IQNA

Ёддошт

Хондани Қуръон бо “овозҳои зергулӯ” (зерсадо); зебоии хаёлӣ, таҳрифи воқеӣ

16:52 - November 29, 2025
рақами хабар: 4166
Ҳамроҳ кардани овозҳо дар пасманзари тиловати Қуръон — яъне қорӣ оятҳоро мехонад ва ҳамзамон садо ё оҳанге дар қафои ин тиловат пахш мешавад — масъалаест, ки ҷиддӣ бояд ба он андеша кард. Ин равиш метавонад завқи садоӣ ва ҳисси шунавоии мардумро вайрон кунад; падидае, ки ба решаи анъанаи ҳазорсолаи тиловати Қуръон зарба мезанад.

Сайид Муҳсин Мӯсавӣ-Балде, муаллиф ва устоди маъруфи улуми Қуръон, дар як ёддошти огоҳкунанда падидаи «илова кардани овозҳои зерӣ ба тиловати Қуръон»-ро мавриди баррасӣ қарор дода, онро «таҳрифи хатарнок» номидааст ва қориёни ҷавонро аз он ҳушдор медиҳад. Ин ёддошт, ки ба ихтиёри ИҚНО дода шудааст, паҳлӯҳои пинҳонӣ ва паёмадҳои фарҳангии густариши ин равишро, ҳатто дар сатҳи ҷаҳонӣ, нишон медиҳад. Дар поён матни комили он меояд:

«Ин ки овозе ба шакли зирсадо ҳамзамон бо тиловати Қуръон пахш шавад — яъне қорӣ Қуръон мехонад ва дар як вақт садо ё оҳанге дар пасзамина меравад — ҷои ташвиш ва нигарониро дорад.

Ин кор ҳатто мешавад садои як гурӯҳ бошад, ки бо тиловати қорӣ ҳамнавоӣ кунанд; масалан, овоест, ки паралел бо тиловати асосӣ садо медиҳад. Албатта, мақсад ин нест, ки чанд нафар якҷо Қуръон бихонанд — ин мушкиле надорад. Ҳадаф ин аст, ки як қории асосӣ тиловат кунад ва дар баробари он як садои зергулӯ, ки ранги мусиқӣ дорад, иҷро шавад. Фарқе ҳам намекунад, ки ин зирсадо аз овози инсон бошад, аз ягон соз бошад ё аз эффектҳои компютерӣ.

Ин падида як навъ бидъат ва таҳрифи нав аст; на аз ин ҷиҳат, ки комилан тоза бошад, балки аз ин тараф, ки имрӯз таъсирҳои он бештар намоён шудааст ва ба як хатаре ҷиддӣ табдил ёфтааст. Хатаре, ки кам аз костани марзҳои ҳифзи аҳкоми таҷвид ва усули лаҳнҳои Қуръонӣ нест. Масалан, вақте мо оятеро мехонем ва ҳамзамон садои дигаре ҳамчун ҳамхонӣ пахш мешавад, ин худ навъе мусиқӣ ва ба истилоҳ, ҳамнавоист. Хатар дар ин аст, ки агар мардум тадриҷан ба ин ҳамнавоӣ ва зирсадо одат кунанд — ки шояд ба назари аввал корро “зеботар” мекунад — вале ба тадриҷ завқи мардум дигаргун мешавад.

Дар мавриди завқи шунавоӣ бояд гуфт, ки зиёда аз ҳазорючорсад сол аст мардум ба тиловати зебои қориёни Қуръон одат кардаанд; ҳамон зебоие, ки аз тиловати Паёмбари Акрам (с) дар шабона оғоз шуд ва аз ҷониби Имоми Саҷҷод (а) ва дигар Имамон идома ёфт. Имоми Саҷҷод (а) чунон зебо тиловат мекард, ки шунавандаро ба ҳолати «саъқ» мебурд — монанди ҳолате, ки ба Мӯсо (а) дар кӯҳи Тур ҳангоми таҷалли рух дод. Ин суннат то имрӯз ҳам идома дорад ва қориёни хушовоз онро зинда нигоҳ доштаанд.

Дар сад соли охир, бо пайдо шудани дастгоҳҳои сабт ва пахши садо, мо тиловатҳои бениҳоят зеборо дар ихтиёри мардум мебинем, ки ҳатто ғайримусулмонҳо аз онҳо баҳра мебаранд.

Ҳоло агар тиловати Қуръонро бо навъи мусиқие ҳамроҳ кунем ва аз хондани инфиродии қорӣ дур шавем, ба сӯи омехтани тиловат бо мусиқӣ, бо ҳамнавоӣ ё бо эффектҳои сунъӣ равем, тадриҷан завқи мардум дигар мешавад ва дигар хондани инфиродии қориёни нотакроре чун Абдулбоситҳо писандашон нахоҳад шуд.»

4319603

captcha