حفظ سریع قرآن برای عامه مردم کارایی ندارد/ ضعف‌ها و قوت‌ها
گروه فعالیت‌های قرآنی: نشست بررسی آسیب‌ها و آفت‌های حفظ سریع قرآن کریم دوازدهم تیرماه در نمایشگاه قرآن برگزار شد و کارشناسان بر این موضوع که این روش برای عامه مردم کارآیی ندارد، تأکید کردند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، بخش نهادها و مؤسسات بیست و سومین نمایشگاه بین‌الملی قرآن در دهمین شب از برپایی و از ساعت 21:30 نشستی را با عنوان «حفظ سریع قرآن کریم، راهکارها و تهدیدات» با حضور حبیب‌الله عزیزی عضو هیئت مدیره اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت، کرباسی، حافظ کل قرآن، حسن محمدی، مدیر عامل اتحادیه تشکل‌های قرآنی و حجت‌الاسلام محمدرضا رضازاده جویباری، مدیر مؤسسه قرآن و نهج‌البلاغه برگزار کرد.
در ابتدای این نشست حسن محمدی، مدیر عامل اتحادیه تشکل‌های قرآنی به طرح یک سؤال پرداخت و گفت: بخشی از مردم عقیده دارند که با پیشرفت تکنولوژی و در دست داشتن انواع و اقسام وسایل بزرگ و کوچکی که می‌توان قرآن را در آنها بارگذاری کرد و هر لحظه به قرآن کریم دسترسی داشت، دیگر نیازی به حفظ قرآن کریم نیست. حال این سؤال مطرح است که آیا واقعاً نیاز به حفظ قرآن کریم وجود دارد یا خیر.
حبیب‌الله عزیزی، عضو هیئت مدیره اتحادیه تشکل‌های قرآن و عترت و مدیر مؤسسه آیات هدایت در پاسخ به این سؤال بیان کرد: در آیه 49 سوره مبارکه عنکبوت آمده است که؛ « بلْ هُوَ آیَاتٌ بَیِّنَاتٌ فِی صُدُورِ الَّذِینَ...» همین یک آیه به علاوه مطالب بسیار دیگری حفظ قرآن کریم را اثبات می‌کند.
وی افزود: همچنین در سوره مبارکه «سبا» آمده است؛ «وَکَذَّبَ الَّذِینَ مِن قَبْلِهِمْ وَمَا بَلَغُوا مِعْشَارَ مَا آتَیْنَاهُمْ فَکَذَّبُوا رُسُلِی فَکَیْفَ کَانَ نَکِیرِ» از این آیه استنباط می‌شود که افرادی که حداقل سه جزء از قرآن کریم را حفظ نکرده باشند حق ندارند در مورد مسائل دینی اظهار نظر کنند.
در ادامه این نشست کرباسی، یکی از حافظان قرآن کریم که طی مدت دو ماه موفق به حفظ کل قرآن کریم شده است، در مورد موضوعیت و اهمیت حفظ قرآن کریم، گفت: برای این کار شش مورد تعریف شده است که از جمله مهم‌ترین آنها این است که پیامبر(ص) در این زمینه فرموده‌اند که حاملان قرآن به رحمت خداوند متعال احاطه شده‌اند، مورد دیگر نیز این است که با حفظ قرآن کریم به صورت عملی مهارت‌های تلاوت قرآن کریم آموخته خواهد شد.
کرباسی اظهار کرد: الفت همیشگی با قرآن کریم، پر بار کردن اوقات فراغت و جایگزین کردن نوای قرآن به جای آهنگ‌های نامطلوب از دیگر آثار حفظ قرآن کریم است.
حبیب‌الله عزیزی در بخش دیگری از این نشست که در بخش نهادها و مؤسسات برگزار شد، خاطرنشان کرد: حفظ قرآن کریم یک سری ملزومات و لوازم نیاز دارد که به روانشناسی یادگیری بر می‌گردد.
وی با اشاره به اینکه مخالف شیوه حفظ سریع قرآن است، گفت: به شدت طرفدار حفظ سه ساله قرآن کریم هستم، اگر در مسیر یادگیری اختلالات را بزدائیم و در مسیر صحیح قرار بگیریم بهترین روش همین روش حفظ سه ساله قرآن کریم است.
عزیزی با تأکید بر اینکه یکی از مقدمات حفظ قرآن کریم از طریق شنیدن قرآن است، افزود: اگر گوش آیات قرآن را نشنود، زبان برای خواندن آن خلع سلاح خواهد شد. در همین زمینه اثبات شده است که فرزندانی که پدر و مادرشان حافظ کل قرآن بوده‌اند، فرآیند حفظ آنها سریع‌تر و راحت‌تر صورت گرفته است.
مدیر مؤسسه قرآن و هدایت اظهار کرد: سن هر چه پائین‌تر باشد زبان آموزش بهتر خواهد بود و راحت‌تر این کار صورت خواهد گرفت، هر چه سن بالاتر برود با اینکه ابزارهای آموزش بیشتر می‌شود اما زبان آموزش کندتر خواد بود.
