Moskvanın ən qədim İslami binası: "Moskva Köhnə Came Məscidi" | Foto
Rusiyanın federasiyasının paytaxtı Moskva şəhərinin tatarlar yaşadığı məhəlləsində bu ölkənin ən qədim məscidi yerləşir.
"Köhnə Məscid" adlanan bu ibadət ocağı 1712-ci ildə tikilib. Əlbəttə bəzi tarixi araşdırmaçılar Moskvada ilk məscidin 16-cı əsrdə və ya daha öncə tikildiyini qeyd edirlər. Çünki Monqollar Moskvanı 13-cü əsrdə işğal etmişdilər və onların işğalı ilə İslam dini bu şəhərdə yayılmışdı.
"Köhnə Came" adlanan bu məscid taxtadan tikilib. 18-ci əsrin 70-ci illərdə Moskvada taun xəstəliyi yayılan zaman xeyli sayda müsəlman, o cümlədən məscidin yerləşdiyi torpağın sahibləri öldülər və məscid bağlandı.
Bəzi rəvayətlərə görə, Tatarlar məhəlləsində yerləşən bu məscid göstərilən tarixdən daha öncə burada tikilib və Moskva 1812-ci ildə Napeleon tərəfindən işğal edildikdə məscid yandırılıb.
Məscidin hazırkı binası Nəzar Bəy Xaçalovun hədiyyə etdiyi torpaq sahəsində 1823-cü ildə bir qrup müsəlman tərəfindən yenidən təmir və bərpa edilib.
Məscid əvvəlcə sadə bina formasında və bir minarəli tikilmişdi. 1881-ci ildə Rusiya çarı II Aleksandırın (1855-1881) icazəsi ilə məscidin ərazisi genişləndirilib və məscidə günbəz əlavə edilib.
20-ci əsrin əvvələrində Moskvada 10 min müsəlman yaşayırdı və bu məscid 1904-cü ilədək Came Məscidi adlanırdı.
1915-ci ildə məscidin yanında bir mədrəsə də tikilərək məscidə birləşdirildi.
Bu məscid 1923-1925-ci illərdə tatar dini alim Musa Carullabeyov tərəfindən idarə edilirdi.
Kommunistlər 1963-cü ildə məscidin camaat imamı Şeyx Abdullah Şəmsuddinovu həbs və edam edirlər.
1937-ci ildə isə məscid bağlanır, əvvəl çayxanaya, sonra isə Mədəni Müdafiə Qərargahı binasına çevirilir. Daha sonra əsgərlər üçün kitabxana kimi istifadə edilir.
Məscidin günbəz və minarəsi 1967-ci ildə dağıdılır.
1991-ci ildə Moskva müsəlmanları qədim məscidi yenidən alır, təmir və bərpa edirlər. 1993-cü ildə məscid yenidən müsəlmanların istifadəsinə verilir.
Bu gün məscidə Rusiya Müsəlmanları Dini İdarəsi nəzarət edir.
Rusiya müsəlmanları bu məscidə xüsusi önəm verir və məscidi özlərinin tarixinin bir hissəsi hesab edirlər. / iqna
