ورود قرآنیان به دنیای مجازی؛ هدف «سند قرآن و فضای مجازی»

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، نشست تخصصی «قرآن و فضای مجازی» عصر امروز، 12 تیرماه با حضور محمدمهدی بحرالعلوم، معاون آموزش و پژوهش سازمان دارالقرآن الکریم، سیدمحمدامین طالب‌‌شهرستانی و مهدی شکری، اعضای شورای تدوین سند قرآن و فضای مجازی در سالن کنفرانس بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن کریم برگزار شد.
مهدی شکری، عضو شورای تدوین سند قرآن و فضای مجازی در این نشست اظهار کرد: بسیاری از افراد تصور می‌کنند که فضای مجازی یعنی فضای غیرواقعی؛ اما فضای مجازی، مجموعه‌ا‌ی از ارتباطات ضروری است که بین چند پدیده ایجاد می‌شود، اما در بستری از ابزارهای دیجیتال؛ مهم‌ترین ویژگی این است که فرازمانی و فراملی است.
وی با بیان اینکه فضای مجازی سرعت اطلاعات را بالا می‌برد و نقش تأثیرگذاری در عرصه‌های مختلف زندگی بشر دارد، گفت: به طور کلی فضای مجازی، مجموعه جدیدی از حیات بشری و مجموعه‌ای از کنش، واکنش و تراکنش بین چند پدیده است که در بستری از فضای دیجیتال در حد بسیار بالا و بدون محدودیت زمانی و مکانی اتفاق می‌افتد.
در این بخش از نشست محمدمهدی بحرالعلوم عنوان کرد: قرآن و فضای مجازی دو مقوله‌ای هستند که هر دو دامنه بسیار وسیعی دارند و البته داشتن تعریف کامل برای آنها میسر نیست. فضای مجازی عرصه جدیدی از زندگی بشر است که قرآن باید راهنمای آن باشد و ما نیز نباید نسبت به این موضوع مهم سکوت کنیم.
سیدمحمدامین طالب‌شهرستانی نیز در این نشست اظهار کرد: اگر اعصار تکاملی و تعاملی که در دهه‌های گذشته طی شده، بشماریم شامل؛ باستان، عصر کشاورزی، آموزشی، صنعتی، ارتباطات و اطلاعات می‌شود که البته چند سالی است عصر دانایی‌محوری نیز کلید خورده است.
وی افزود: اگر بخواهیم تعریفی از عصر اطلاعات مطرح کنیم، می‌گوییم کالای گزیده آن عصر، اطلاعات و فناوری بوده است.
شهرستانی با بیان اینکه تفکر و اندیشه، مبنای محوری و کالای عصر دانایی‌محوری است، گفت: در عصر دانایی‌محوری همه چیز در بُعد جهانی اتفاق می‌افتد که زمینه، مقدمه و پیش‌نیاز آن را عصر اطلاعات درنوردیده است.
وی با طرح این پرسش که عصر دانایی‌محوری چه ویژگی‌هایی دارد؟ اظهار کرد: براساس احادیث و روایاتی که داریم، علوم شامل 28 شعبه می‌شود که تا زمان ظهور امام زمان(عج) بیش از دو شعبه آن مشخص نمی‌شود به عبارت دیگر تنها 10 درصد از شعبه‌های علوم تا زمان ظهور منجی مشخص خواهد شد. یکی از اتفاقات عصر دانایی‌محوری، کشف و تحقق بیش از 90 درصد علوم است.
در این بخش از نشست، محمدمهدی بحرالعلوم اظهار کرد: بشر هر چه که جلوتر می‌رود، ابعاد جدیدتری از قرآن دیده می‌شود، اما نکته‌ای که در بحث قرآن و فضای مجازی مطرح می‌شود این است که سردمداران فعالیت‌های حوزه مجازی چه کسانی هستند؟ و فضای مجازی تا چه میزان دست قرآنیان است؟ که البته به نظر می‌رسد تا این نقطه فاصله داریم و هنوز فضای مجازی آنطور که باید در اختیار قرآن و قرآنیان قرار نگرفته است.
در بخش دیگری از نشست «قرآن و فضای مجازی» مهدی شکری اظهار کرد: هیچ مکتبی به اندازه اسلام برای علم و دانش ارزش قائل نشده است. علم در نظام تعلیم و تربیت اسلامی و دینی با علم در نظام غیردینی تفاوت دارد و آن تفاوت این است که اگر علم، دانش توانمندی بشر در جهت درست استفاده نشود همین علم که می‌توانسته منشأ خیر باشد، منشأ شر می‌شود.
وی افزود: اما باید ببینیم در حوزه فضای مجازی چه کسانی و چه گروه‌هایی پیشی گرفته‌اند. مهجوریت قرآن همین است که بخواهیم قرآن را در محدوده زمانی و مکانی تعریف کنیم.
شکری با طرح این پرسش که قرآن چه جایگاهی در فضای مجازی دارد؟ عنوان کرد: بعد از خدا، قرآن برترین چیز است و برتری قرآن به دیگر سخنان، بیان‌ها و علوم همانند برتری خداوند به مخلوقات است. ما فاصله جدی داریم با اینکه جایگاه و شأن رفیع قرآن در فضای مجازی مطرح شود؛ پس ابلاغ عام از اهدافی است که باید در فضای مجازی و در حوزه قرآن انجام شود.
در این بخش از نشست قرآن و فضای مجازی، شهرستانی با بیان اینکه سردمداران فضای مجازی قرآنیان نیستند و البته ضرورت دارد که این نکته مطرح شود، گفت: تلاش داریم با تدوین و تصویب سند قرآن در فضای مجازی و مباحثی که در این سند مطرح می‌شود آرام‌آرام قرآنیان را وارد عرصه فضای مجازی کنیم تا فضای مجازی کم‌کم در اختیار قرآنیان قرار بگیرد.
وی با اشاره به بیست و دومین نمایشگاه بین‌المللی قرآن عنوان کرد: در بخش‌هایی از نمایشگاه قرآن تعداد زیادی از رسانه‌ها هستند که اگر با 20 سال پیش مقایسه کنیم، نمی‌شود، گفت که کار کمی انجام شده است اما به هر حال نسبت به دنیا عقب هستیم. البته ظرفیتی ایجاد شده که امیدواریم با ساماندهی بیشتر بتوانیم کم‌کاری‌های گذشته را جبران کنیم.
شهرستانی ادامه داد: این نکته را نیز نباید فراموش کنیم که همه چیز میان مسلمانان، صرف درون مرزهای ما اتفاق نمی‌افتد. اگر مقایسه‌ای با سایر کشورها داشته باشیم، می‌بینیم که عصر دیجیتال بیش از دو دهه است که نمایشگاه‌های مختلف سایر کشورها را تحت تأثیر قرار داده است.
وی ادامه داد: امروز در دنیایی زندگی می‌کنیم که فیس‌بوک خود را چهارمین کشور پرجمعیت جهان تلقی می‌کند اما متأسفانه در چنین شرایطی حجم دانلودهای ما ــ که عمدتا غیرضروری است ــ بیشتر از حجم آپلودها است. باید بتوانیم میزان تفکر خود را در عصر دانایی‌محوری به سمت آپلود کردن برسانیم.
عضو شورای تدوین سند قرآن و فضای مجازی عنوان کرد: باید بتوانیم ابتکار عمل را در فضای قرآنی و مجازی بالا ببریم و بتوانیم این فضا را از دست غیرقرآنی‌ها بگیریم و به دست قرآنی‌ها بسپاریم.