Истиғфор — одати дунявии аҳли биҳишт

Дар оятҳои Қуръони Карим истиғфор ҳамчун яке аз шартҳои дохил шудан ба биҳишт ва ҳамчунин ҳамчун одати дунявии аҳли биҳишт муаррифӣ шудааст.

Дар сураи Оли Имрон ба пешӣ гирифтан ба сӯи мағфират ва биҳишти бекарон даъват шудааст (Оли Имрон: 133) ва пас аз ишора ба бархе аз рафторҳо, аз ҷумла истиғфор, мефармояд:

«أُوْلَئِكَ جَزَاؤُهُم مَّغْفِرَةٌ مِّن رَّبِّهِمْ وَ جَنَّاتٌ تَجْرِي مِن تَحْتِهَا الأَنْهَارُ خَالِدِينَ فِيهَا وَ نِعْمَ أَجْرُ الْعَامِلِينَ»

(Оли Имрон: 136)

Яъне: онҳо подошашон омурзиши Парвардигорашон ва биҳиштҳое аст, ки аз зери (дараҳтони) он наҳрҳо ҷорӣ мешаванд; ҷовидона дар он мемонанд, ва чӣ некӯст подоши некӯкорон. Пас, яке аз шартҳои пешсафон дар расидан ба биҳишти илоҳӣ, зикри истиғфор мебошад.

Дар оятҳои ибтидоии ҳамин сура, ба шакли баръакс, нахуст подоши парҳезгорон дар биҳишт баён шуда, сипас дар тавсифи вазъияти дунявии онҳо мефармояд:

«الَّذِينَ يَقُولُونَ رَبَّنَا إِنَّنَا آمَنَّا فَاغْفِرْ لَنَا ذُنُوبَنَا وَ قِنَا عَذَابَ النَّارِ * الصَّابِرِينَ وَ الصَّادِقِينَ وَ الْقَانِتِينَ وَ الْمُنْفِقِينَ وَ الْمُسْتَغْفِرِينَ بِالْأَسْحَارِ»

(Оли Имрон: 17)

Яъне: онон касоне ҳастанд, ки мегӯянд: «Парвардигори мо, мо имон овардаем, пас гуноҳони моро биомурз ва моро аз азоби оташ нигоҳ дор»; сабурон, ростгӯён, фармонбардорон, инфоқкунандагон ва истиғфоркунандагон дар вақти саҳар.

Дар сураи Зориёт, бо ишора ба ҳузури парҳезгорон дар боғҳо ва чашмаҳои биҳиштӣ ва гирифтани неъматҳои Парвардигор, мефармояд:

«إِنَّ الْمُتَّقِينَ فِي جَنَّاتٍ وَ عُيُونٍ * آخِذِينَ مَا آتَاهُمْ رَبُّهُمْ إِنَّهُمْ كَانُوا قَبْلَ ذَلِكَ مُحْسِنِينَ»

(Зориёт: 15–16)

Ояти дувум бо калимаи «آخِذِينَ» оғоз ва бо «مُحْسِنِينَ» поён меёбад; яъне дарёфти некиҳо дар биҳишт, самараи эҳсон ва некӣ кардан ба дигарон дар дунёст.

Дар идома, ду хусусияти муштаракро ёд мекунад:

«كَانُوا قَلِيلًا مِنَ اللَّيْلِ مَا يَهْجَعُونَ * وَ بِالْأَسْحَارِ هُمْ يَسْتَغْفِرُونَ»

(Зориёт: 17–18)

Феълҳои замони ҳозира нишонаи давом ва истиқрор мебошанд; ин оят мефаҳмонад, ки ибодат дар шаб ва истиғфор дар вақти саҳар, кори ҳамешагии онҳо будааст. Ҳамчунин нишон медиҳад, ки дар саҳархезӣ, аз миёни ҳамаи зикрҳо, истиғфор ҷойгоҳи вижа дорад ва авҷи ибодат ба шумор меравад.