آیتالله غلامعلی صفایی بوشهری، نماینده ولی فقیه در استان بوشهر در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره رابطه فقه و تمدنسازی اسلامی گفت: تمدن اسلامی دارای ارکان ساختاری ویژهای است که هر یک بخشی از معماری تمدن اسلامی را مدیریت میکند.
ولایتمداری سیاسی و عدالتگستری؛ از مولفههای نظری تمدن اسلامی
وی افزود: این تمدن، به دو بخش کلان نظری و دینی، تفسیم میشود؛ در ابعاد نظری، اساس تمدن اسلامی بر پایه ایمان و محتوای آسمانی کلان دین اسلام است؛ خدا ایمانی، رسالت نبوی، هدایتهای قرآنی، آخرتگرایی و تاسی به سیره معصومین علیهمالسلام، همچنین برنامهریزی و طراحی دانشبنیان پیشرفت، توسعه جامع و پایدار، عدالتگستری، نهادینه کردن فرهنگ تعاون و همیاری و ولایتمداری سیاسی از مولفههای بعد نظری تمدن اسلامی است.
این مدرس عالی حوزه بیان کرد: در ابعاد علمی و کاربردی، مدیریت کارآمد اسلامی، مجاهدت در صیانت از نظام اسلامی، اعتلای آن در تمامی ابعاد دانش و فناوری، دفاع مقدس نظامی و فرهنگی، بصیرت معرفتی و سیاسی، جهاد اقتصادی و پیشرفت در عرصههای عمرانی و تولید و خودکفایی، همچنین مرجعیت جامع نظام اسلامی در هندسه کلان جهانی رخنمایی میکند.
نهادینهسازی فرهنگ اسلامی در جامعه؛ اولین گام تمدنسازی
وی در پاسخ به این سوال که چه اقداماتی باید برای تمدنسازی اسلامی در حوزههای مختلف در کشور صورت گیرد، عنوان کرد: اولین اقدامی که در این عرصه باید صورت گیرد، فهم، تعمیق، گسترش و نهادینه کردن فرهنگ اسلامی در میان خواص، عموم مردم و درک نیاز ضروری جامعه به آن است.
لزوم ترسیم نقشه اجرایی دستیابی به تمدن اسلامی
نماینده ولی فقیه در استان بوشهر عنوان کرد: تدوین سند چشمانداز تمدن اسلامی در نظام مقدس جمهوری اسلامی ایران و تهیه نقشه راه و مدیریت اجرایی آن در سه مقطع کوتاه، میان، و دراز مدت در تمامی اضلاع هندسه ساختار نظام اسلامی در ابعاد فرهنگی، اقتصادی، سیاسی، عمرانی، نظامی، علم و فناوری و اقمار وابسته آن از دیگر اقدماتی است که باید در عرصه تمدن سازی اسلامی نسبت به آن کوشا باشیم.
تشریح تفاوتهای تمدن اسلامی و غربی
امام جمعه بوشهر با ارائه تفاوتهای تمدن اسلامی و غربی، عنوان کرد: تفاوت جوهری تمدن اسلامی با تمدن غربی، اسلامگرایی در تمامی ابعاد و اضلاع معماری تمدن است؛ تمدن غربی بر پایه سودگرایی فردی و جمعی استوار است و دین در آن نقشی ندارد و همچنین معمار آن، عقلانیت دُنیوی است ولی تمدن اسلامی قائل به حاکمیت دین در تمامی ابعاد، مدیریت اسلامی، تعاون و پیشرفت جامعه براساس دانش و عدالت به رنگ خدا است.
نماینده ولی فقیه در استان بوشهر عنوان کرد: نگاه مقام معظم رهبری در عرصه احیای تمدن اسلامی یک نگاه اصیل و آینده نگرانه است و بر همه مسئولین واجب است از این نگاه پیروی و تابعیت اجرایی داشته باشند؛ شاخصهای تمدن اسلامی در کلام معظمله تاکنون این چنین بیان شده است که به برخی از آن موارد اشاره میشود.
مؤلفههای تمدن اسلامی در کلام مقام معظم رهبری
وی افزود: پیشرفت در دو بعد مادی و معنوی بر مبنای آموزههای اسلامی (تمدن مطلوب قرآن)، طراحی راهبرد دستیابی به آن بر اساس کارشناسی دانشبنیان واقعیتها و لحاظ نگاه پیشرفتزا به سوی آرمانها، اسلامیت، زیر بار ظلم نرفتن و ظالم نبودن، تکیه بر آراء مردم، کار و تلاش عمومی، وحدت ملی، پرهیز از تحجر، ارتجاع، بدعت و التقاط، نگاه اجتهادی، عالمانه و اندیشههای پیشرفته در عرصههای گوناگون فرهنگی، اقتصادی، علم و فناوری، روابط بینالملل و سیاست، اقتدار امنیتی و نظامی، توکل به خدا و مجاهدت و همچنین مدیریت بر اساس فقه اسلامی را میتوان به عنوان شاخصهای تمدن اسلامی در کلام مقام معظم رهبری برشمرد.
رئیس شورای مدیریت حوزه علمیه استان بوشهر بیان کرد: طراحی سند چشمانداز نقشه راه، تربیت نیروی انسانی کارآمد و نخبه، تشکیل کار گروه برنامهریزی، نظارت و تولید پروژههای نوین، فرهنگسازی عمومی و تخصصی به آن با نگاه مقام معظم رهبری برای تحقق فرمایشات معظمله یک ضرورت اجتنابناپذیر است.
حوزههای علمیه؛ کانون زایش مدیریت فقهی تمدن اسلامی
وی در خصوص اینکه فقه و حوزه های علمیه چگونه میتوانند به تسریع در روند رسیدن به این تمدن کمک کنند، عنوان کرد: فقه به عنوان دانش و علم در عرصه مدیریت و اجرا نقش به سزایی در دو عرصه نگرش و عمل دارد و تمدن اسلامی بدون لحاظ فقه اسلامی قطعاً دچار انحراف و سقوط خواهد شد و اساساً شکل نخواهد گرفت؛ در این شرایط حوزههای مقدس علمیه به عنوان تنها مرکز اصیل فقهی میتواند کانون زایش و تبیین مدیریت فقهی تمدن اسلامی باشد و در عرصه اجرایی یکی از عوامل مهم معماری آن است.
حوزه در عرصههای نظریهپردازی، مدیریت اجرایی و فرهنگسازی به تحقق تمدن اسلامی کمک کند
نماینده ولی فقیه در استان بوشهر عنوان کرد: همواره حوزههای مقدسه علمیه دارای ظرفیتهای بالقوه نظری، اجرایی و منابع انسانی کارآمد در تمامی عرصههای نظریهپردازی، تولید علم ، مرجعیت علمی و دینی، تکوّن شخصیتهای ممتاز و جامع بودهاند؛ تاریخ حوزههای علمیه گواه بر این است که تمدن اسلامی مدیون حوزه دین و عالمان دینی است و هماینک که فرصت بینظیر تاریخی به طلوع انقلاب اسلامی در ایران به دست آمده، حوزههای علمیه میتوانند با جهادی جامع در عرصههای نظریهپردازی، مدیریت اجرایی و فرهنگسازی به تحقق تمدن اسلامی کمک کنند.