از شکوفایی استعداد قرآنی در کودکی تا پایه‌گذاری مدرسه‌ای برای «استعدادها»
گروه بین‌الملل: از کودکی صوت استاد عبدالباسط را تقلید می‌کردم به‌گونه‌ای که همسایگان گمان می‌کردند تلاوتی از رادیو درحال پخش است، تا این که به سن هشت سالگی رسیدم و کار حرفه‌ای خود را با تلاوت قرآن و تجوید به سبک قاریان معروف مصر آغاز کردم و پیوسته به کار خود در این زمینه ادامه دادم.
به گزارش خبرگزاری بین‌الملل قرآن(ایکنا)، استاد «محمدحسن الترابی»، از قراء سرشناس و پیشکسوت کشور مراکش بوده که بیش از 50 سال است با قرآن کریم مأنوس و استعداد صوتی خود را صرف تلاوت کلام وحی کرده است و به سبب برخورداری از صوتی زیبا در زمره یکی از بزرگترین قاریان جهان اسلام به‌شمار می‌آید.
وی در مسابقات قرآنی بسیاری شرکت کرده و در تعدادی از آن‌ها به‌عنوان داور صوت فعالیت کرده است، وی مدرسه قرآنی خاصی با عنوان «المواهب»(استعدادها) برای آموزش علم تجوید و مقامات قرآنی تأسیس کرده و در آن به تربیت شاگردان بسیاری همت گماشته است.
محمد الترابی در گفت‌وگو با پایگاه خبری «الایام»، درباره چگونگی کشف موهبت و استعداد خود در تلاوت قرآن گفت: از دوران کودکی، صدای زیبای «عبدالباسط عبدالصمد»، قاری مشهور و سرشناس مصری، گوش مرا به طرز عجیبی می‌‌نواخت، همسایه ما از کشور یمن و اهل هنر و شعر بود که از مدت‌ها پیش با او آشنا بودیم، از همان دوران، تلاوت خود را با قرائت سوره اعلی و به تقلید از مرحوم عبدالباسط شروع کردم، روزی همسایه‌مان به مادرم گفت: صدای رادیو را بلند کنید، به گمان اینکه فکر می‌کرد صوت من، تلاوتی از رادیو است، مادرم لبخندی زد و گفت: این صدای محمد کوچکم است که قرآن می‌خواند، همسایه ما خیلی متعجب شد. هنگامی که پدرم از محل کارش برگشت، همسایه به او گفت: پسرت صوت خیلی خوبی دارد؛ به او توجه بیشتری کن، ان شاء الله آینده‌ای درخشان خواهد داشت.
پدرم گریست و مرا با خود به خانه برد و به من گفت: قرآن بخوان و من سوره اعلی را خواندم و او نیز گریست، از آن زمان به بعد پدرم برای شنیدن و یادگیری قرائت‌های قرآن مرا به همراه خود به تمام محافل قرآنی می‌برد و نوارهای گوناگونی از قاریان به‌ویژه «محمد صدیق منشاوی»، قاری معروف آن زمان می‌خرید. همیشه به قرائت‌های مختلف قاریان گوش می‌دادم تا این که به سن هشت سالگی رسیدم و کار خود را با تلاوت قرآن و تجوید به سبک قاریان معروف مصر آغاز کردم و پیوسته به کار خود در این زمینه ادامه دادم.
این قاری برجسته مراکشی درباره چگونگی تبدیل این استعداد ذاتی به تبحر در تلاوت نیکوی قرآن و مقامات گفت: من در خانه‌ای پایبند به مبانی و آموزه‌های دینی تربیت شدم. پدرم مردی خداشناس بود و به قرآن و شرکت در مراسم دینی و مذهبی و مدیحه‌سرایی درباره پیامبر(ص) علاقه بسیاری داشت. این شیوه تربیتی مرا به این سمت جهت بخشید. مقامات قرآنی را نزد مشایخ بزرگ مراکش آموختم. این امر شخصیت مرا پرورش داد و توانستم از ساختارها و سبک‌های گوناگون مکاتب صوتی بهره‌مند شوم تا این که از این طریق، مدرسه «المواهب»(استعدادها) را تأسیس و در آن تعدای از قاریان و مبتهلان را تربیت کردم.
