لزوم تدوین سند چشم‌انداز تمدن اسلامی/ حوزه‌های علمیه؛ کانون مدیریت فقهی

آیت‎الله غلامعلی صفایی بوشهری، نماینده ولی فقیه در استان بوشهر در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‎المللی قرآن(ایکنا) درباره رابطه فقه و تمدن‌سازی اسلامی گفت: تمدن اسلامی دارای ارکان ساختاری ویژه‌ای است که هر یک بخشی از معماری تمدن اسلامی را مدیریت می‌کند.

ولایت‌مداری سیاسی و عدالت‌گستری؛ از مولفه‌های نظری تمدن اسلامی

وی افزود: این تمدن، به دو بخش کلان نظری و دینی، تفسیم می‎‏شود؛ در ابعاد نظری، اساس تمدن اسلامی بر پایه ایمان و محتوای آسمانی کلان دین اسلام است؛ خدا ایمانی، رسالت نبوی، هدایت‌های قرآنی، آخرت‌گرایی و تاسی به سیره معصومین علیهم‌السلام، همچنین برنامه‌ریزی و طراحی دانش‌بنیان پیشرفت، توسعه جامع و پایدار، عدالت‌گستری، نهادینه کردن فرهنگ تعاون و همیاری و ولایت‌مداری سیاسی از مولفه‎های بعد نظری تمدن اسلامی است.

این مدرس عالی حوزه بیان کرد: در ابعاد علمی و کاربردی، مدیریت کارآمد اسلامی، مجاهدت در صیانت از نظام اسلامی، اعتلای آن در تمامی ابعاد دانش و فناوری، دفاع مقدس نظامی و فرهنگی، بصیرت معرفتی و سیاسی، جهاد اقتصادی و پیشرفت در عرصه‌های عمرانی و تولید و خودکفایی، همچنین مرجعیت جامع نظام اسلامی در هندسه کلان جهانی رخ‌‎نمایی می‏کند.

نهادینه‌سازی فرهنگ اسلامی در جامعه؛ اولین گام تمدن‌سازی

وی در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی باید برای تمدن‌سازی اسلامی در حوزه‏های مختلف در کشور صورت گیرد، عنوان کرد: اولین اقدامی که در این عرصه باید صورت گیرد، فهم، تعمیق، گسترش و نهادینه کردن فرهنگ اسلامی در میان خواص، عموم مردم و درک نیاز ضروری جامعه به آن است.

لزوم ترسیم نقشه اجرایی دست‌یابی به تمدن اسلامی

نماینده ولی فقیه در استان بوشهر عنوان کرد: تدوین سند چشم‌انداز تمدن اسلامی در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و تهیه نقشه راه و مدیریت اجرایی آن در سه مقطع کوتاه، میان، و دراز مدت در تمامی اضلاع هندسه ساختار نظام اسلامی در ابعاد فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، عمرانی، نظامی، علم و فناوری و اقمار وابسته آن از دیگر اقدماتی است که باید در عرصه تمدن سازی اسلامی نسبت به آن کوشا باشیم.

تشریح تفاوت‌های تمدن اسلامی و غربی

امام جمعه بوشهر با ارائه تفاوت‏های تمدن اسلامی و غربی، عنوان کرد: تفاوت جوهری تمدن اسلامی با تمدن غربی، اسلام‌گرایی در تمامی ابعاد و اضلاع معماری تمدن است؛ تمدن غربی بر پایه سودگرایی فردی و جمعی استوار است و دین در آن نقشی ندارد و همچنین معمار آن، عقلانیت دُنیوی است ولی تمدن اسلامی قائل به حاکمیت دین در تمامی ابعاد، مدیریت اسلامی، تعاون و پیشرفت جامعه براساس دانش و عدالت به رنگ خدا است.

