به گزارش خبرگزاری بینالمللی قرآن (ایکنا)، منشور حقوق دانشجویی با حضور معاونان فرهنگی دانشگاههای سراسر کشور امروز، 11 آذر رونمایی شد. این مراسم با پخش کلیپی از سخنان رهبر در مورد فرهنگ و همچنین فعالیتهای فرهنگی در دانشگاهها آغاز شد.
سیدضیاء هاشمی، معاون فرهنگی وزارت علوم با اشاره به مهمترین دستاوردهای این معاونت در سال گذشته، راهاندازی اتاقهای فکر را از مهمترین آنها دانست و گفت: هدف از این اتاقهای فکر، گسترش مشارکت خبرگان در عرصه سیاستگذاری کشور بوده است.
وی افزود: به مناسبت یک سالگی پویش و حرکت مشترکی که در مسیر فرهنگی دانشگاهها داشتهایم، در این جا جمع شدهایم، که شروع این حرکت را که اولین جلوه آن برنامه 16 آذر در دانشگاه شهید بهشتی در سال گذشته بود، بهم همراه توفیقات و ناکامیهای خود ارزیابی کنیم.
هاشمی با ارائه گزارشی از راههای طی شده در عرصه فعالیتهای فرهنگی در سال گذشته، اظهار کرد: امروز بعد از یک سال تلاش مشترک به ارزیابی آنچه انجام دادهایم، میپردازیم. ما اهل نقادی هستیم و به استقبال آن میرویم و البته باید تصویری درست از آن ارائه کنیم. این جلسه اقدامی برای الگوسازی از این حرکت است.
وی با بیان اینکه جلسه امروز، سومین اجلاس مدیران فرهنگی دانشگاههاست، گفت: از نظر ساختاری، در واقع رسالت اصلی حوزه فرهنگی پیوند زدن دانشگاه به جامعه است. هنوز نتوانستهایم سرمایههای دانشگاه را در خدمت جامعه قرار دهیم. اساتید و دانشجویان ما نگاه واقعبینانه به دانشگاه ندارند. هم جامعه استقبال شایانی نداشته و البته همکاران ما اهتمام کافی نداشتهاند و یا ما بهعنوان مدیران فرهنگی زمینه مناسب را فراهم نکردهایم.
معاون وزیر با بیان اینکه دانشگاه نقش فرعی و حاشیهای ندارد، بلکه حوزه فرهنگی، دانشگاه را در بطن جامعه میآورد، عنوان کرد: این امر مستلزم این است که تعهد اجتماعی دانشگاه معلوم باشد، دانشگاه بهعنوان یک سازمان مسئولیت اجتماعی دارد و باید منشأ خدمات و اثراتی باشد.
هاشمی افزود: بهعنوان حوزه فرهنگی متولی ترویج علم و ارزشگذاری به علم هستیم. آموزش علم، ارزش دینی و اجتماعی است. همچنین باید پیشگام عقلانیت در دانشگاه و پیشگام ترویج عقلانیت در جامعه باشیم.
وی با اشاره به ضعفهای این حوزه، گفت: یکی از ضعفهای ما در یک سال گذشته، عدم هماهنگی از حیث ساختاری بین دانشگاهها و ستاد وزارتخانه است و این کار را باید دنبال کنیم.
هاشمی با برشمردن دفترهای موجود در معاونت فرهنگی وزارت علوم به اهداف آنها اشاره کرد و گفت: هدف دفتر سیاستگذاری و برنامهریزی فرهنگی و اجتماعی، سیاستگذاری و برنامهریزی مبنی بر پرورش در نظام آموزش عالی، هدف دفتر پشتیبانی و امور فرهنگی و اجتماعی نیز این است که سازوکارهای مناسب برای حمایت فعالیتهای فرهنگی، علمی، مدنی و سیاسی دانشجویان ایجاد شود. هدف پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی نیز تولید ادبیات نظری و راهبردی در حوزه فرهنگ با تأکید بر رسالت و مأموریت فرهنگی و اجتماعی نظام آموزش عالی است.
دانشگاه بهعنوان میزبان نخبگان کشور باید مورد احترام باشد
وی با تأکید بر اینکه کرامت دانشگاهیان باید مورد توجه قرار گیرد، گفت: در این عرصه، همین امروز و اکنون، مسئله داریم. متأسفانه تصویر درست و کاملی از دانشگاهیان در جامعه ما وجود ندارد. گاهی شناخت درستی از قابلیتهای دانشگاه وجود ندارد. دانشگاه بهعنوان میزبان نخبگان کشور باید مورد احترام باشد. سلایق و انتظارات گوناگون به رسمیت شناخته شود، نمیتوان توقع داشت که کسانی که در دانشگاهها خود صاحب نظر هستند، پیروی فرد دیگری باشند.
انتشار منشور حقوق دانشجویی
معاون وزیر با بیان اینکه تقویت مشارکت دانشگاهیان بهعنوان یک اصل راهنما برای ما مورد توجه است، گفت: یکی از اقداماتی که برای این کار صورت گرفته، انتشار منشور حقوق دانشجویی است. این منشور پدیده جدیدی نیست در واقع همان قوانین موجود است که از آنها استفاده نمیکنیم و متروک شدهاند.
