آئین‌های عاشورایی همچنان شناسایی و ثبت میشود اما، اصولی و بر اساس ضوابط
گروه جامعه: ثبت ۱۴۰ آئین عاشورایی بدون انجام هیچ‌گونه اقدامی برای حفاظت، معرفی و یا حتی تشکیل پرونده تصویری جامع، سال گذشته صورت گرفت اما اکنون سخن از بازبینی در ثبت‌های گذشته و تداوم ثبت‌های جدید به شکل اصولی مطرح میشود.
به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن(ایکنا) بسیاری از ثبت‌های معنوی صورت گرفته در دولت گذشته سبقه‌ای دینی و مذهبی داشتند که از جمله این ثبت‌های معنوی می‌توان به پرونده ثبتی آئین‌های عاشورایی، پرونده ثبتی مناسک حج ابراهیمی، پرونده ثبتی آئین‌های ماه رمضان و .. .. اشاره کرد؛ برخی دیگر از این ثبت‌های ملی متعلق به مکان‌رخ‌دادهای انقلاب اسلامی بودند از جمله ثبت ملی مکان‌رخ‌داد جلوس و سخنرانی حضرت امام خمین(ره) در بهشت زهرا.
ثبت‌های معنوی محدود به یک شماره و چند صفحه کاغذ؛ خبری از معرفی و حفاظت نبود
اما مسئله‌ای که از زمان اعلام ثبت این آئین‌ها و مکان‌ها مطرح شده و خبرنگار ایکنا نیز مدام پیگیر آن بود این مسئله بود که آیا ثبت ملی این آئین‌ها و مکانرخدادها به اختصاص یک شماره ثبتی، تشکیل یک پرونده ثبتی و محدود به چند صفحه کاغذ باقی خواهد ماند و یا اقدامی در جهت حفاظت و معرفی آئین‌های به ثبت رسیده صورت می‌گیرد.
تغییرات مداوم رؤسای سازمان میراث فرهنگی در دولت قبلی و عدم ثبات در مدیریت این سازمان موجب شد، پیگیری‌های خبرنگاران در این خصوص نتیجه‌ای در بر نداشته باشد و صرفاً به انتشار اظهار نظر مسئولان و وعده‌های آنها در خصوص حفاظت و حمایت از آئین‌های به ثبت رسیده محدود شود.
آئین‌های عاشورایی در خطر هستند
مسئله حفاظت از آیئن‌های ثبت شده به ویژه در خصوص آئین‌های عاشورایی مسئله‌ای بسیار مهم است چرا که تعداد قابل توجهی از این آئین‌ها در روستاها برگزار میشود و شرایط بسیاری از این روستاها به نحوی است که از سکنه خالی شده و در حال از بین رفتن هستند و با از بین رفتن روستاها و محل‌های برگزاری این آئین‌ها، حیات آئین‌های عاشورایی نیز با خطر مواجه میشود.
حفاظت از این آئین‌ها، معرفی آنها، ایجاد زمینه برگزاری آنها در مکان‌های جدید، تشکیل پرونده‌های تصویری جامع از نحوه برگزاری
آئین‌ها و ... مواردی است که باید تک به تک برای هر 140 آئین عاشورایی ثبت شده اجرا شود. اما تاکنون برای هیچ آئینی چنین کار اصولی و قوی صورت نگرفته است و حتی پرونده‌های ثبتی به چند عکس و توضیح ناقص محدود شده‌اند.
اما پس از روی کار آمدن دولت جدید و سپری شدن دوره‌ای کوتاه از بی‌ثباتی در مدیریت سازمان میراث فرهنگی، روز گذشته مدیرکل حوزه ریاست سازمان میراث فرهنگی از بازبینی ثبت‌های تشریفاتی میراث ناملموس خبر داد.
بر همین اساس از علیرضا تابش، مدیرکل حوزه ریاست سازمان میراث فرهنگی، صنایع دستی و گردشگری در خصوص ادامه یا عدم ادامه ثبت‌های معنوی با محوریت مباحث دینی و مذهبی سؤال کردیم که وی پاسخ داد: یک خبر خوش این است که در دولت جدید سرانجام شورای ثبت تشکیل شده است.
