تفاوت دو مسابقه استعدادیابی «اسراء» و «ترنم» / احتمال پخش سری دوم از دهه فجر
طراح مسابقات «اسراء» و «ترنم» با اشاره به اینکه اغلب مسابقات استعدادیابی شباهت‌هایی با یکدیگر دارند و نمی‌توان آنان را به کپی‌کاری متهم کرد، به بیان تفاوت‌های این دو مسابقه پرداخت و گفت: برای اینکه به اسراء به عنوان برند شبکه قرآن آسیبی نرسد، ترنم با تفاوت‌هایی چون افزایش تعداد داوران، انتخاب داوران جوان از سراسر کشور، توجه به تعداد بیشتری از سبک‌های مصری و مطرح کردن نام قاریان ایرانی و ... پخش شد.
پخش سری اول مسابقه تلویزیونی «ترنم» از شبکه اول سیما، که یک برنامه استعدادیابی قرآنی بود، بازخوردهای خوبی به همراه داشت و عوامل آن را به ورود جدی‌تر شبکه‌های عمومی صدا و سیما به بحث قرآن امیدوار کرد.
طی هفته‌های گذشته، گزارشی از این مسابقه در سایت ایکنا منتشر و در بخشی از آن در مورد شباهت‌های این مسابقه با مسابقه «اسراء» مواردی بیان شد. «سیدعباس انجام»، فعال قرآنی، به عنوان طراح این دو مسابقه، نکاتی را درباره این مقایسه متذکر شد. او بر این عقیده است که تمامی مسابقات استعدادیابی به ناچار در بخش‌هایی شباهت دارند، اما این باعث نمی‌شود که ترنم را یک کپی از اسراء بدانیم.
سیدعباس انجام، مدیر شبکه عربی ـ آفریقایی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایکنا بیان کرد: روز اولی که با مدیران شبکه یک سیما برای تولید یک مسابقه استعدادیابی قرآنی صحبت شد، اعلام کردیم که اسراء برند شبکه قرآن است و اگر آن برنامه را با همان ابعاد اجرا کنیم، باعث آسیب دیدن اسراء می‌شود. طرح ترنم را ارائه دادیم، هرچند برنامه‌های استعدادیابی شباهت‌هایی با هم دارند، اما تلاش شد که این دو متفاوت از یکدیگر باشند.
داور مسابقات کشوری و بین‌المللی قرآن اظهار کرد: یک بار در مورد شباهت مسابقه ترنم با برنامه «عصر جدید» شبکه سوم سیما از من سؤال کردند. گفتم که این از مظلومیت قرآن است که برنامه استعدادیابی اسراء از 9 سال قبل پخش می‌شود و حال ترنم محکوم به کپی‌کاری از برنامه عصر جدید است که از دو سال قبل تولید می‌شود. این نشان می‌دهد که مخاطب شبکه یک مخاطبی متفاوت از شبکه قرآن است.
بیشتر بخوانید:
- آغاز پخش سری نهم «اسراء» با یک غافلگیری
- لحظاتی با نخستین مسابقه قرآنی شبکه یک سیما
- تعداد محدود رسانه‌های قرآنی؛ مانع ایجاد فضای رقابتی و جذب مخاطب
وی با تأکید بر اینکه شبکه قرآن در طرح چنین مباحثی پیشتاز بوده است، گفت: زمانی که هیچ شبکه‌ای برنامه میزگرد نداشت، شبکه قرآن برنامه نقد و بررسی امور قرآنی را با عنوان «پلاک 114» تهیه کرد. مظلومیت شبکه قرآن به حدی است که وقتی برنامه‌هایش از دیگر شبکه‌ها پخش می‌شود، تازه دیده می‌شود. حتی اگر موضوع شباهت دو برنامه را هم قبول کنم، باز هم کپی‌کاری صورت نگرفته، چرا که طراح هر دو برنامه یک نفر است. موضوع دیگر اینکه مخاطب شبکه یک و شبکه قرآن کاملاً متفاوت است. شبکه قرآن مخاطب خاص دارد و به همین خاطر فرهنگ‌سازی و جریان‌سازی در آن شکل می‌گیرد.
معرفی بیش از 20 قاری مصری در ترنم
وی با اشاره به اینکه در برنامه اسراء تلاش شد تا سه مکتب اصلی تلاوت قرآن ترویج شود، افزود: این برنامه طی 9 سال گذشته مکتب «عبدالباسط»، «منشاوی» و «مصطفی اسماعیل» را، که سه مکتب اصلی تلاوت قرآن هستند، ترویج داد. اما در شبکه یک و در برنامه ترنم بیش از بیست قاری مصری معرفی شده است تا مردم با نام آنان آشنا شوند و بدانند چه تنوعی در بحث تلاوت وجود دارد.
انجام تصریح کرد: اگر در زمان اوقات شرعی به تلاوت‌های پخش شده از شبکه یک سیما توجه کنید، متوجه خواهید شد که این شبکه صرفاً تلاوت قاریان ایرانی را پخش می‌کند. بر همین اساس یکی دیگر از تفاوت‌های ترنم و اسراء در پخش و توجه به تلاوت قاریان بنام ایرانی است. در مسابقه ترنم تلاوت بیش از بیست قاری ایرانی پخش شد تا شرکت‌کنندگان در مسابقات به تقلید از آنها بپردازند.
