سعید ابوطالب، تهیهکننده و مستندساز در گفتوگو با خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) درباره ویژگیهای سینمای قرآنی گفت: عدهای متصورند مفاهیم الهی و معنوی را نمیشود از طریق رسانهای چون سینما منتقل کرد، زیرا باور دارند این ابزار برای انتقال مفاهیم حسی، تجربی و متعالی توانایی ندارد، در این زمینه برای خود دلایلی نیز دارند، از آن جمله این که هنر هفتم رسانهای است که بر پایه احساس و تخیل شکل گرفته است، بنابراین نمیشود مفاهیم معنوی را با آن تبلیغ کرد.
وی افزود: صرف نظر از دیدگاه فوق، معتقدم که سینما میتواند در خدمت مفاهیم قرآنی و دینی باشد. در این میان ممکن است قادر نباشد معنویات را منتقل کند، اما میتواند آنچه را که ما به واسطه گفتوگو منتقل میکنیم از طریق تصویر انتقال دهد. در این زمینه تجربههای خیلی خوبی نیز وجود دارد، برای نمونه میتوان به فیلم «الرساله» اشاره کرد که توانست در انتقال مفاهیم و تاریخ صدر اسلام بسیار موفق باشد.
قابلیت بالای تصویر در بیان مفاهیم قرآن
این مستندساز در تکمیل توضیح فوق اظهار کرد: مقام معظم رهبری در کلاسهای قرآنی که خدمت ایشان میرسیدیم، اشاره داشتند خود آیات دقیقا تصویرسازی میکند تا بتواند به ذهن مخاطب نزدیک شود، بنابراین قادریم از تصویرسازی قرآن استفاده کنیم، هر چند باید توجه داشت، چون آیات قرآن نازل شدهاند تا برای همه قابل فهم باشند ما قادر نیستیم به عمق مفاهیم آیات دست پیدا کنیم، پس برای چنین کارهایی حتما باید از نظرات کارشناسان و مفسران امر بهره برد تا عمق معنای آن نیز درک شود.
مفهوم شرط اصلی فیلم قرآنی
ابوطالب در پاسخ به این سؤال که آیا فیلم قرآنی تنها به ارائه قصص قرآن خلاصه شده است؟ بیان کرد: این نوع نگاه که فیلم قرآنی تنها کاری است که قصص را در بر میگیرد، اشتباه محض است، چون این کتاب آسمانی اقیانوسی از معانی است که میتوان در اشکال مختلف از آن بهره برد. با این توضیح فیلم قرآنی را نباید تنها تفسیر یک آیه در نظر گرفت، بلکه کاری است که در آن ارزش انسانی تبلیغ میشود. با این تعریف خیلی از فیلمهای دفاع مقدسی، اجتماعی و خانوادگی میتواند کار قرآنی باشد. برای نمونه به فیلمهایی چون «رنگ خدا»، «بچههای آسمان»، «خیلی دور خیلی نزدیک»، «چ»، «شیار 143» و ... اشاره میکنم که با یک داستان زیبای امروزی، والاترین مفاهیم را عرضه میکنند.
نماینده مردم تهران در مجلس هفتم شورای اسلامی در پایان با بیان اینکه ساختار فیلم میتواند کیفیت فیلم قرآنی را مشخص کند نه شکل آن، توضیح داد: تاثیرگذاری هیچ ربطی به محتوا ندارد، چون تنها کیفیت است که میتواند تاثیرگذاری یک فیلم قرآنی را مشخص کند، بنابراین ممکن است در فیلم از یک قصه قرآنی استفاده شود، اما به دلیل ضعف در پرداخت، آن کار نتواند همانند اثری که تنها در مفهوم از آیات قرآن بهره برده تاثیرگذاری داشته باشد، پس با توجه به این توضیح نقشی که تکنیک در فیلمهای قرآنی ایفا میکند یکی از شاخصههای مهم است که حتما فیلمساز باید از آن بهره برده باشد.