چندهمسری در جامعه امروز جایگاهی ندارد

حجت‌الاسلام والمسلمین غلامعلی عباسی، مدیر اداره پژوهش پژوهشگاه علامه طباطبایی(ره)، در گفت‌وگو با ایکنا گفت: تعداد زنان از لحاظ قانون طبیعت و بعد جامعه‌شناسی بیشتر از مردان است؛ لذا اسلام قانون چندهمسری را به صورت مشروط پذیرفته است. مردان به خصوص در گذشته بیشتر با حوادث طبیعی و جنگ‌ها و ... کشته می‌شدند یا می‌مردند. بنابراین تعدد زوجات برای حفظ وضعیت جامعه این کار به صورت امری مباح پذیرفته شده است.

عباسی افزود: چندهمسری به اسلام اختصاص ندارد که برخی بخواهند آن را به اسلام نسبت دهند؛ زیرا قبل از آن با وضعیت دیگری مواجه بودیم و اسلام آن را قانونمند و محدود کرد.

وی تصریح کرد: بسیاری از احکام اسلام تشریع از ابتدا نیست یا در حکم موضوعاتی مانند کشاورزی، بیع، تجارت و ... است و اگر این امور قبل از اسلام در مجرای طبیعی خود جریان داشته اسلام آن را امضا می‌کرد و اگر نیازی به اصلاح داشت، با تغییراتی آن را می‌پذیرفت و چندهمسری هم با اصلاحاتی مورد قبول اسلام و جایز و مباح است.

مدیر اداره پژوهش پژوهشگاه علامه طباطبایی با بیان اینکه در این امور فرهنگ عمومی و مسائل طبیعی و ... نقش دارد، ابراز کرد: از طرفی در صدر اسلام داشتن کنیز هم رواج زیادی داشت و در این قضیه بی‌تأثیر نیست.

چندهمسری؛ راه حلی برای زنان بی‌سرپرست

عباسی بیان کرد: تجارت برده و در ذیل آن کنیز، تجارتی پرسود و بسیار رایج در زمان صدر اسلام بود و زن مانند کالای تجاری خرید و فروش می‌شد و اسلام برای مبارزه با این مسئله به صورت تدریجی چندهمسری را پذیرفته تا استفاده از  کنیزان کمتر شود و فرهنگ برده‌‌داری برچیده شود.

مدیر اداره پژوهش پژوهشگاه علامه طباطبایی افزود: ازدواج با بیش از یک همسر به دلایل مختلف در میان اعراب رایج بوده و الان هم در برخی کشورها وجود دارد؛ زنان بی‌سرپرست و عمدتاً شوهرمرده در جنگ‌ها و فقر و مشکلاتی که برای آنان وجود داشت سبب می‌شد تا بیوه‌زنی در جامعه وجود نداشته باشد و شرایط با امروز کاملاً متفاوت است و حتی در برخی کشورهای عربی هم در حال تغییر است.

عباسی با اشاره به آیه شریفه «وَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تُقْسِطُوا فِي الْيَتَامَى فَانْكِحُوا مَا طَابَ لَكُمْ مِنَ النِّسَاءِ مَثْنَى وَثُلَاثَ وَرُبَاعَ فَإِنْ خِفْتُمْ أَلَّا تَعْدِلُوا فَوَاحِدَةً أَوْ مَا مَلَكَتْ أَيْمَانُكُمْ ذَلِكَ أَدْنَى أَلَّا تَعُولُوا»(نساء/3) گفت: این آیه با صراحت مشروط به عدالت کرده است که رعایت آن در بحث عشق و عاطفه بسیار سخت و تقریباً ناشدنی است؛ زیرا مرد باید بین زن مسن و جوان و زیبا و زشت و دارای موقعیت و بی‌موقعیت بتواند رعایت عدالت کند که از افراد عادی برنمی‌آید.

لزوم تدبیر برای ازدواج جوانان

این پژوهشگر دینی اضافه کرد: طرح چنین مباحثی در جامعه امروز جایگاهی ندارد زیرا افراد معدودی توان این کار را دارند. لذا اگر زمانی نیاز به ترویج این مقوله هم باشد باید از طریق اقشار فرزانه فرهنگسازی شود.

وی با تأکید بر اینکه در شرایط امروز این امر مطلوبیتی ندارد و فراروی آن تیره و تار است، تصریح کرد: در فضای امروز کشور تعدد زوجات به معنای شکسته شدن شخصیت همسر اول تلقی می‌شود و موجب اضطراب و نگرانی همسر اول و دیگر زنان جامعه است و به جای آن بهتر است که برای جوانان بدون همسر فکری کنیم.

عباسی اضافه کرد: چند میلیون دختر شوهر نکرده‌اند و پسران زیادی بدون همسر هستند که باید برای آنان تدبیری بیندیشیم؛ امروز مانند گذشته نیست که مردان در معرض دزدان و قطاع‌الطریق و جنگ‌ها باشند و حتی در دوره معاصر آمار تصادفات هم به علت ورود زنان به رانندگی تقسیم شده است.