Hz. Ali’nin (a.s) sosyal adalet anlayışı

Hz Ali (a.s) Beytü’l Mal ve sosyal adalet konusuna aşırı hassasiyet gösterirdi.

Sosyolog ve din araştırmacısı İmad Furuği Hz Ali’nin düşüncelerini tanıttığı dersler dizisinin sekizinci oturumunda “Adalet aramak ve fakirlerle ilgilenmek’ konusunda açıklamalarda bulundu. Özet metin şöyledir:

Nehcü’l Belağa’nın 3. hutbesinde ele alınan Müslümanların Beytü’l- Malı, muhtaçlara ve açlara dikkat edilmesi doğrultusunda adaleti aramak, adaleti talep etmek ve ihtiyaç sahipleri ile ilgilenme konusunda 15. hutbeye değinmek isterim.

Hz Ali şöyle söylüyor:

Hz. Ali (a.s) hilafeti samanında 3. Halife Osman’ın haksız yere akrabalarına verdiği arazileri sahiplerine geri çevirdi ve söyle buyurdu:

“Allah'a andolsun ki Osman’ın (akrabalarına) verdiği şeylerle kadınlar evlendirilmiş ve cariyeler alınmış olsa bile onları sahiplerine geri çevireceğim. Zira adalet ve dürüst­lükte genişlik vardır. Adalet ve dürüstlükten sıkılanlar, zulüm ve haksızlıktan daha çok sıkılırlar.”

Bu hususta biri 27. hutbe olmak üzere Nehcü’l-Belağa’da birkaç hutbe daha vardır. Hz Ali (a.s) hiçbir zaman halkın acı ve ıstırabına kayıtsız kalmadı. Bu konuda çok hassas davranırdı ve 27. hutbesi en hayret verici açıklamalarından biridir.

Hz Ali (a.s) 27. Hutbede şöyle diyor:

“..Ayrıca bana haber geldi ki onların bir adamı, bir Müslüman kadınla, zimmî (Müslümanların emanında olan kâfir) bir kadının evine girmiş, halhallarını, bileziklerini, kolyelerini ve küpelerini almış, onlarsa ağlayıp sızlanmaktan başka bir şey yapmamışlardır.

Düşman (bu savaşta) birçok ganimetle geri dönmüş, onlardan hiç biri yaralanmamış ve hiç birinin kanı dökül­memiştir. Eğer Müslüman bir insan bu olayı duyar da üzüntü ve kederinden ölürse asla kınanmaz. Hatta bana göre ölmesi daha iyidir, uygundur. Hayret ki hayret!

Vallahi bu (düşman) toplum batılda birleşirken, sizin hak yolunda ayrılığa düşmeniz kalpleri öldürür ve gam-hüzün verir insana. Düşman oklarına hedef olurken Yüzleri­niz çirkin olsun, kalpleriniz gamla-hüzünle dolsun. Malla­rınız yağmalanıyor, siz yağmalamıyor, savaşmıyorsunuz. Allah'a isyan ediyorlar, siz razı oluyorsunuz. “

*Nehcü’l Belağa Seyyid Razi’nin H. 4. yüzyılın sonunda (Miladi 11. yüzyıl) topladığı İmam Ali’nin (as) hutbeleri, mektupları ve hikmetli sözlerinden oluşan bir seçkidir. Nehcü’l Belağa’daki hutbelerinin birçoğunda halka ilâhî emirlere uyulmaları ve haramlardan sakınmaları tavsiye edilmiş olup valilere hitaben yazdığı mektupların bir bölümünde de halkın haklarına riayet edilmesini emretmiştir.