IQNA

Таваккул дар Қуръон / 1

Мафҳумшиносии вожаи таваккул

14:47 - March 15, 2025
рақами хабар: 3045
ИКНА - Бархи луғатшиносон бар ин ақидаанд, ки таваккул аз изҳори аҷз ва нотавонӣ дар кори инсон аст, аммо решашиносии он дар забонҳои сомӣ ва истифодаи он ба вижа бо ҳарфи "аъло" ин маъниро тақвият медиҳад, ки инсон кори худро ба вуҷуде хеле қудратманд, доно, корсоз, ки қобилияти эътимод ва бовариро дорад, вогузор мекунад.

Тавкил яъне, касеро ваколат додан ва анҷоми кореро ба ӯ вогузор кардан аст. Аммо бисёре аз луғатшиносон бар ин назаранд, ки таваккул дар забони арабӣ ба маънии изҳори аҷз дар кор ва эътимод кардан ба дигарӣ аст. Аз истифодаҳои ҳамин решаи «вакл» ва «вукла» ба маънии марди нотавоне аст, ки кори худро ба дигарӣ вогузор мекунад ё «вакил» — шахси тарсончак, нотавон ва аҳмақ аст.

Роғиб ва Ибни Манзур низ бар ин назаранд, ки "вакл" дар ҳолате ки бо ҳарфи «лом» истифода шавад, ба маънии вилоятпазирӣ ва агар бо «аъло» истифода шавад, ба маънии изҳори аҷз ва эътимод ба ғайр аст. Фахриддин дар «Маҷмаъ-ул-баҳрайн» баён мекунад, ки таваккул изҳори аҷз ва нотавонӣ дар кор буда, номи он "таклон" аст. التوکل علی‌الله гусаста шудан ва баргашти банда аз ҳама махлуқот ба сӯи Худои Мутаол дар чизест, ки онро аз махлуқ умед дорад. Ҳамчунин гуфтаанд: раҳо кардани кӯшиш ва саъй дар чизест, ки қудрати башарӣ тавони густариш дар он надорад.

Ба назар мерасад, ки ин маъниҳо ба замонҳои баъд аз нузули Қуръон марбут бошанд. Зеро, бар асоси додаҳои сомӣ ва усули бозсозии забонӣ, моддаи «вакл» дар забонҳои сомии қадим ду маънӣ дорад; «вакл» дар бархе забонҳо (ибрӣ ва оромӣ) ба маънии тавоно будан ва қудрат доштан аст. Аз ҳамин ҷиҳат, «вакил» касест, ки дар коре моҳир ва огоҳ аст. Маънии дигар (дар забонҳои оромӣ, сурёнӣ, акдӣ ва ҳабашӣ) эътимод доштан ва такя кардан аст.

Ба иборати дигар, таваккул бар асоси шинохти Худо ва нақши Ӯ дар олами ҳастӣ аст, на бар асоси изҳори аҷзи башар. Таваккул дар истилоҳ ба маънии итминон ба Худо, ноумедӣ аз мардум, таслим будан дар назди Худо ва танҳо ба Ӯ эътимод доштан омадааст. Нависандаи «Маони-ул-ахбор» التوکل علی‌الله-ро донистан ба ин медонад, ки махлуқ на қудрати зарар расондан дорад ва на тавоноии нафъ расондан, на ато мекунад ва на метавонад монеъи ато шавад. Аз ин рӯ, бандаи мутавакил аз ҷониби мардум ноумедӣ дорад ва ба ғайри Худои Мутаол барои ҳеҷ касе кор намекунад ва ғайри Ӯ ба ҳеҷ кас умед ё тамаъ надорад.

https://iqna.ir/en/news/3492324

captcha