وی افزود: سرمایه فرهنگی دانشگاهیان بهطور طبیعی تقویت میشود، اما سرمایه اجتماعی نیاز به توجه بیشتری دارد. اینکه به هم اعتماد کافی داشته باشیم یکی از این سرمایههاست. اگر اعتماد اجتماعی در سطح جامعه ارتقا پیدا کند، بسیاری از هزینههای ما کاهش مییابد. در دانشگاه باید پیشگام این حرکت باشیم. اعتماد اجتماعی نخ تسبیح پیوند ما و گمشده ما در خیلی از تعاملات است.
رویکرد معاونت فرهنگی در دوره جدید
هاشمی با اشاره به رویکرد معاونت فرهنگی در دوره جدید، گفت: افزایش سرمایه فرهنگی و اجتماعی دانشگاهیان، تقویت انسجام ملی و فرهنگی از طریق به رسمیت شناختن تنوع و تکثر فرهنگی، التزام به قانون، عقلانیت، اعتدال، مدارا و گفتوگو و تقویت، ترویج و تعمیق باورها و ارزشهای اسلامی، سیاستگذاری و برنامهریزی مبتنی بر پژوهشهای بنیادی، توسعهای و کاربردی از مهمترین رویکردهای این معاونت در دوره جدید است.
معاون وزیر با تشکر از دانشگاههای تبریز، اردبیل و مازندران که در عرصه تبیین اعتدال و مقابله با افراط گرایی پیش قدم شدهاند، گفت: از دانشگاههای دیگر نیز میخواهیم به این عرصه وارد شوند.
وی افزود: قانونمندی و قانونگرایی یکی از حوزههای اصلی ماست. دانشگاه اسلامی از اولویتهای ماست و اینکه تصویر درستی از این هدف داشته باشیم. بدآموزی در این حوزه زیاد است و بعضی آن را در حوزه نمادسازی و شعارها ترسیم میکنند. اگر نمادها در راستای تقویت هنجارها نباشد، ممکن است نتیجه عکس داشته باشد. کسی که دروغ را حرام نمیداند حق ندارد داعیه اسلام و اسلامیسازی داشته باشد.
هاشمی به منابع الهامبخش اصول این معاونت پرداخت و گفت: دیدگاهها، بیانات و رهنمودهای امام(ره) و رهبر، اسناد و قوانین مصوب نظام، برنامه و اصول و خط مشی دولت تدبیر و امید منابع الهامبخش این حوزه محسوب میشوند. قوانین مصوب نظام ظرفیتهای بسیار خوبی دارند و خط و مشی دولت تدبیر و امید و وزرا را در همین چارچوب قوانین میدانیم.
وی به سیاستهای این معاونت اشاره و اظهار کرد: بهرهگیری از تحقیقات بنیادی مربوط به توسعه علوم انسانی، تقویت پژوهشهای فرهنگی، تقویت زمینههای شکلگیری سازمانهای مردمنهاد در فضاهای دانشگاهی که با وزارت کشور در حال رایزنی هستیم از سیاستهای این معاونت در دوره جدید است.
ضعف در زیرساختهای فرهنگی
هاشمی با بیان اینکه در زیرساختهای فرهنگی ضعف جدی داریم، گفت: در این بخش چون از پشتیبانی مالی کافی برخوردار نبودهایم، نتوانستهایم کار زیادی انجام دهیم. توسعه کرسیهای آزاداندیشی مبحث دیگری است که در این حوزه ضعف داشتهایم. در یک سال گذشته فعالیتهای این حوزه به هیچ وجه مطلوب نبوده است؛ چراکه ضوابط موجود دست ما را باز نگذاشته است. کرسیهای آزاد اندیشی حوزه استراتژیک ماست و مورد تأکید رهبر است. در حقیقت وجه تمایز فضای دانشگاهی از غیر دانشگاهی است.
وی اظهار کرد: ترویج فضای دینی و معنوی حوزه پیچیدهای است که نیاز به همفکری زیادی در این زمینه داریم.
وی در رابطه با منشور حقوق دانشجویی گفت: تدوین این منشور حدود یک سال کار برده است. کارگروههای مختلفی درگیر آن بودهاند، چون قرار بر این بوده است که بر اساس آییننامه و مصوبات موجود که دانشجو متوجه حقوق خود شود و بداند طبق ضوابط موجود چه امکاناتی در اختیار دارد.
معاون وزیر اظهار کرد: میخواهیم به همکاران خود این را القا کنیم که با اتکا به ظرفیتهای قانونی از حقوق خود دفاع کنند. مبنای رفع اجحاف و تبعیض همین قوانین است که فصلالخطاب و مبنای مشترک است. دانشجویان خود را محق به قانونی که برایشان تعریف شده بدانند و البته مدیران نیز همینطور.
هاشمی گفت: این منشور از امروز در دسترس قرار خواهد گرفت و چاپ شده و به دانشگاههای سراسر کشور ارسال خواهد شد تا در دسترس همگان قرار گیرد.