Adil olan Allah iyilikleri mükafatlandıracağı ve kötülükleri cezalandıracağı ödül ve ceza konusunda dünyanın eksikliklerinin olmadığı bir başka dünya hazırlamıştır.
Bir şeyin olmasına inanmak için üç aşama gerekli olup bunlardan ilki onu gerçekleştirme olasılığıdır. Ancak bir şeyin mümkün olduğunu ispatlamak için sebebinin de belirtilmesi gerekir. Mead için hem Kur’an’ın hem de aklın tasvip ettiği kuvvetli sebepler vardır. Sebeplerden biri Allah’ın Adl’ı, diğeri de Hikmeti’dir.
Mead’ın birinci delili; Allah’ın adaleti
Kur’an-ı Kerim’de akıl ve vicdanlara iyilik yapanlarla kötülük yapanların eşit olup olmadığını soran birçok ayet bulunmaktadır. Sâd suresi, 28. ayeti:” Yoksa iman edip dünya ve âhirete yararlı işler yapanları yeryüzünde fesat çıkaranlarla bir mi tutacaktık? Yahut günah işlemekten sakınanları günaha batanlar gibi mi sayacaktık?”
Kalem suresi, 35. ayeti: “Öyle ya, emrimize boyun eğenleri o günahkârlarla bir mi tutacağız?”
Secde suresi, 18. ayeti: “İman etmiş kimse günaha batmış kimse gibi olur mu? Bunlar elbette eşit değildirler.”
Câsiye suresi,21.ayeti: “Yoksa kötülüğe gömülüp kalanlar, hayatlarını ve ölümlerini, eşit olarak iman edip dünya ve âhiret için yararlı işler yapanlarınki gibi mi yapacağımızı zannediyorlar? Verdikleri hüküm ne kötü!”
Allah, adaletli ve dünyada sınırlı olduğu için mead ve amellerin değerlendirilmesi gerekir.
Allah ve Peygamberlerin emirleri karşısında iki grup insan vardır: Bir grup insan onlarla muvafık diğer grup ise muhaliftir. Kur’an da bu gerçeği bildirmektedir.
Tegâbün suresi, 2. ayeti: “Sizi yaratan O’dur. Ama kiminiz inkâr, kiminiz iman ediyor. Allah yapıp ettiklerinizi görmektedir.”
Bu dünyada her zaman iyilik ve kötülük için ödül ve ceza yoktur ve olduğunda da bunlar dengeli değildir. Er yada geç herkes ölüp gidecek. Kıyamet günü gibi başka bir yerde amellerin değerlendirilmesi ve ödül ve ceza yoksa Allah’ın Adaleti nasıl olacak? Allah adil olduğuna ve bu dünyada ceza ve ödül yeterli olmadığına göre, başka yerde ceza ve ödül olması gerekir.
Muhsin Kıraati’nin İnanç İlkeleri (Mead) kitabından alınmıştır.