وی ادامه داد: هفته گذشته همزمان با هفته میراث فرهنگی و با حضور و ریاست سلطانی‌فر رئیس سازمان میراث فرهنگی سرانجام شورای ثبت تشکیل شد.
ثبت‌های بی‌نشان مکان‌رخ‌دادهای انقلاب اسلامی
تابش با اشاره به اینکه در بازدید از محل جلوس امام راحل در بهشت زهرا که به ثبت ملی رسیده است، هیچ گونه نشانه‌ای مبنی بر معرفی، شناساندن و یا نصب حتی یک تابلو برای مشخص شدن محل در آنجا صورت نگرفته بود، گفت: ثبت این مکان اعلام شده اما هیچ نشانه‌ای از ثبت در آن محل دیدیه نمی‌شود.
وی تصریح کرد: حفاظت، مرمت، نگهداری و معرفی اماکن و یا میراث ناملموسی که ثبت میشود، پیرو آئین‌نامه و مقرراتی است و وقتی با کارهای اینچنینی که بدون توجه به مقررات و به صورت صرفاً تشریفاتی به ثبت رسیده‌اند مواجه می‌شویم چاره‌ای جز بازبینی در آنها باقی نمی‌ماند.
پرونده‌های تشریفاتی بازبینی می‌شوند
مدیرکل حوزه ریاست سازمان میراث فرهنگی اظهار امیدواری کرد که در هفته‌های آتی که مجدداً جلسه شورای ثبت برگزار میشود، برخی از پرونده‌هایی که بدون طی تشریفات اداری و صرفاً تشریفاتی ثبت آنها اعلام شده بود، در شورای ثبت مطرح و این شورا در خصوص بازبینی آنها تصمیم بگیرد.
تابش افزود: باید در معرفی این اماکن و میراث ناملموسی که قبلاً ثبت شده یا قرار است ثبت شود مجدانه بر طبق آئین نامه‌ها رفتار و آنها را به مردم معرفی کنیم.
وی با ابزار تأسف از اینکه بسیاری از این اماکن حتی به مردم معرفی نشده است و نسل جدید در خصوص آن اطلاع هم ندارند، گفت: یکسری از پرونده‌ها چنین مشکلاتی را دارند که قرار است طبق مقررات و آئین نامه‌های موجود بازبینی‌های لازم در خصوص آنها انجام و ساماندهی شوند.
تابش در پاسخ به این سؤال که پرونده‌هایی مانند پرونده حج ابراهیمی، آئین‌های عاشورایی، پرونده مکان‌رخ‌دادهای انقلاب اسلامی و ... پرونده‌های باز اعلام شده و مقرر بود همچنان شناسایی و ثبت این آیئن‌ها و مکانرخدادها ادامه داشته باشد، آیا سیاست شما نیز همین است؟ گفت: پروتکل‌های قانونی و ضوابط کاری ما است که چنین اقداماتی را دنبال کنیم و مدیران و کارشناسان ما موظف به این کار هستند.
وی تصریح کرد: شناسایی و ثبت آئین‌های مورد نظر ادامه خواهد داشت اما به صورت اصولی‌تر و درست‌تر. ما باید شیوه انجام آن را ساماندهی و بر انجام آن درست نظارت کنیم.
مدیرکل حوزه ریاست سازمان میراث فرهنگی از تدوین و ارسال آئین نامه شورای فنی برای مدیران استانی نیز سخن گفت و عنوان کرد: از این پس در کشور مشخص است که شوراهای فنی چگونه و طبق چه ضوابطی تشکیل شده و چه وظایفی بر عهده دارند.
وی اعلام کرد: وظایف سازمان که قبلاً تعطیل شده، کم توجهی شده و یا به درستی انجام نشده بود را احصاء کرده‌ایم و مورد به مورد با مشورت کارشناسان دانشگاهی و پژوهشگران داخل و خارج سازمان در حال ساماندهی آنها هستیم.
تابش در خصوص ساماندهی حوزه ثبت، احیا، معرفی و ...اظهار خوش‌بینی کرد و گفت: در این زمینه به کمک مردم بسیار نیازمندیم و نقش مردم در این دوره بسیار مهم است.
