ذلت‌پذیری در قاموس مؤمن متخلق به اخلاق الهی راه ندارد
گروه اندیشه: اعتقاد به ذکر «لاحَول و لا قُوَة إلّا بِاللهِ العَلىِّ العَظیم» به مومن احساس کرامت، آزادگی و عزت می‌دهد و از آنجا که مبانی اعتقادی او ایمان به آخرت است، از ترس مرگ ذلت نمی‌پذیرند و ذلت‌پذیری در قاموس اخلاق مؤمن که متخلق به اخلاق الهی شده‌است، راه ندارد.
حجت الاسلام الله‌رضا اکبری، مدیر دفتر تربیت و اخلاق معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه کشور، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) در ارتباط با اخلاق در قرآن بیان کرد: قرآن کریم به تصریح خود قرآن، نور و ذکر خداوند است. قرآن هدایتی است برای عموم مردم و تمام چیزهایی که برای هدایت بشر نیاز بوده را در خود بیان کرده‌است.
وی با عنوان اینکه اخلاق در حیطه‌های مختلف فردی، اجتماعی، خانوادگی، سیاسی و زمینه‌های دیگر از مهم‌ترین چیزهایی است که در سعادت و شقاوت انسان‌ها بسیار دخیل است، خاطرنشان کرد: اگر پژوهش‌گران برای تحقیق در زمینه‌ها و حیطه‌های مختلف اخلاق، به قرآن رجوع کنند، می‌توانند مترقی‌ترین دستورالعمل‌ها را از آن استخراج کنند. برای اشاره به نمونه‌هایی از تربیت‌یافتگان قرآن کریم در عالم، می‌توانیم به رسول اکرم(ص) که خداوند ایشان را به عنوان اسوه و الگو به جامعه بشریت معرفی می‌کند، اشاره کنیم.
پیامبر(ص)؛ اسوه اخلاق
حجت‌الاسلام الله‌اکبری در تبیین اخلاق نبی اکرم(ص) گفت: وقتی از همسر پیامبر(ص) از خلق ایشان سؤال شد، او اخلاق پیامبر را در یک واژه یعنی قرآن خلاصه کرد و گفت اخلاق ایشان قرآن بود. یعنی اخلاق ایشان در نحوه تعامل با کفار، دوستان، همسر و فرزندان و هم‌چنین کرامت و بزرگواری ایشان، تجسم قرآن بود.
وی با اشاره به مصادیق تجلی قرآن در وجود پیامبر(ص) از زبان همسر ایشان، بیان کرد: خداوند به ایشان دستور داده بود که عفو را پیشه خود سازد، امر به معروف کند و از افراد جاهل اعراض نماید. در جای دیگر، رسول اکرم(ص) فرمودند «ادب من به واسطه حضرت حق است و با به کار بردن این آموزه‌های قرآنی بود که خداوند به ایشان گفت «وَإِنَّکَ لَعَلى خُلُقٍ عَظِیمٍ، راستى که تو را خویى والاست»(قلم/4).
مدیر کل دفتر تربیت اخلاقی معاونت تهذیب حوزه‌های علمیه عنوان کرد: به کاربستن آموزه‌های قرآن کریم، موجب پیدایش شخصیت‌های عظیمی نظیر پیامبر اکرم(ص)، امیرالمؤمنین (ع)، ائمه اطهار(ع) و در سطوح پایین‌تر سلمان و ابوذر می‌شود. این‌ها کسانی هستند که عزت، سرافرازی، خوش‌رفتاری و تمام خلقیات آنها برگرفته از آیات قرآن است.
وی افزود: اگر بگوییم بخش بزرگی از معارف اسلام را اخلاق تشکیل می‌دهد، می‌توانیم بگوییم، بخش بزرگی از قرآن در مورد اخلاق است و قرآن کریم برای تبیین معارف هدایت بخش انسان آمده‌است.
متخلقین به اخلاق الهی عبادالله هستند
وی با بیان اینکه خدای متعال بندگان خوب خود را به عنوان عباد الرحمن قلمداد می‌کند، درباره ویژگی‌های آنها گفت: مشی عباد الرحمن مشی متواضعانه و بی‌تکلف است. آنان افرادی هستند که تکبر در ایشان راه ندارد و وقتی افراد جاهل با آنها برخورد کنند آنها با چهره‌ای باز و پر از عافیت با آنان برخورد می‌کنند.
ویژگی‌های عباد الرحمن
وی در ادامه گفت: به روایت قرآن کریم، افراد مؤمن چون دارای قلب سلیم هستند، برخورد، گفتار، نگاه، تصمیمات، عزم و تمام آثار وجودی آنها دارای سلامت است و این به علت تربیت قرآنی آن‌هاست. عباد الله کسانی هستند که پاسی از شب را در سجده و قیام در راه خدا می‌گذرانند. ایشان افرادی‌اند که عاجزانه از خداوند درخواست می‌کنند که عذاب جهنم را از آنها دور کند.
این استاد اخلاق حوزه با معرفی عباد الرحمن به عنوان کسانی که با توجه به آموزه‌های قرآنی، هنگام انفاق کردن، جانب افراط و تفریط نمی‌روند و در خط اعتدال حرکت می‌کنند، تصریح کرد: آنها توحید در ربوبیت دارند و توحید افعالی را خالصانه قبول دارند و در مقابل غیر از خدا خشوع و کرنش نمی‌کنند، چون معتقدند عزت و ذلت آنها با خداست.
نتیجه اعتقاد به ذکر «لاحَول و لا قُوَة إلّا بِاللهِ العَلىِّ العَظیم»
وی بیان کرد: احساس عزت، سربلندی و اقتدار در عین داشتن تواضع در برابر دیگران از ویژگی‌های مؤمن است. اعتقاد به ذکر «لاحَول و لا قُوَة إلّا بِاللهِ العَلىِّ العَظیم» به آنها احساس کرامت، آزادگی و عزت می‌دهد. مبانی اعتقادی آنها ایمان به آخرت است و از ترس مرگ ذلت نمی‌پذیرند. ذلت‌پذیری در قاموس اخلاق مؤمن که متخلق به اخلاق الهی شده‌است، راه ندارد. آنها مرگ را پایان زندگی و پوسیدن نمی‌دانند، بلکه از پوست به در آمدن و انتقال به عالم وسیعی می‌دانند که رابطه آن عالم با دنیا مانند رابطه این دنیا با رحم مادر است.
حجت‌اسلام اکبری در خاتمه گفت: مؤمنین واقعی به خاطر دنیا و حفظ جان، علت نمی‌پذیرند و مانند امام حسین(ع) مرگ را سعادت می‌دانند. در قرآن کریم مؤمنین کسانی هستند که این اخلاق‌ها را دارند. آنها فقط خدا را به عنوان کسی که عزت و لت انسان دست اوست، می‌شناسند و برای خدا شریک قائل نیستند. این افراد اهل خودکشی و دیگرکشی، فسق و فجور و افتادن در ورطه گناهان و اعمال لغو نیستند. متخلقین به اخلاق الهی و تربیت‌یافتگان اخلاقی قرآن کریم کسانی هستند که وقتی با آیات قرآن کریم، چه آیات تشریعی و چه آیات تکوینی که تمام عالم را شامل می‌شوند، برخورد می‌کنند، به یاد خدا می‌افتند، سجده می‌کنند و بصیرت پیدا می‌کنند.
