Quran baxımından arzu olunan cəmiyyətin 5 xüsusiyyəti
Bütün peyğəmbərlər bir məqsədə qulluq edirlər. Bu, insanları kamilliyə doğru istiqamətləndirmək, əmin-amanlıq və ədalətə hər cəhətdən riayət ediləcək şəkildə firavan bir cəmiyyət yaratmaq idi. Bu məqsədə çatmaq üçün bütün bəşəriyyətə bir çıraq kimi müxtəlif proqramlar və tövsiyələr irəli sürülüb.
İslam dini həm Quranın müxtəlif ayələrində, həm də din böyüklərinin rəvayətlərində cəmiyyəti istədiyi vəziyyətə gətirmək üçün tövsiyələr vermişdir.
Qurana görə, arzu olunan bir cəmiyyətin xüsusiyyətləri vardır ki, həyata keçirildiyi təqdirdə, o cəmiyyətin inkişafına, cəmiyyətlərin və fərdlərini güclənməsinə səbəb olacaq. Quranın arzuolunan cəmiyyət üçün qeyd etdiyi xüsusiyyətlər arasında aşağıdakıları qeyd etmək olar:
İman: Quran cəmiyyətinin ən mühüm xüsusiyyəti imanın yüksəlişidir. Qurana görə, insanın hidayət yolunda ilk addımı iman şəklində Allah, mələklər, axirət və məad kimi qeybi şeyləri qəbul etməkdir. Amma bu inam təkbaşına kifayət etmir. Hər bir insan və ya cəmiyyət öz sözlərinə nə dərəcədə sadiq qaldığını müəyyən etmək üçün imtahan və sınaqlardan keçməlidir.
Ağıldan istifadə etmək: Dini cəmiyyət rasional cəmiyyətdir. Bu rasionallıq həyatın bütün məsələlərində ağılın gücündən istifadə etmək deməkdir ki, heç bir işi düşünmədən görməsin. Ağıl təvəhhüm və vəsvəsələrin şəxsiyyətə və cəmiyyətə hakim olmasına imkan vermir. Cəmiyyətin yolu azğınlığa doğru gedirsə, rasionallıq hərəkətə gələrək bunun qarşısını almağa çalışır.
Elmə diqqət yetirmək: İdeal cəmiyyət heç vaxt elmsiz heç bir iş görməz. Bütün işlərin yanlış istiqamətə getməməsi üçün elm və biliyə əsaslanır. Bu cəhalət təbii olaraq ağıl və biliyə zidd olacaq. Çünki cəmiyyət rasionallıq və təfəkkürdən əl çəkəndə cəhalətə düşür. Belə olan halda bu cəmiyyətdən rasionallıq və bilik yox olar.
Ədalətə yüksəlmək: Ədalət ilahi təqvaya çatmağın ən yaxın yoludur. Ona görə də ideal dini cəmiyyət ədalətli olub ədaləti sevməklə yanaşı, başqalarını da ədalətə riayət etməyə təşviq edir. Hətta məzlumların hüquqlarını qorumaq üçün onları müdafiə etməyə çalışır.
Xeyirxahlıq və yaxşılıq etmək: Belə bir cəmiyyət sosial qarşılıqlı əlaqə və tarazlığa nail olmaq üçün Ehsan və yaxşılıq dairəsinə yaxınlaşır. İqtisadi və sosial sahədə əfv etməyi qarşısına məqsəd qoyur. Hətta şəxsi məsələlərdə də xeyirxahlığa fikir verirlər. Cəmiyyətə gözəllik verən şey xeyirxahlıq və yaxşılıq elementidir.
