Ҷойгоҳи волои назм дар Ислом
Дар мабоҳиси пешин, аз лавозим ва натоиҷи амал ба шариат, ки интизоми умуроти инсон буд, сухан гуфта шуд; Ба ин маъно ки лозимаи амал ба аҳкоми пазириши назм дар тамоми шъуни зиндагӣ аст. Бо ин ҳол дин ба шакли сареҳ ва мустақим низ таъкидоти фаровоне дар заминаи риояти назм ва инзибот дорад. Аз муҳиммтарин таъкидоти сареҳи Ислом дар бораи риояти назм, ин каломи ҳазрати Алӣ (а) аст, ки фармуданд: «Шумо ва ҳамаи фарзандон ва хонадонам ва ҳар, ки ин васиятам ба ӯ мерасадро ба тақвои илоҳӣ ва назм дар зиндагӣ ва ислоҳ байни мардум суфориш мекунам». Аҳамияти назм дар зиндагӣ то бадон ҳад аст, ки ҳазрати Алӣ (а) дар он лаҳзоти ҳассос ва дақоиқи поёнии умри шарифи хеш, қабл аз суфориш ба намоз, рӯза ва амсоли он бар назм таъкид мефармояд. Ишон назмро баъд аз тақвои илоҳӣ қарор медиҳанд ва густараи хитоби ин фармоишро бо таъбири «ҳар касе, ки номаам ба ӯ мерасад» ба тамоми афроди ҷомеа афзоиш медиҳанд.
Ҳол ҷои савол дорад, ки чигуна ин масъала воҷиб ва то бадин ҳад муҳим ва асосӣ дар баҳсҳо ва гуфтугӯҳои мо ҷое пайдо намекунад ва мавриди таъкид қарор намегирад. Сирри таъкиди ҳазрати Алӣ (а) бар назми умур ин аст, ки ҷомеа исломӣ ҳадафи куллӣ дорад, ки таҳаққуқи он ҳадаф манут ба вуҷуд ва риояти назм дар сатҳи калони иҷтимоӣ аст ва бидуни назм, аз расидан ба ин ҳадафи аъло ва ниҳоии худ бозхоҳад монд. Асосан аз ҷумла шурути анҷоми муваффақияти ҳар коре то замони вусул ба натиҷа, рафтори интизомнок ва мубтанӣ бар барномарезӣ ва назм аст.
Албатта назм дар сатҳи калон ба муаллифаҳое чун созмонпазирӣ, оростагӣ, риояти тартиб, иҷтиноб аз ҳаргуна бесомонӣ, коҳилӣ ва тасвиф дар кор ниёз дорад то тамоми ҷомеа аз ҳамоҳангӣ ва созмонёфтагии комил бархурдор шавад. Барои табйини ҷойгоҳ ва коркардҳои назм ва инзибот дар манзумаи дин бояд бар муаллифаҳое чун аввлавиятбандӣ, тақсими вақт, барномарезӣ ва тадбири умур, тақдири маишат ва назми иқтисодӣ тамаркуз намуд.
