Ang abogado na kumakatawan sa Muslim na mga magdedemanda sa moske ng Kashi Vishwanath-Gyanvapi na pagtatalo, si Ikhlaq Ahmed, noong Biyernes ay ibinasura ang mga pahayag na ang ulat ng Archaeological Survey of India (ASI), na isinumite sa korte ng distrito kanina, ay nagsiwalat ng pagkakaroon ng isang templo ng Hindu sa ilalim ng bakuran ng moske ng Gyanvapi sa Varanasi.
Si Ahmed, sino nakatanggap ng isang sertipikadong kopya ng ulat ng ASI ayon sa utos ng korte noong Miyerkules, ay nagsabi sa mga mamamahayag sa Varanasi na ang "sirang mga idolo" na natagpuan sa lugar ng moske ay hindi patunay ng isang templo ng Hindu.
Sinabi niya na mayroong isang gusali sa mosque na kilala bilang North Yard Gate, kung saan nakatira noon ang limang nangungupahan na naglilok ng mga diyus-diyosan. Aniya, bukas ang lugar bago binarikadahan at doon itinapon ang mga labi ng mga idolo.
Sinabi rin niya na walang nakitang diyus-diyosan ni Lord Shiva sa lugar, at walang anumang ebidensya ng templo sa kanlurang pader ng moske. Sabi niya, pag-aaralan niya ang ulat at maghahain ng pagtutol kung saan man niya maramdamang mali ang ulat.
Magbasa pa:
Ang pahayag ni Ahmed ay dumating isang araw matapos angkinin ni Vishnu Shankar Jain, ang abogado ng mga magdedemanda na Hindu, na kinumpirma ang ulat ng ASI na ang moske ng Gyanvapi ay itinayo matapos gibain ang isang templo ng Hindu noong ika-17 siglo.
Sinabi ni Jain na binanggit ng 800-pahinang ulat ang pagtuklas ng sinaunang mga kasulatan sa Kannada, Devanagari, at Telugu na mga wika sa loob ng lugar ng moske, na alin nauugnay kay Rudra, Janardan at Vishweshwar. Sinabi rin niya na ang mga haligi ng nawasak na templo ay ginamit sa pagtatayo ng moske.
Ang korte ng Varanasi ay nag-utos noong Miyerkules na ibigay ang matibay na sertipiko na mga kopya ng ulat ng ASI sa mga abogado ng magkabilang mga panig. Parehong ang Hindu at Muslim na mga partido ay humingi ng mga kopya ng ulat sa pagsusuri ng ASI, na alin isinumite sa dalawang selyadong pabalat noong nakaraang buwan.
Magbasa pa:
Ang pagsusuri ng ASI, na alin nagsimula noong Agosto 4, ay gumamit ng radar na papasok sa lupa at iba pang siyentipikong mga kagamitan upang suriin kung ano ang nasa ilalim ng lugar ng moske ng Gyanvapi. Sinuri rin ng koponan ang panloob at panlabas na pader, ang selyar at iba pang mga bahagi ng lugar, maliban sa 'wuzukhana'.
Ang ulat ng ASI ay umani ng matalas na mga reaksiyon mula sa ilang mga lider sa pulitika. Ang pinuno ng AIMIM na si Asaduddin Owaisi ay tinawag ang ASI na alipin ng Hindutva at sinabing ang ulat ay kulang sa akademikong higpit at batay sa haka-haka. Sinabi ng pinuno ng BJP na si Giriraj Singh na dapat ibigay ng panig Muslim ang moske sa mga Hindu.
Hindi ang huling salita
Ang Anjuman Intezamia Masajid Komite, na alin namamahala sa Moske ng Gyanvapi, ay nagsabi na ang dokumento ay hindi isang paghatol ng korte o "ang huling salita".
Sinabi ng lupon ng Gyanvapi na pinag-aaralan nila ang ulat ng pagsusuri ng ASI.
Sinabi ni Mohd Yasin, ang kalihim ng komite, "Ito ay isang ulat lamang at hindi isang 'faisala' (paghuhukom). Mayroong ilang mga uri ng mga ulat. Hindi ito ang huling salita sa isyu."
Sinabi niya na ang panig ng Muslim ay maglalahad ng kanilang mga pananaw kapag narinig ng Korte Suprema ang usaping nauugnay sa Batas ng mga Pook ng Pagsamba (Natatanging mga Probisyon), 1991.
Magbasa pa:
Ang pagtatalo sa moske ng Gyanvapi ay matagal nang isyu sa pagitan ng dalawang mga komunidad, ngunit nakakuha ito ng lakas pagkatapos ng hatol ng Korte Suprema na pabor sa Templo ng Ram sa Ayodhya. Inaangkin ng mga magdedemanda na Hindu na ang isang bahagi ng Templo ng Kashi Vishwanath ay giniba ng emperador ng Mughal na si Aurangzeb noong ika-17 siglo at ang moske ng Gyanvapi ay itinayo sa ibabaw nito. Ang mga magdedemanda na Muslim ay nangatuwiran na ang moske ay umiral na bago ang paghahari ni Aurangzeb at ang mga talaan ng lupain ay suportado rin ang kanilang pag-aangkin.