Kehf Suresi'ndeki şaşırtıcı hikayeler

Kur'an-ı Kerim kıssaları arasında diğer dini kitaplarda da geçen rivayetler vardır. Mağaraya sığınan Hristiyan müminlerin yaşadıkları zorlukların hikayesi bunun yanısıra Hz. Musa'nın (a.s) Hızır ile arkadaşlık kıssası da Kehf Suresi'nde zikredilen olaylardan biridir.

Kehf suresi Mekke döneminde inmiştir. 110 ayettir. Mushaftaki sıralamada 18. ve iniş sırasına göre 69. suredir. 15 ve 16 cüzlerde yer almaktadır.

Kehf, mağara demektir. Bu sureye Mağara isminin verilmesinin nedeni, "Mağara Ehli" olarak adlandırılan bir grup Hıristiyan müminlerin hikayesini ele almaktadır. Arapçada 'Eshab' sahip dost anlamına gelirken, Kehf ise dağlarda oyulmuş ev gibi yerler için kullanılıyor. (Dünyada bu mağaraların kendi sınırları içinde olduğunu iddia eden 33 kentin dördü Türkiye'dedir; Afşin, Selçuk (Efes), Lice ve Tarsus. Bunlardan hangisinin onların mağarası olduğu konusunda İslamî ilim dünyâsında bir fikir birliği yoktur)

Kehf Suresi, korku ve umutla insanları hakka inanmaya ve salih ameller işlemeye davet eder. Bu surede Allah'ın çocuk sahibi olmadığı vurgulanmakta ve bazı kimselerin meleklerin, cinlerin ve salihlerin Allah'ın çocukları olduğu iddiası reddedilmektedir.  

Bu surede üç inanılmaz hikaye anlatılıyor: 1. Ashâb-ı Kehf kıssası: Bu kıssada inançları uğruna canlarını ortaya koyarak yurtlarından çıkıp dağdaki bir mağaraya sığınan gençlerin durumu anlatılır.  O dönemin Rum hükümdarı Dakyanus tarafından eziyet görürler. Rivayet o ki; gençler 300 yıldan fazla mağarada uyurlar. Uyandıklarında gizlice şehirlerine giderler ve 300 yıldır uyuduklarını öğrenince şaşırırlar. Baskıcı imparatorun uzun zaman önce öldüğünü ve sadık Hristiyanların artık ezilen bir azınlık olmadığını anladılar.

2- Hz. Musa ile Hızır'ın kıssası: Bu kıssada Hızır ile Hz. Musa arasında geçen olağanüstü olaylar ve bunlarla ilgili açıklamalar yer alır. Bu yolculuk sırasında Hızır, Musa'nın hoşuna gitmeyen şeyler yaparak onu şaşkına çevirir ve rahatsız eder. Ancak Hızır, davranışlarının nedenini açıklayınca, sırları anlar ve sabırsızlığından pişmanlık duyar.

3- Zülkarneyn kıssası: Bu kıssada takvâ ve adalet sahibi bir hükümdar olan Zülkarneyn’in batıya ve doğuya yaptığı seferlerle Ye’cûc ve Me’cûc’ün yeryüzüne yayılmasını önlemek için yaptıkları anlatılmaktadır. Sûrede ahlâk eğitimine yönelik temsilî anlatımlar da yer almaktadır.

- Zülkarneyn'in kişiliği hakkında görüş ayrılığı vardır. Bazıları onu Allah’ın peygamberi, bazıları da onu dindar bir kral olarak tanıttı. Kur’an, onu Allah'a ve ahiret gününe inanan ve büyük bir milleti yöneten sadık bir insan olarak tasvir eder.

- Yec’ûc ve Me’cûc, Kur'an'da ve Yahudi ve Hıristiyanların dini metinlerinde adı geçen kavim veya kavimler topluluğunun adıdır. Bu kavim ve kavimler topluluğu diğer insanlara karşı zalim idiler ve Zülkarneyn, bir set çekerek nüfuz etmelerini engeller. Ye'cûc ve Me'cûc'ün isyanı, Kur’an'da Hıristiyanların ve Yahudilerin dini metinlerinde kıyamet alametlerinden biridir.