Назми ташреъӣ дар Қуръони Карим
Офариниши илоҳӣ бар назм устувор аст ва тақдир ва тарроҳии дақиқ дар тамоми ашёъ вуҷуд дорад: «خَلَقَ كُلَّ شَيْءٍ فَقَدَّرَهُ تَقْدِيرًا» (Фурқон: 2). Ҳол ваҷҳи иртиботи ин назми таквинӣ бо инсон дар халифатуллоҳии ӯ нуҳуфтааст. Инсон, ки ҷонишини Худованд дар замин аст, лозим аст ба тамоми асмо ва авсофи илоҳӣ дар ақдори халифаи ӯ муттасиф гардад; Аз инру зарурӣ аст, ки дар зиндагӣ ва умуроти инсони муъмин ҳикмат, назм ва тартиб ҷорӣ гардад.
Илова бар назми таквинӣ, амал ба маҷмӯаи арзишҳо, халқиёт ва дастуруламалҳои дин, инсони мусулмонро ба назм ва инзибот вомедорад. Ба баёни дигар, паёмади амали якпорча ба манзумаи шариат, инзибот дар шеваи зиндагии фардӣ ва иҷтимоии мусулмонон аст. Агар инсон зиндагии худро тибқи биниши исломӣ назм бидиҳад ва бикушад гуфтор, рафтор ва ҳаракоташ муназзам ва мутобиқи барномаи дақиқи Ислом бошад, назми фикрӣ пайдо мекунад ва ҳеҷгоҳ дучори тазалзули фикрӣ ва ақидатӣ намешавад.
Яке аз далоили ин масъала нузули оёти Қуръон аз сӯи Худованди воҳиди қаҳҳор аст ва тафриқа ва ихтилоф дар он роҳ надорад: «أَأَرْبَابٌ مُتَفَرِّقُونَ خَيْرٌ أَمِ اللَّهُ الْوَاحِدُ الْقَهَّارُ» (Юсуф: 39). Асосан яке аз решаҳои бурузи ихтилоф ва беназмӣ тааддуди манобеъ ва мабонии судури аҳком аст. Қуръони Карим мефармояд: «وَلَوْ كَانَ مِنْ عِنْدِ غَيْرِاللَّهِ لَوَجَدُوا فِيهِ اخْتِلَافًا كَثِيرًا» (Нисоъ: 82), аммо шариате, ки аз ҷониби Худованди ягона, ҳаким ва муқтадир бошад, ҳатман дар садр ва зайл ва аҷзои он ихтилоф вуҷуд нахоҳад дошт.
Яке аз масоиле, ки мӯҷиби интизоми зиндагии муъминон мешавад, поибандӣ ба усул ва риояти ҳудуди илоҳӣ ва чорчуби шариати исломӣ аст. Қуръони Карим ҳамвора пайравони хешро ба риояти ҳудуди илоҳӣ тавсия мекунад ва аз тааддӣ ба марзҳои муҷоз бозмедорад: «تِلْكَ حُدُودُ اللَّهِ فَلَا تَعْتَدُوهَا وَمَنْ يَتَعَدَّ حُدُودَ اللَّهِ فَأُولَئِكَ هُمُ الظَّالِمُونَ» (Бақара: 229). Ин ҳудуд ва марзҳоро омили маҳдудият донист, чаро ки сабки зиндагии ваҳёнӣ тибқи барномаи танзимӣ аз холиқи инсон ва ҷаҳон таъйин шуда ва тахаттӣ аз ҳудуд ва суғури муаян шуда, зарари қатъӣ барои инсонҳо дорад.
