سعید رحمانی، قاری بینالمللی کشورمان در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا)، در تعریف پیشکسوت قرآنی گفت: تاکنون تعریف جامعی از یک پیشکسوت که بر اساس آن یک خطکشی صورت گیرد و بگوییم چه افرادی پیشکسوت هستند و چه افرادی نیستند، صورت نگرفته است؛ در جامعه به صورت نانوشته تعریفی از پیشکسوت ارائه شده است که بر اساس آن پیشکسوتها شناخته میشوند.
وی در ادامه با تأکید بر اینکه در حال حاضر دو دسته پیشکسوت قرآنی در کشور وجود دارند، افزود: دسته اول افرادی هستند که از مرز 60 سال گذشتهاند. این افراد با توجه به فعالیت بیش از سی سال در عرصه قرآن و ارائه خدمات فراوان در این عرصه، اولین دسته از پیشکسوتان قرآنی هستند و دسته دوم نیز افرادی هستند که سنی کمتر دارند؛ در واقع این افراد زیر 50 سال هستند که بیشتر جمعیت جامعه پیشکسوتان قرآنی در این رده قرار دارند.
لزوم ارائه یک تعریف جامع از پیشکسوت
این فعال قرآنی کشورمان تصریح کرد: در حال حاضر تعریفی به معنای اینکه وحدتی وجود داشته باشد و با توجه به آنT به عدد مشخصی برسیم یا شرایط خاصی را در نظر بگیریم که بگوید بر این اساس تعریف پیشکسوت این است، وجود ندارد؛ اما چیزی که در اینجا مطرح است آن است که با توجه به رشد جمعیت و پیشروی جامعه به سمت پیری، طبیعتاً پیشکسوتان قرآنی نیز به همین نسبت افزایش سن خواهند یافت و همین قضیه لزوم برنامهریزیهای بیشتر برای این افراد را بیش از پیش گوشزد خواهد کرد.
رحمانی در ادامه به وضعیت مطلوب و ایدهآل برای یک پیشکسوت قرآنی و چگونگی این وضعیت اشاره و اظهار کرد: با توجه به اهمیت موضوع قرآن کریم و فرهنگساز بودن این کتاب الهی به نظر میرسد باید سرمایهگذاریهای به مراتب بیشتر و ویژهای صورت بگیرد. اگر ما مدعی هستیم که ماهیت انقلاب ما یک حرکت فرهنگمحور بوده است، به قطعیت باید گفت این فرهنگمحوری باید خود را در قرآن به طور ویژه نشان دهد؛ بنابراین رعایت شئون یک بحث بسیار مهم در حوزه توجه به پیشکسوتان قرآنی است.
پیشکسوتان قرآنی در زمینه شئون اجتماعی نیاز به پشتیبانی دارند
این قاری بینالمللی کشورمان اظهار کرد: پیشکسوتان قرآنی علاوه بر اینکه در همه مسائل از جمله مادی و اقتصادی و سایر شئونات زندگی باید مورد توجه قرار گیرند، در زمینه شئون اجتماعی و ارج و منزلت، نیازمند حمایت و پشتیبانیهای به مراتب بیشتری هستند.
وی در بخش دیگری از این گفتوگو، وضعیت فعلی پیشکسوتان قرآنی در جامعه را بسیار دور از ایدهآلها عنوان کرد و گفت: در حال حاضر وضعیت پیشکسوتان قرآنی جامعه به گونهای است که حتی اطلاعات جامع و دستهبندی شدهای در مورد آنها وجود ندارد و هیچ آماری از تعداد آنها ارائه نشده است. الان هیچ اطلاعاتی از پیشکسوتان قرآنی در یک بانک اطلاعاتی مرکزی که مربوط به همه فعالان قرآنی کشور باشد، وجود ندارد و اگر هم حرکتی این چنینی صورت گرفته باشد، به صورت محلی و کاملاً پراکنده بوده که قابلیت استناد نیز ندارد؛ یعنی حتی کاری برای پیشکسوتان در این حد نیز صورت نگرفته است.
حضور فعلی پیشکسوتان در عرصه، حاصل دلسوزی آنها است
این کارشناس قرآنی کشورمان گفت: باید اذعان و اعتراف کرد که تاکنون حرکت اساسی برای بهبود وضعیت پیشکسوتان قرآنی صورت نگرفته است و عملکرد مناسبی در این زمینه نداشتهایم؛ اگر اکنون افرادی از این پیشکسوتان در عرصه حضور دارند و مشغول فعالیت هستند به خاطر همت و تلاش و دغدغه و دلسوزی خود فرد بوده است و حضورش در عرصه فعالیتهای قرآنی بر اساس یک فرایند سازمانی نیست، بلکه تلاش و همت خودش است که هنوز هم شاگردپروری میکند.
رحمانی در پاسخ به این سؤال که دلیل نپرداختن به وضعیت پیشکسوتان قرآنی را نمیتوان در نبود یک سازمان که متولی امور پیشکسوتان باشد، جستجو کرد، گفت: به نظر من این چنین است، اما برخی نهادها و ارگانها مدعی هستند که برنامههای حمایتی از پیشکسوتان دارند؛ در حالی که چنین موضوعی صحیح نیست و اگر هم ادعایی وجود داشته باشد، عملکردها چنان ناچیز و نامناسب بوده که حرفهایشان در حد ادعا باقی مانده است.
