زمان اندک برای آشنایی با آئین‌نامه مسابقات قرآن فرصت را از قاریان خارجی می‌گیرد
گروه فعالیت‌های قرآنی: داور سی‌ویکمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن با بیان اینکه مشکل ما در مسابقات بین‌المللی قرآن، آئین‌نامه است گفت: شرکت‌کنندگان خارجی در این مسابقات تا با آئین‌نامه ما آشنا شوند کار از کار گذشته است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، برنامه «افق» این هفته رادیو قرآن با موضوع بررسی «سی‌ویکمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم» با حضور علی‌اکبر حشمتی، داور این دوره از مسابقات با حضور محمدرضا پورمعین، مجری ـ کارشناس به روی آنتن شبکه رادیویی قرآن رفت.
علی‌اکبر حشمتی، داور سی و یکمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم عنوان کرد: بحث مسابقه جزو محورهایی است که قرآن کریم به آن پرداخته و به آن تأکید شده است و دو مسئله سرعت و سبقت در جهت وصول به مغفرت الهی و نیاز به رشد و تعالی در قرآن کریم مورد توجه بوده است. بحثی که خیلی‌ها شاید به عنوان خط قرمز به آن نگاه کنند اما قرآن آن را می‌شکند.
وی بیان کرد: مسابقات قرآن نیز یکی از این محورهای مجاز و از مجموعه‌های خیرات به شمار می‌آید و در این حالی است که برخی‌ها می‌گویند دلیلی برای برگزاری مسابقات وجود ندارد که به نظر می‌رسد، لازم است با برنامه‌ریزی بهتر این اتفاق مهم را جهانی‌تر کنیم و به عنوان یک فرهنگ در جامعه خودمان فراگیر و تثبیت کنیم.
مسابقات بین‌المللی قرآن ایران می‌تواند بزرگ‌ترین رخداد قرآنی جهان باشد
حشمتی در ادامه گفت: مسابقات بین‌المللی قرآن جمهوری اسلامی ایران می‌تواند بزرگ‌ترین پدیده و رخداد باشد اما به هر حال نواقص و اشکالاتی داریم که باید بتوانیم با تدبیر برطرف کنیم. البته نسبت به گذشته رشد خوبی داشته‌ایم و نباید زحمات دست‌اندرکاران را نادیده بگیریم. لازم است که نگاه کارشناسانه‌ای داشته باشیم تا بتوانیم مسابقات بین‌المللی قرآن ایران را به عنوان بزرگ‌ترین رخداد قرآنی جهان اسلام معرفی کنیم.
در این بخش از برنامه افق، مجری ـ کارشناس برنامه از علی‌اکبر حشمتی خواست تا کمی درباره داوری مسابقات قرآن به ویژه در رشته تجوید مطالبی را عنوان کند که حشمتی گفت: به طور کلی قضاوت، کار بسیار مشکلی است و داوری تجوید هم مانند داور وسط فوتبال است که باید پا به پای متسابقان بدود و تمرکز داشته باشد که به نظرم واقعا سخت است. بنده تصمیم گرفتم که اگر روزی توان این کار را نداشته باشم دیگر داوری نکنم.
وی افزود: زمانی که متسابق در جایگاه می‌نشیند تا تلاوت کند از همان ابتدا داوری خود را شروع می‌کنیم. بعد از این که کار ما شروع می‌شود یک بحث، قالب تلاوت و یک بحث نیر ریزه‌کاری‌های تلاوت است و به محض اینکه قاری شروع می‌کند اولین کاری که می‌کنیم اندازه تلاوت می‌نویسیم؛ بعضی از متسابقان حضورشان برای ما افتخار است اما قابلیت تلاوت آنچنانی ندارند.
خیلی از شرکت‌کنندگان در مسابقات قرآن تبرکی می‌خوانند
حشمتی ادامه داد: مسابقات بین‌المللی قرآن ایران در چند سطح است که سطح فینال آن عالی است و سطح میانی، سطح دو است و مقدماتی، سطح یک است که بسیاری از اینها ریزش می‌کنند که خیلی از اینها هم تبرکی می‌خوانند. برای این موضوع هم باید فکری بکنیم البته نه به این معنا که این افراد حضور داشته باشند بلکه حضور این افراد ضعیف هم خوب است.
