiye ve yardıma muhtaç çocuklar bulunmakta olup Kur’an-ı Kerim’in Duhâ suresinde yetim çocuklara özel ilgi gösterilmesinin altı çizilmiştir.

Duhâ suresi mushaftaki sıralamada 93. ayet olup Mekke döneminde inmiştir. 11 ayettir. 30. Cüzde yer almakta ve Peygamber Efendimiz’e (s.a.v.) inen 11. Suredir.

Duhâ kuşluk vakti demektir. Güneş ışığının gökyüzüne yayıldığı günün başlangıcı anlamına gelir. Bu kelime surenin ilk ayetinde gelmiş olup bu nedenle sureye Duhâ adı verilmiştir.

Sure üç bölümden oluşmaktadır: Birinci bölümde Allah iki defa yemin eder ardından İslam Peygamberi’ne (s.a.v.) desteği, ikinci bölüm ilâhi nimetlere şüküretme vurgulanır.  Üçüncü bölüm, üç ahlaki ve sosyal emrin ifadesidir: Yetimlere iyilik, muhtaçlara yardım ve Allah’ın nimetlerini anmak.

Bu sure Peygamber Efendimiz’e (s.a.v) bir defada nazil olan suredir. Bir müddet İslam Peygamberi’ne (s.a.v) sure nazil olmadı ve kâfirler Allah’ın kendisini yüzüstü bıraktığını söyleyerek onunla alay ettiler. Böyle bir durumda Duhâ Suresi nazil olmuştur. Ayrıca Allah’ın Peygamber’ini terk etmediğinden bahsedilir. Sonra Allah'ın Peygamber’e olan nimetlerini ifade eder.

Duhâ Suresi iki yeminle başlar. Allah sabahın aydınlığına ve gecenin sükûnetine yemin eder. Sonra Peygambere (s.a.v.) “Rabbin seni bırakmadı ve sana darılmadı.” (3. ayet) der. Sonrada Peygamber Efendimiz’e (s.a.v.) Allah’ın kendisine pek çok nimetler ihsan edeceğini ve onun razı olacağını müjdeler. Son bölümde İslam Peygamber’inin (s.a.v.) geçmişi ve yaşamını hatırlatarak Allah’ın en zor anlarında ona her zaman lütufta bulunduğunu ve desteğini ifade eder. Bu yüzden Peygamber Efendimiz’e (s.a.v.) nimetler için Allah’a şükretmesi, yetimlere iyilik etmesi, fakirlere yardım etmesi ve insanlara ilâhi nimetleri hatırlatması emredilmiştir.

Peygaber Efendimiz’in (s.a.v.) yetim olduğu 6. ayette bildirilmektedir: “O seni yetim bulup barındırmadı mı?”

Mecmeul Beyan ve El Mizan tefsirlerinde Peygamber Edfendimiz’in yetim olması iki anlama gelebilir: Birincisi, Peygamberimiz babasını kaybetmiştir. Rivayetlerde geldiğine göre, İslam Peygamber’ı babası Abdullah,  ya doğumundan önce ya da doğumundan kısa bir süre sonra vefat etmiştir. Peygamber Efendimiz  (s.a.v.) altı yaşında annesini, sekiz yaşında dedesi Abdülmuttalib'i kaybetmiştir.

Yetim’in ikinci anlamı tıpkı özel ve eşsiz bir inci anlamındadır.