این فعال قرآنی بحث ذوق فردی و خلاقیت شخصی را یکی دیگر از تفاوت‌های دو برنامه اسراء و ترنم معرفی کرد و گفت: مواردی که گفته شد همه به تفاوت‌های ساختاری ترنم با اسراء اشاره دارد و در فرم نیز شاهد اختلافاتی بین این دو برنامه هستیم. مسابقه ترنم در بحث فرم اجرای فرازهای بسیار کوتاه و عمدتاً بین 20 تا 40 ثانیه داشت، اما در مسابقه اسراء گاهی با اجراهای چهاردقیقه‌ای مواجه بودیم. با توجه به اینکه مخاطب شبکه یک مخاطب تخصصی قرآن نیست، شاید فرصت شنیدن چهار تلاوت چهاردقیقه‌ای را نداشته باشد. به همین دلیل فرازها کوتاه بود تا سرعت برنامه تند شود. این سرعت به حدی تند بود که بسیاری از بینندگان از وقت کم برنامه ابراز گلایه کردند، در حالی که زمان برنامه ترنم به اندازه یک سریال تلویزیونی بود، اما در شبکه قرآن وضعیت این‌گونه نیست. این شبکه در طول شبانه‌روز در حال پخش برنامه قرآنی است و می‌تواند دو ساعت هم به یک مسابقه اختصاص دهد.
نسبت داوران با ملی بودن شبکه یک
انجام اظهار کرد: از آنجا که شبکه یک شبکه‌ای با دربرگیری جمعیت کل کشور است، نمی‌توانستیم فقط از سه داور تهرانی برای قضاوت استفاده کنیم و باید داورانی از سراسر کشور حضور می‌یافتند،. بنابر این سومین تفاوت فرمی مسابقه ترنم با مسابقه اسراء در تعداد و چینش داوران است. بر همین اساس در برنامه ترنم از پنج نقطه کشور پنج داور را به داوران حضوری اضافه کردیم تا مجموع داوران به عدد هشت برسد و پهنه کشور را دربرگیرد. موضوع دیگر این بود که داوران در مسابقه ترنم به جای تعریف یا نقد تلاوت به آن امتیاز(ستاره) می‌دادند. اینها همه باعث شد تا ترنم متفاوت از اسراء باشد. ضمن اینکه در تیم داوری نیز تلاش شد که از داوران عمدتاً جوان استفاده شود و این معیار برای انتخاب مجری نیز لحاظ شد.
وی درباره بازخوردهای مسابقه تلویزیونی ترنم نیز گفت: روزانه تعداد زیادی پیام کوتاه داشتیم. نوع بازخوردها نشان می‌دهد که مردم ارتباط خوبی با برنامه برقرار کرده بودند. در تلویزیون معمولاً از هر 10 بیننده یک نفر با برنامه تماس می‌گیرد. وقتی این حجم از پیام دریافت می‌شود، نشان می‌دهد که مسابقه بیننده داشته است. ضمن اینکه تنها راه ارتباطی با مخاطبان یک شماره سامانه پیام کوتاه بود. با توجه به بازخوردها، این احتمال وجود دارد که در دهه فجر شاهد پخش سری جدید مسابقه باشیم.
انجام در مورد نواقص برنامه اظهار کرد: برنامه زنده یک‌سری اتفاقات خاص خود را دارد. شاید اگر برنامه تولیدی بود، از پخش برخی موارد ممانعت می‌شد. همه این اتفاقات باعث شد تا حدود 70 درصد آن چیزی که مدنظر بود عملی شود. لذا برای آینده با وسعت نظر و فراغ بال بیشتری به طراحی برنامه خواهیم پرداخت.
طراح مسابقه تلویزیونی ترنم در پایان در مورد تغییرات احتمالی در سری جدید مسابقه اظهار کرد: برنامه ترنم یک ماه روی آنتن بود و بالای 85 درصد پیام‌ها حکایت از رضایت مخاطبان از مسابقه دارد. معمولاً چنین برنامه‌هایی حداقل دو سال به همان روال قبل پیش می‌رود و بعد در مورد اصلاحات اساسی آن بحث می‌شود. البته تغییرات کوچکی خواهیم داشت و ممکن است برای شرکت‌کنندگان، سهمیه خاص برای هر استان در نظر گرفته شود.
یادآوری می‌شود، سیدعباس انجام از جمله مدیران قرآنی صدا و سیماست که تا قبل از سال 93 در شبکه قرآن و معارف سیما بود و پنج سال از این مدت را به عنوان مدیر گروه تلاوت این شبکه فعالیت داشت. بعد از آن به بخش برون‌مرزی این سازمان رفت و برنامه‌هایی همچون مسابقه اسراء، پلاک 14 و طرح‌های قرآنی 1441 تا 1447 در زمان مدیریت او پخش شد.
گفت‌وگو از تیمور کاکایی
انتهای پیام