وی در ادامه یادآور شد: ما می‌توانیم حتی از این افراد که تلاوت‌های ضعیفی دارند سفیرانی بسازیم که بروند و چهره واقعی نظام جمهوری اسلامی ایران را حداقل در جایی که خودشان سکونت دارند تشریح کنند و خیلی به دنبال این نیستیم که به این افراد نمره دهیم. اما در سطح میانی که برای سطح عالی فینال انتخاب می‌شوند توجه و دقت خود را بالا می‌بریم.
معاون نظارت شورای عالی قرآن افزود: در مسابقات قرآن امسال که داوری تجوید را برعهده داشتم «شیخ محمد بسیونی» از مصر و «شیخ عامری» از عراق در کنار بنده به تجوید نمره می‌دادند؛ در مرحله مقدماتی تا فینال مراجعه‌ای از متسابقان مبنی بر اعتراض نداشتیم و شاید یک مورد بود.
آیین‌نامه مسابقات بین‌المللی قرآن ایران باید سبک‌تر شود
وی ادامه داد: مشکل ما بحث آئین‌نامه است، اولین بار که در مسابقات قرآن، داوری کردیم یک برگه داشتیم که نیم صفحه بود اما حالا آیین‌نامه به این شکل درآمده. آیین‌نامه مسابقات قرآن مالزی از مسابقات قرآن ایران مختصرتر است که البته ما باید فکر کنیم که آیین‌نامه خودمان را سبک‌تر کنیم.
حشمتی عنوان کرد: امسال جعفر فردی، در مصاحبه‌ای با یکی از رسانه‌ها گفت که 11 بار به فینال آمده؛ یعنی با این آیین‌نامه تربیت شده، آیین‌نامه را که می‌داند هیچ؛ دست همه داوران را خوانده است و سلیقه همه داوران را می‌داند. اما متسابقان خارجی که به این مسابقات می‌آیند این آیین‌نامه را برای اولین بار می‌بینند و تا با این آیین‌نامه آشنایی پیدا کنند دیگر کار از کار گذشته است.
در این بخش از برنامه افق، سیدعلی سرابی، به عنوان ناظر سی و یکمین دوره مسابقات بین‌المللی قرآن کریم، میهمان تلفنی بود که در ابتدای سخنان خود گفت: سطح علمی و فنی داوران سطح بسیار بالایی بود و داوران ایرانی و غیرایرانی این مسابقات از قاریان و اساتید برجسته قرائت قرآن بودند و درکشان نسبت به قرائت قرآن و محدودیت‌هایی که یک قاری و تلاوت‌کننده قرآن دارد درک محسوسی است.
هماهنگی بین داوران سی و یکمین دوره مسابقات قرآن
سرابی افزود: در مجموع تیم داوری مسابقات قرآن امسال بسیار هماهنگ بود. داوران و شرکت‌کنندگان غیر ایرانی با آیین‌نامه ما آشنایی نداشتند و تا زمانی که به آیین‌نامه مسلط شوند کمی زمان می‌برد اما شب اول مسابقات، داوران بسیار هماهنگ شدند و دیدیم که سطح نمرات داوران، یکسان است. برخی از اختلافات نیز به راحتی حل و فصل می‌شد و نتایج داوری‌ها نیز ملموس و قابل پذیرش بود که به نظرم موفقیت بسیار بزرگی بود.
نقش داوری در تعیین نفرات اول، نقش اول است یا مسائل جنبی هم مطرح است؟
در این بخش از برنامه افق، پورمعین گفت: من به عنوان یک ایرانی و شاگرد مکتب قرآن از اینکه ایرانی‌ها اول می‌شوند خوشحال می‌شوم و افتخار می‌کنم، اما این سوال هم مطرح است که واقعا نقش داوری در تعیین نفرات اول، نقش اول است یا اینکه مسائل جنبی هم مطرح است؟ چطور می‌شود که امسال نیز قاری ایرانی اول شد؟ آیا این توانمندی قاری ایرانی بود که اول شود یا خدایی نکرده چیز دیگری هم بود؟
نمی‌توانیم شاخص‌هایی که در فن تلاوت وجود دارد زیر پا بگذاریم
سرابی در پاسخ به پورمعین عنوان کرد: شاید برای ما که ایرانی هستیم و هدفمان از برگزاری مسابقات قرآن، زمینه‌سازی برای بازگشت به قرآن و توجه به انقلاب اسلامی است، این خواسته ناخودآگاه وجود دارد که ای کاش داوری‌ها در شرایط عادلانه‌ای باشد و یک سال هم قاری غیرایرانی اول شود تا هدف ما بهتر تحقق پیدا کند؛ اما از طرفی هنر تلاوت قرآن کریم و فن و دانش قرآنی، شاخص‌هایی دارد و نمی‌توانیم این شاخص‌ها را زیر پا بگذاریم. البته قاری ایرانی هم یک شرکت‌کننده و متسابق است و باید حق او هم رعایت شود.
