نویسندگان از تألیف کتب یکبار مصرف پرهیز کنند
گروه حوزه‌های علمیه: این مرجع تقلید در همایش کتاب سال حوزه اظهار کرد: اگر ثقلین الگوی ما هستند باید تألیفات ما متقن باشند، زیرا حرف بی‌برهان یک بار مصرف است بنابراین نباید در این زمینه دست به قلم ببرید.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) آیت‌الله العظمی جوادی آملی پنج‌شنبه، 10 بهمن‌ماه، در همایش کتاب سال حوزه با ذکر این مطلب که باید در همه کارهای خدا را در نظر گرفت و به القاب و نشانهای دنیایی دل نبست، اظهار کرد: خداوند در قرآن به تشریح فعالیت شیطان پرداخته و او را عدو مبینی ذکر کرده است که هیچ‌گاه دلش به حال هیچ انسانی نمیسوزد و هیچ‌گاه با کسی آشتی نمیکند.
بهره‌گیری از الگوی قرآن در تألیف کتاب
وی افزود: در تألیف کتب حوزوی باید به یک سری الزامات و قواعد پایبند بود و این قواعد نیز از ساختار قرآن شکل یافته است؛ قرآن کریم دارای چند ویژگی بزرگ است که از آن جمله میتوان به دو عنصر محتوای وزین و قابل فهم بودن آن اشاره کرد.
این مفسر قرآن کریم اظهار کرد: قران هم سخت است و هم آسان؛ یعنی هم دارای وزن سنگین و محتوایی سنگین است و هم قابل فهم؛ در نتیجه هر کسی کتابی مینویسد باید آن کتاب دارای تحلیل دقیق و علمی و جامع باشد؛ یعنی مثل قرآن پر از برهان، دلیل، محتوا و قابل فهم باشد.
حکمت؛ عنصر محوری قرآن
جوادی آملی «حکمت» را عنصر محوری قرآن دانست و گفت: این حکمت قرآنی با حکمتی که در علوم حوزوی است تفاوت دارد که معنای اخص از کتاب است؛ در سوره مبارکه اسراء خداوند به محتوای این حکمت اشاره میکند.
وی میزان‌بودن را از مؤلفههای قرآنی تنظیم کتب ذکر کرد و افزود: قرآن کتابی است که میزان کل علوم است و هر کتابی که میزان و ترازو نباشد و عوامل و مباحث مختلف را با هم بررسی نکند و به نتیجه نرسد، اصلا کتاب نیست.
این مرجع تقلید شیعیان با اشاره به مقاطع قرآنی، سطوح ارائه و شان نزول بر اساس آیات، سور و کل قرآن بیان کرد: خداوند کل کتاب را با در نظرگرفتن جهان خارجی انسان نازل کرده است؛ شأن نزول آیات با در نظر گرفتن جو نزول و همچنین فضای آن زمان و مکان همراه بوده است، خداوند فضای حجاز آن روزگار را نیز در قالب فضای متقابل زمان نزول بیان کرده است.
قرآن کتابی نیست که به جهان خارج کاری نداشته باشد
وی افزود: قرآن کتابی نیست که در یک گوشه نشسته باشد و کاری به جهان خارج نداشته باشد؛ قرآن کتابی است که دل‌پذیری و دلانگیزیاش جهان را در برگرفته است؛ قرآن باعث شد جاهلیت به تعقل مبدل شود و بازار شراب‌خوارها به بازار وراقها(نویسنده کتاب فروش) مبدل شود.
فهرست‌نویسی؛ از فنون مهم در نگارش کتب حوزوی
مؤلف مفاتیحالحیات فن فهرست‌نویسی را از مهمترین فنون حوزوی ذکر کرد و گفت: مرحوم شیخ طوسی 2000 تالیف را در فهرست خود از 900 مولف معرفی کرد و اثری ماندگار برای آیندگان به جای گذاشت؛ این کتب 1400 سال تاریخ مصرف دارند؛ این کار را بزرگان دیگر مثل عیاشی و.. انجام دادهاند.
اتلاف عمر مولف در نگارش کتابی که تاریخ مصرف محدود دارد
وی تصریح کرد: اگر کسی هدفش از قلم به دست گرفتن، خلق اثری برای زمان خود و سال‌های خاصی باشد در واقع اتلاف عمر کره است؛ اگر حوزه ما در یک عصر ده نفر همچون مرحوم «نایینی» و «آقاضیا عراقی» نداشته باشد، اتلاف عمر کرده است؛ البته باید گفت که بسیاری از بزرگانی چون «شیخ انصاری» و... نابغه نبودند و فقهای معمولی بودند زیرا ما به کسی نابغه می‌گوییم که نه استاد داشته باشد و نه شاگردی هم وزن و همطراز خودش.
این مفسر قرآن کریم خطال به طلاب عنوان کرد: اگر ثقلین الگوی ما هستند باید تألیفات ما متقن باشند؛ زیرا حرف بی‌برهان یکبار مصرف است؛ بنابراین نباید در این زمینه دست به قلم ببرید و اگر قولی وزین، دل‌پذیر و فطرت‌پذیر بود قابل تأسی به قرآن کریم است.
وی افزود: این گونه افراد چون «ابن سینا» انگشت شمارند که به مرحله‌ای برسند که با یک نماز در مسجد جامع شهر به جواب‌های علمی خود برسند؛ ایران سرزمین طیب و طاهری است که با خون شهداء و بزرگان مدفون و حاضر در این کشور مطهر شده است که باید در این سرزمین آثاری جهانی تالیف کنیم.
جوادی آملی بیان کرد: به برکت این انقلاب باید جلوی اتلاف عمر را گرفت و بزرگانی چون «ابن سینا» و «علامه طباطبایی» تربیت کنیم؛ در واقع باید مثل قرآن باید به فضای شهر، کشور و جهان به مثابه آیات، سور و کل قرآن توجه داشته باشیم؛ اگر این توجه جهانی را نداشته باشیم تاریخ مصرف کتاب ما کمتر و کمتر خواهد شد و در نتیجه ارزشی نخواهد داشت.
عالمی که به تحولات دنیا توجه نکند تحول‌آفرین نخواهد بود
این مفسر قرآن اظهار کرد: بزرگانی چون امام راحل و مرحوم علامه با نگاه به تحولات جهانی مثل مشروطه جنگ جهانی و اشغال ایران و کودتای 28 مرداد توانستند این علوم را بسط دهند و «المیزان» بنویسند؛ اگر امام توجهی به دنیای اطرافش نداشت این گونه تحول‌آفرین نمیشد؛ حوزه باید نقشه جامعی در این مسیر داشته باشد و اگر نقشه جامع نباشد راه به جایی نخواهد برد.
آیت‌الله جوادی آملی حوزه‌های علمیه و به‌ویژه حوزه علمیه قم را از ثمرات انقلاب اسلامی برشمرد و عنوان کرد: از این مکان علم منتشر می‌شود و نخسیتن روز جهل، روزی است که کسی بگوید من فارغ‌التحصیل شدم.
