IQNA

İslam dünyasının ünlü alimleri /9

İslam toplumunda kadının kanumunu sağlamlaştırma çalışmaları

11:09 - December 06, 2022
Haber kodu: 3478498
Dr Fevziye el-Eşmavi Cenevre Üniversitesi'nde Arap edebiyatı ve İslam medeniyeti profesörü olarak görev yaptı. Ayrıca Mısır Vakıflar Bakanlığı’na bağlı İslami İşler Yüksek Konseyi’nin eski bir üyesiydi.

Eşmavi hayatını, özellikle kadın ve İslam’da kadının konumu ile ilgili çalışmalara ve akla vurgu yaparak dini öğretilerde modernite çalışmasına adayan şahsiyetlerden biriydi.        

Fevziye el-Eşmavi dinin beyanında modernizm alanında özel bir görüşe sahipti. Onun düşüncesi, beyan ve tamamen dinsel görüşün reddedilmesi ile tamamen onaylanması arasında orta bir yaklaşım olarak görülebilir. Kur’an metninin kesin ve değişmez olduğunu ancak fıkıh ve Kur’an tefsirinin değişken olduğunu ve hayatın, çevrenin, bilimsel ve teknolojik gelişmelerin şartlarına göre değiştiğini vurgulayarak bu alanda, özellikle kadın sorunları alanında kaydedilen ilerlemeye dikkat edilmesi gerektiğini söyler.

Dini söylemi yenilemenin Kur’an’da değişiklik yapmak anlamına gelmediğine inanan Eşmavi, Kur’an’ın hiçbir kelime veya harfin değiştirilemeyeceği bir metni olduğunu ancak yeniden incelenebilecek şeyin , ayetlerin sosyal, ekonomik, siyasi, tıbbi ve biyolojik gelişmelere göre tefsir edilmesi gerektiğini söyler. Son ondört asırda değişime uğramış iş sorunları olduğunu belirterek özellikle kadınlarla ilgili konulara özel önem verilmesi gerektiğinin altını çizer.

Fıkıh ilminde modernleşmenin destekçisi olan Eşmavi  bunun dini metinleri reddetmek anlamına geldiğine inanmıyordu. Ayrıca kendisini aklın destekçisi olarak görerek eski metinlerin akla dayalı olarak gözden geçirilmesi gerektiğine inanıyordu.

El-Eşmavi kadınların İslam’da özel bir yere sahip olduğuna ve bazı İslam toplumlarında kadına yönelik mevcut şiddetin İslam'dan kaynaklanmadığına inanıyordu.

İslam Peygamber’inin Hudeybiye Antlaşması da dahil olmak üzere savaş ve barış gibi önemli konularda eşleriyle istişare ederek İslam tarihinin bazı bölümlerini aktardı. Bunun da İslam tarihi ve Hz. Muhammed’in (s.a.v) İslam toplumunda kadının konumunun önemini gösterdiğini söyledi.

Son 14 asırda erkekler fıkıh, tefsir ve diğer dini ilimlere hakim oldular. Bu nedenle, bazılarının o zamanın şartlarına uygun olduğunu söylediği İslami hükümlerin erkek merkezli bir yorumunu sunmuşlardır. Ancak Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) siretine bakıldığında böyle bir yaklaşımın yanlış olduğu anlaşılır. Kaynağı Peygamber’in (s.a.v) eşleri olan pek çok hadis vardır.

Fevziye el-Eşmavi, Mısır’da kadın meselelerine bakış açısının değişmesinden ve din bahanesiyle toplumda kadınlara yönelik ayrımcılığa karşı olan en büyük savunuculardan biri olarak kabul edilebilir.

Bu nedenle El-Ezher Üniversitesi ile işbirliği yaparak kadına yönelik şiddeti yasaklayan yasaların çıkarılmasının önünü açmaya çalıştı. Ancak o, kadına yönelik şiddeti ortadan kaldırmak için kültürel büyümenin ve yeni neslin Peygamber Efendimiz’in (s.a.v) kadınlara yönelik yöntemine göre yetiştirilmesinin gerekliliğine her zaman vurgu yapmıştır.

 

 

captcha