وی ادامه داد: در تمام دنیا مشخص است که تلاوت قرآن در ایران سطح بالایی دارد. درست است که مصری‌ها قاریان و اساتید قرآنی خوبی دارند اما این اساتید و قاریان در مسابقات شرکت نمی‌کنند و کسانی که شرکت می‌کنند جوانان مصری هستند که شاید در یک ارزیابی کلی، تلاوت‌هایشان بهتر به نظر برسد، اما در مباحث وقف و ابتدا و... که مورد ارزیابی قرار بگیرند، می‌بینیم که قاریان ما با یک انسجام و پختگی بهتری قرآن می‌خوانند و اول می‌شوند.
سرابی اظهار کرد: البته ما امسال سعی کردیم با ممتاز معرفی کردن برخی از غیرایرانی‌ها که در مسابقات حضور داشتند، هدف خود را در مسابقات قرآن تامین کنیم، اما به هر حال این واقعیتی است که قاریان ایرانی برجسته هستند.
جعفر فردی با 83 صدم اختلاف امتیاز اول شد
در این بخش از برنامه، علی‌اکبر حشمتی درباره امتیاز جعفر فردی، رتبه نخست این دوره از مسابقات قرآن گفت: امتیازشان را به یاد ندارم اما می‌دانم که فاصله‌ای که با نفر دوم داشت 83 صدم امتیاز بود.
وی افزود: انصافا جعفر فردی با اقتدار اول شد و بحث، بحث رفاقت و ایرانی بودن نیست و خیلی خوب تلاوت کرد و شاهد مثال آن هم تلاوتش در محضر مقام معظم رهبری بود که کاملا تفاوت او با نفر دوم مسابقات معلوم بود.
حشمتی عنوان کرد: فروع مختلفی در بحث قرائت هستند که تجوید، وقت و ابتدا و صوت از جمله این فروع است. در آیین‌نامه صوت ممکن است بگویید قاری فیلیپینی صدای خوب و شفافی داشته اما نمره که در آیین‌نامه برای او در نظر گرفته شده، دو است و داور اجازه ندارد که چهار بدهد اما در بحث تجوید جعفر فردی بهتر از قاری فیلیپینی بود و همچنین داور فیلیپینی در وقت و ابتدا خیلی ضعیف بود و چند نمره در این بحث کم آورد.
پورمعین در این بخش از سخنان خود با بیان اینکه برخی‌ها زیباتر می‌خوانند و شاید فنی‌تر نخوانند و اینکه توجه مردم به خوشخوانی است و شاید اطلاع فنی نداشته باشند این پرسش را مطرح کرد که برای داوری مسابقات قرآن این زیباخوانی چه جایگاهی دارد و آیا نمره‌ای برای آن در نظر گرفته شده است؟
حشمتی در پاسخ به این پرسش پورمعین گفت: در حقیقت زیباخوانی هم یک شاخصه است و کسی که ملیح می‌خواند و خوش‌خوان است با کسی که خوش‌خوان نیست خیلی فرق دارد. در ترتیل‌خوانی‌های کل ایران هم این مسئله را به عینه می‌بینیم. تجوید در یک اندازه‌ای قابل قبول است و بعد از آن می‌توانیم به صوت و لحن بپردازیم.
وی در پایان گفت: بهزاد هژبری، رتبه اول رشته حفظ نیز در بحث حسن حفظ، هیچ مشکلی نداشت اما در بحث صوت و لحن یک ابداعی داشت که ممکن بود بعضی‌ها دوست داشته باشند و بعضی‌ها هم دوست نداشته باشند، اما به هر حال نمره خوبی گرفت و اول شد.