شیخ محمد حسن الترابی در ادامه گفت: نزد برخی از مشایخ و اساتید قرائت، سبک معروف به «اندلسیات» را آموختم و کتاب ویژه‌ای را نیز در این زمینه تألیف کرده‌ام تا اینکه به یک قاری ممتاز تبدیل شدم و در سن بیست سالگی در مسابقات ملی مراکش شرکت کردم و در سال 1970 میلادی نیز رتبه نخست مسابقه تجوید قرآن را در کشورم کسب کردم و رفته رفته به کار ضبط تلاوت قرآن در رادیو و تلویزیون روی آوردم.
وی درباره مهم‌ترین دستاوردها و فعالیت‌های افتخارآمیز خود گفت: در سن 12 سالگی در مسجد «المحمدی» شهر «کازابلانکا»» به‌عنوان قاری قرآن قبل از سخنرانی خطیب انتخاب شدم و در سال 1956 میلادی نیز هنگامی که رؤسای جمهور کشورهای عربی در این مسجد اقامه نماز کردند، من به صورت رسمی برای قرائت قرآن در این مسجد انتخاب شدم و در حالی که سن زیادی نداشتم به من اجازه داده شد تا در این اجلاس مهم اذان بگویم.
استاد الترابی افزود: افتخار دیگر این که بیش از 12 سال در مسابقات سراسری قرآن مراکش داوری کرده‌ام و در سال 1974 میلادی نیز در حالی که جوان بودم، به‌عنوان داور در مسابقات بین‌المللی قرآن تونس انتخاب شدم و همچنین در رقابت‌های بین‌المللی قرآن بحرین نیز به‌عنوان داور رشته لحن فعالیت کرده‌ام.
این قاری برجسته مراکشی در ادامه به تأسیس مدرسه «المواهب» برای آموزش تجوید و ادای قرآنی اشاره کرد و گفت: این مدرسه را در سال 1976 میلادی تأسیس کردم و اکنون نیز بعضی اوقات به کار آموزش تجوید به قرآن‌آموزان در این مدرسه فعالیت می‌کنم. این مدرسه به دلیل برخورداری از کیفیت بالای آموزش صوت و لحن قرآن تاکنون نسلی از افتخارآفرینان مراکشی را تربیت کرده است.
وی در بخش دیگری از این گفت‌وگو اظهار داشت: صاحب صوت باید مقامات را به سبک درست و بر طبق اصول پیاده کند، زیرا عدم انسجام باعث تعارض میان معنا و صوت می‌شود. کسی که صوت زیبایی دارد و مقامات را متناسب و همگام با معانی آیات به‌کار می‌گیرد، هم معنا را به ما منتقل می‌کند و هم تصویر را، چرا که قاریان بسیاری وجود دارند که بدون طی کردن این مراحل به کار تلاوت قرآن روی می‌آورند و بدین سبب گوش ما را آزرده می‌کنند؛ اندوهگین کردن و به لرزه انداختن، خندیدن، نگاه کردن به اطراف، از شیوه‌های نادرست هنگام تلاوت است که باید از آن‌ها جدا اجتناب نمود.
این قاری برجسته مراکشی درباره اظهارات برخی افراد که معتقدند قرائت قرآن از طریق به‌کارگیری مقامات با موسیقی عجین شده و به این ترتیب کمی از ارزش و هیبت کلام الهی کاسته است، گفت: این سخن کاملا غلط است زیرا مقام ضرورتا به معنای استفاده کردن از موسیقی نیست، بلکه موسیقی تنها ویژه افرادی است که شعر را آهنگسازی می‌کنند در حالی که مقام تنها یک رمز است و مقام ویژه افرادی است که از موسیقی استفاده نمی‌کنند، مقام در قرائت معمولی و ترتیل عادی نیز وجود دارد و بسیاری از بزرگان قرآنی مصر نیز قرآن را به مقام‌های مختلف قرائت کرده‌اند.
