Adem hangi yasak meyveyi yedi?

Yasak meyveyi yememesi konusunda uyarılan Adem (as) onu yedi ve neticesinde cennetten kovulup yeryüzüne indirildi. Ama o meyve neydi? Elma mı, üzüm mü yoksa buğday mı?

Hz. Adem ve Hz. Havva cennette yaşamaya başlarlar. Cenâb-ı Hak onlara cennetin her türlü nimetinden istifade edebileceklerini emir buyurur. Ancak bir ağaca yaklaşmalarını yasaklar. Kur'an'da bu husus Bakara suresi 35 ayetinde şöyle bildirilir: "Orada dilediğiniz gibi bol bol yiyin, ama şu ağaca yaklaşmayın, yoksa zalimlerden olursunuz."

Fakat şeytan onları kandırdı ve o yasak ağacın meyvesini yediler ve bu itaatsizliklerinden dolayı cennetten kovulmaya ve yeryüzünde yaşamaya mahkûm edildiler. Bu ayete ek olarak Kur'an'ın iki ayetinde de bu ağaçtan bahsedilmektedir (Araf: 19; Taha: 120).

Bu ağacın ne olduğu ve hangi meyveye sahip olduğu Kur'an'da belirtilmemiştir. Ancak hadis ve tefsirlerde bu konuda iki temel görüş vardır:

1- Zâhiri çıkarım: Bir grup müfessir ağacın zâhiri manasını değerlendirmiş ve bazı rivayetlere göre yasak ağacı bir demet buğday, üzüm, incir, hurma, bergamot, kafur ve hünnap isimlendirmişlerdir. Bazı müfessirlerin neden bu ağacın buğday olduğunu düşündükleri sorusu ortaya çıkabilir, buğday bir ağaç mıdır? Cevap olarak Kur’an kültüründe "Şecere"  ağacın yanı sıra "çalı" ve "bitki" olarak da adlandırılır. Örneğin Hz. Yunus kıssası, Kur’anda "...Üzerine geniş yapraklı bir ağaç bitirdik." diyor. (Saffat suresi:146). Bu nedenle bazı rivayetlerde ‘ağaç'ın mânâsını buğday zannetmelerinde anlam açısından bir sakınca yoktur.

Son zamanlarda halk kültüründe elma bazen yasak meyve olarak kabul edilir. Bu inanç batı kültür ve düşüncesinden etkilenmiş olup bazıları elmayı Adem'in vesvesesi ve ilk günahının sembolü olarak görür. İslami tefsir ve rivayetlerin hiçbiri yasak meyveyi elma olarak görmemiştir. Elbette imamların (as) bazı rivayetlerinde bu ağaç nedir diye soranlara cevaben  şöyle denilmekte: Kıyamet Günü'nde her şey müminin elindedir ve cennetin meyveleri, bir ağaçtan sadece özel meyveyi aldığınız dünya meyveleri gibi değildir; orada mümin dilerse, belirli bir ağaçtan veya bitkiden farklı meyveler elde edebilir.

2- Zâhiri olmayan çıkarım: Kur'an'da ağaç, bir defa zâhiri olmayan anlamda kullanılmıştır: “veş şeceretel mel’ûnete = lanetlenmiş ağaç” (İsrâ suresi: 60). Bazı müfessirler, farklı rivayetlere dayanarak, yasak ağacı da zâhiri olmayan manasıyla tefsir etmişlerdir. Bu tefsirlerde yasak ağaç, "haset ağacı"dır ve günah aşamasına ulaşan haset değil, kişinin yakalandığı bir tür rekabet veya benzeri bir şeydir.