عزیزی در بخش دیگری از صحبت‌های خود بیان کرد: در کار حفظ قرآن کریم اگر تمرکز حاصل شود و فاصله کوتاه شود کار حفظ به خوبی پیش خواهد رفت. بنابراین کسی که در عرض چندماه اقدام به حفظ کل قرآن کریم می‌کند در صورتی موفق خواهد شد که تمام فعالیت‌های جنبی و تمرکز بر روی آنها را رها کند و تمام تمرکز خود را بر روی این کار بگذارد تا به موفقیت برسد. حفظ سریع قرآن کریم با داشتنن شرایط مطلوب که اکثر مردم از آن بهره‌مند نیستند، مفید است و در غیر این صورت مفید نخواهد بود.
در ادامه این نشست کرباسی، حافظ کل قرآن با اشاره به اینکه بحث حفظ سریع قرآن به شکل عام قابل قبول نیست، گفت: در این بحث باید ابتدا دیده شود که فرد متقاضی استعداد این کار را دارد یا خیر، در واقع طرح حفظ سریع قرآن کریم بستگی به سطح انرژی و تمرکز افراد دارد.
وی با تأکید بر اینکه این نوع حفظ را به همه علاقه‌مندان به حفظ قرآن کریم توصیه و پیشنهاد می‌کنم، افزود: این توصیه من به شرطی می‌تواند برای همه مردم مورد پیگیری قرار بگیرد که ابتدا دوره‌های مقدماتی این طرح و رسیدن به اوج تمرکز سپری شود و بعد وارد دوره حفظ کوتاه مدت شوند.
کرباسی با اشاره به اینکه همه افراد به صورت بالقوه استعداد این کار را دارند، اذعان کرد: باید این استعداد بالقوه با استفاده از روش‌ها و دوره‌های مختلف به منصه ظهور برسد. من با یقین می‌گویم که اگر از لحاظ سطح انرژی و تمرکز افراد مشکلی وجود نداشته باشد بهترین روش حفظ قرآن کریم همین روش حفظ سریع قرآن کریم است.
این حافظ کل قرآن در ادامه صحبت‌های خود به بیان برخی ضعف‌های حفظ بلندمدت قرآن کریم پرداخت و گفت: حفظی که مدت زمان زیادی طول بکشد باعث از بین رفتن انگیزه افراد شده و فراموشی و سرد شدن نسبت به یادگیری را به دنبال خواهد داشت.
عزیزی نیز در ادامه با اشاره به اینکه حافظ قرآن نباید وقت تلف کند، گفت: این وقفه می‌تواند باعث دلسردی بسیار زیاد قرآن‌آموزان شود، اینکه حافظ قرآن در کنار حفظ قرآن کریم به مفاهیم و تفسیر بپردازد یکی از ویژگی‌های حفظ سه ساله است که در حفظ سریع چنین چیزی انکان پذیر نیست.
مدیر مؤسسه قرآن و هدایت در پایان صحبت‌های خود با تأکید بر اینکه به 10 میلیون حافظ قرآن نیازمندیم که در عرصه عمل و در جامعه نیز اخلاق و رفتار قرآنی داشته باشند، گفت: در حفظ سه ساله قرآن باید راهبردهایی برای عمل به قرآن کریم داشته باشیم به این معنا که قرآن آموزان را در زمینه اینکه عامل به قرآن هستند کنترل نمائیم. چرا که عامل به قرآن بودن از خود حفظ قرآن کریم نیز مهم‌تر است و در واقع رفتارهای این پیشتازان است که افراد دیگر ار جذب فعالیت‌های قرآنی می‌کند.
در بخشی از این نشست نیز حجت‌الاسلام محمدرضا رضازاده، مدیر مؤسسه قرآن و نهج‌البلاغه در سخنانی با تأکید بر اینکه موافق طرح سریع و پرشتاب حفظ قرآن کریم نیست، گفت: البته ممکن است افرادی که دارای استعداد فوق‌العاده‌ای باشند بتوانند در کنار برنامه ریزی دقیق بتوانند به این مهم دست یابند اما برای عامه جامعه و عموم مردم کارآیی نخواهد داشت.
رضازاده تصریح کرد: واقعیتی وجود دارد که در سال‌های اخیر برخی مؤسسات بحث حفظ یکساله قرآن کریم مطرح شده است که با مشاهداتی که صورت گرفته است بیش از 90 درصد شرکت کنندگان در این طرح در حدود 20 جزء از قرآن کریم را حفظ می‌کنند که این حفظ نیز بسیار ناقص است.
وی با بیان اینکه حفظ یکساله قرآن کریم با دوره‌های مقدماتی نزدیک به 15 ماه طول می‌کشد، خاطرنشان کرد: در برخی موارد هم دیده شده است که حافظان قرآن بسیار پراشکال بوده‌اند در مسابقات حفظ نهج‌البلاغه دیده شد که تعدادی از شرکت کنندگان که با عنوان حافظ کل حضور داشتند حتی حد نصاب نهایی را نیز کسب نکردند، این موضوع نشان می‌دهد که حفظ سریع برای این مسیر چندان مناسب نیست.