نماینده ولی فقیه در استان بوشهر عنوان کرد: نگاه مقام معظم رهبری در عرصه احیای تمدن اسلامی یک نگاه اصیل و آینده نگرانه است و بر همه مسئولین واجب است از این نگاه پیروی و تابعیت اجرایی داشته باشند؛ شاخص‌های تمدن اسلامی در کلام معظم‌له تاکنون این چنین بیان شده است که به برخی از آن موارد اشاره می‎شود.

مؤلفه‌های تمدن اسلامی در کلام مقام معظم رهبری

وی افزود: پیشرفت در دو بعد مادی و معنوی بر مبنای آموزه‌های اسلامی (تمدن مطلوب قرآن)، طراحی راهبرد دستیابی به آن بر اساس کارشناسی دانش‌بنیان واقعیت‌ها و لحاظ نگاه پیشرفت‌زا به سوی آرمان‌ها، اسلامیت، زیر بار ظلم نرفتن و ظالم نبودن، تکیه بر آراء مردم،  کار و تلاش عمومی، وحدت ملی، پرهیز از تحجر، ارتجاع، بدعت و التقاط، نگاه اجتهادی، عالمانه و اندیشه‌های پیشرفته در عرصه‎های گوناگون فرهنگی، اقتصادی، علم و فناوری، روابط بین‌الملل و سیاست، اقتدار امنیتی و نظامی، توکل به خدا و مجاهدت و همچنین مدیریت بر اساس فقه اسلامی را می‎توان به عنوان شاخص‎های تمدن اسلامی در کلام مقام معظم رهبری برشمرد.

رئیس شورای مدیریت حوزه علمیه استان بوشهر بیان کرد: طراحی سند چشم‌انداز نقشه راه، تربیت نیروی انسانی کارآمد و نخبه، تشکیل کار گروه برنامه‌ریزی، نظارت و تولید پروژه‌های نوین، فرهنگ‌سازی عمومی و تخصصی به آن با نگاه مقام معظم رهبری برای تحقق فرمایشات معظم‌له یک ضرورت اجتناب‌ناپذیر است.

حوزه‌های علمیه؛ کانون زایش مدیریت فقهی تمدن اسلامی

وی در خصوص اینکه فقه و حوزه های علمیه چگونه می‌توانند به تسریع در روند رسیدن به این تمدن کمک کنند، عنوان کرد: فقه به عنوان دانش و علم در عرصه مدیریت و اجرا نقش به سزایی در دو عرصه نگرش و عمل دارد و تمدن اسلامی بدون لحاظ فقه اسلامی قطعاً دچار انحراف و سقوط خواهد شد و اساساً شکل نخواهد گرفت؛ در این شرایط حوزه‌های مقدس علمیه به عنوان تنها مرکز اصیل فقهی می‌تواند کانون زایش و تبیین مدیریت فقهی تمدن اسلامی باشد و در عرصه اجرایی یکی از عوامل مهم معماری آن است.

حوزه در عرصه‌های نظریه‌پردازی، مدیریت اجرایی و فرهنگ‌سازی به تحقق تمدن اسلامی کمک کند

نماینده ولی فقیه در استان بوشهر عنوان کرد: همواره حوزه‌های مقدسه علمیه دارای ظرفیت‌های بالقوه نظری، اجرایی و منابع انسانی کارآمد در تمامی عرصه‌های نظریه‌پردازی، تولید علم ، مرجعیت علمی و دینی، تکوّن شخصیت‌های ممتاز و جامع بوده‌اند؛ تاریخ حوزه‌های علمیه گواه بر این است که تمدن اسلامی مدیون حوزه دین و عالمان دینی است و هم‌اینک که فرصت بی‌نظیر تاریخی به طلوع انقلاب اسلامی در ایران به دست آمده، حوزه‎های علمیه می‌توانند با جهادی جامع در عرصه‌های نظریه‌پردازی، مدیریت اجرایی و فرهنگ‌سازی به تحقق تمدن اسلامی کمک کنند.