قاریان پیشکسوت باید کرسی تلاوت دائم داشته باشند
این فعال قرآنی کشورمان به وضعیت قاریان با کسوت مصری در جامعه مصر اشاره و بیان کرد: اگر نگاهی به قاریان مصری داشته باشیم متوجه خواهیم شد که این قراء در هر دوره یک وضعیت خاص دارند و جالب است که کرسی قرائت این افراد حتی در دوران سالمندی و پیشکسوتی نیز برقرار است. در واقع وضعیت پیشکسوتان قرآنی در آنجا بر اساس یک فرایند است که از قبل برای آنها تعریف شده و اینطور نیست که خود شخص بیاید و پیگیر همه کارها شود، بلکه جامعه، بسترها را به خوبی برای دوران پیشکسوتی فراهم کرده است.
وی با اذعان به اینکه جامعه ما برای نزدیک کردن وضعیت پیشکسوتان قرآنی با یک وضعیت مطلوب فاصله بسیار زیادی را باید طی کند، گفت: به نظر من هنوز این قضیه که باید وضعیت پیشکسوتان قرآنی به مطلوبیت لازم برسد، به یک باور تبدیل نشده است. اگر ما میخواهیم وضعیت پیشکسوتان بهبود یابد، باید این مطالبه به یک باور عمومی در جامعه تبدیل شود. البته در این بین برخی موازیکاریها، پراکندهکاریها، تشتت مدیریت و .. دست به دست هم داده است تا این وضعیت مطلوب حاصل نشود.
دلیل اصلی مطلوب نبودن وضعیت پیشکسوتان باور نداشتن آنها است
این قاری بینالمللی کشورمان شاهبیت اصلی مطلوب نبودن وضعیت پیشکسوتان قرآنی در جامعه را باور نداشتن ارزشهای پیشکسوتان عنوان کرد و افزود: جامعه ما هنوز به این باور نرسیده که یک پیشکسوت قرآنی، عنصر معنوی و سرمایهای بسیار ارزشمند است که در دوران سالمندی نیز میتواند باعث پیشبرد فعالیتها شود. به نظر من یکی از بزرگترین سرمایههای کشور ما در بعد فرهنگی، پیشکسوتان قرآنی هستند که باید بسیار بیشتر از اینها مورد توجه قرار گیرند.
سعید رحمانی در ادامه گفتوگوی خود با خبرگزاری ایکنا با طرح این سؤال که چرا باید بهراحتی از سرمایههای انسانی خود بگذریم و از کنار نام آنها عبور کنیم، گفت: به نظر میآید بیش از آنکه این بیتوجهی به آن پیشکسوت برگردد، مطمئناً ضرر این بیتوجهی به خود جامعه برخواهد گشت؛ چرا که به راحتی از سرمایههای خود گذشتهایم.
حرکت خاصی برای بهبود وضعیت پیشکسوتان قرانی صورت نگرفته است
این کارشناس قرآنی کشورمان در ادامه در پاسخ به این سؤال که تاکنون چه اقداماتی برای معرفی پیشکسوتان قرآنی به عنوان الگوهای فرهنگی در جامعه صورت گرفته است، اظهار کرد: اگر حرکتی هم صورت گرفته باشد بسیار ضعیف، پراکنده و غیرمتوازن بوده است. حقیقتاً تعادل، توازن و استمراری در حرکتهای صورت گرفته ندیدهام. اگر حرکتی هم صورت گرفته، مقطعی بوده است که با وجود اینکه میتوانسته موجآفرین باشد، اما عمق و گستره آن به حدی نبوده است که شئون جامعه قرآنی را مورد توجه قرار داده باشد.
وی در ادامه با اشاره به اینکه پیشکسوت قرآنی به همه موارد و در همه ابعاد زندگی نیاز دارد، یک بار دیگر به مهمترین نیاز یک پیشکسوت قرآنی که حفظ شأنیتها است، اشاره کرد و گفت: به رسمیت شناختن شأنیت یک پیشکسوت قرآنی و استفاده از آن در همه ابعاد از جمله تصمیم گیریها، مشاورهها و حرکتسازیهای جامعه قرآنی باعث میشود که یک پیشکسوت قرآنی، خود را مؤثر و ذینفوذ بداند.
این قاری بینالمللی کشورمان تصریح کرد: در کنار این نوع نگرش باید به ابعاد دیگر یک پیشکسوت قرآنی همچون دغدغههای مادی، اجتماعی و سایر نیازها توجه شود. بالاخره یک پیشکسوت قرآنی خانوادهای دارد که باید از نظر اقتصادی آنها را تأمین کند و این موضوع باید مورد توجه قرار گیرد. با همه این حرفها به نظر من زمانی که شأنیت یک پیشکسوت قرآنی حفظ شود، خود به خود سایر نیازها نیز برطرف خواهد شد، اما شأنیتی که وارد ابعاد عملی شود و استمرار داشته باشد.
رحمانی در پایان با تأکید بر اینکه دغدغههای آنی و تلنگرهای کوتاهی هم که در مورد وضعیت پیشکسوتان قرآنی نشان داده میشود نیز به نوبه خود جای تقدیر دارد، اظهار کرد: این تلنگرها و دغدغههای آنی باید در یک بستر متوالی و مستمر زمان قرار بگیرد، اینجا قصد تخریب هیچ نهاد، سازمان و شخصیتی را نداریم؛ چرا که در بحث فعالیتهای قرآنی و پیشکسوتان قرآنی، همه مردم و ارگانها باید دست به دست هم بدهند تا وضعیت جامعه پیشکسوتان قرآنی به وضعیت مطلوب نزدیک شود.