جلسه بررسی و نقد کتاب «ترجمه‌شناسی قرآن کریم» برگزار شد

به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، جلسه بررسی و نقد کتاب «ترجمه‌شناسی قرآن کریم» با حضور بابک فرزانه، رئیس پژوهشکده قرآن وعترت، عبدالمجید طالب‌تاش، معاون پژوهشکده قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی، مرتضی کریمی‌نیا، عضو هیئت علمی واحد علوم وتحقیقات، مرتضی بابک معین، استاد زبان فرانسه واحد تهران مرکز دانشگاه آزاد اسلامی، مؤلف کتاب و جمعی از اساتید و دانشجویان در واحد علوم و تحقیقات برگزار شد.
به گزارش روابط عمومی واحد علوم و تحقیقات ، عبدالمجید طالب‌تاش، معاون پژوهشکده قرآن وعترت دانشگاه آزاد اسلامی در این جلسه گفت: کتاب ترجمه‌شناسی قرآن کریم یک فرصت غنیمت و موهبتی الهی برای پژوهشگران حوزه علوم قرآنی است که حاصل عمر مؤلف آن است که دانش و نگاه عمیق و گستره منابع به کار رفته در این کتاب حیرت همگان را بر می‌انگیزد.
احمد پاکتچی، مؤلف کتاب «ترجمه‌شناسی قرآن کریم، مطالعه از سطح واژگان تا ساخت جمله» در جلسه نقد و بررسی این کتاب با بیان اینکه در ترجمه‌های مختلف قرآن نقاط ضعف و قوتی وجود دارد، گفت: مخاطبان ترجمه‌های مختلفی از قرآن را می‌پسندند.
وی با بیان اینکه این کتاب حاصل تلاش چند ساله و پروژه‌ای شخصی است، افزود: اینکه برای چه گروه و مخاطبی قرار است ترجمه کنیم  از ویژگی‌های یک ترجمه خوب  قرآن است.
پاکتچی هدف از تألیف این کتاب را نزدیک کردن تئوری وعمل به همراه پایه‌ریزی مبانی نظری در ترجمه بیان کرد و افزود: در ترجمه قرآن به دیگر زبان‌ها با سختی‌های زیادی روبرو هستیم که در این کتاب سعی شده است تا با در نظر گرفتن مشکلات پیش روی مترجمان مطالبی را ارائه دهیم تا بتوانیم بر اساس آن انتخاب کرده و بدانیم که چه اصولی در ترجمه لازم است.
وی با اشاره به اینکه اکثر ترجمه‌های فارسی قرآن ترجمه‌های گزینشی هستند که از بین چندین ترجمه انتخاب شده‌اند افزود: درصد کمی (حدود 20 درصد) از ترجمه‌های فارسی قرآن دارای نوآوری هستند.
مؤلف کتاب با ابراز تأسف از ناکافی بودن تحقیقات در زمینه‌های لغوی،ادبی و فرهنگی در زبان قرآن گفت: عدم آگاهی کافی از معنای صحیح و مناسب برخی از لغات و ساختار جمله‌های عربی منجر به ارائه ترجمه‌های ضعیفی از قرآن شده است.
وی ادامه داد: در تألیف این کتاب بیشتر جنبه زبان‌شناسی به خصوص سطح واژگان و ساخت جمله مورد بررسی قرار گرفته است. همچنین در بخشی از آن مباحث کلامی و تاریخی را مطرح کرده‌ام، البته لازم به گفتن است که زمینه‌های زیادی از بحث زبان‌شناسی قابل مطرح کردن بود.
پاکتچی ادامه داد: در تألیف این کتاب مرور کلی بر نظریه‌های ترجمه‌شناسی را ارائه داده‌ام، همچنین بحث مشکلات در ترجمه کتب مقدس به خصوص قرآن را مطرح کرده‌ام. لازم به ذکر است رویکرد من در این کتاب آلمانی- لهستانی این بوده که بیشتر از این نظریات استفاده کنم.
بابک فرزانه، رئیس پژوهشکده قرآن و عترت دانشگاه آزاد اسلامی نیز در ادامه این نشست گفت: از نظر من کتاب «ترجمه‌شناسی قرآن کریم» یک دائرةالمعارف در زمینه ترجمه قرآن است و اگر بخواهیم تئوری‌های ترجمه را بشناسیم می‌توانیم  با رجوع به آن اطلاعات لازم را کسب کنیم.
مرتضی معین، استاد گروه زبان فرانسه دانشگاه آزاد واحد تهران مرکز نیز با تأکید بر نگاه موشکافانه و آکادمیک مؤلف در تألیف کتاب گفت: این کتاب بسیار ارزشمند است و خواندن و به کارگیری آن را به دانشجویان مقطع دکترا و متخصصین حوزه ترجمه قرآنی توصیه میکنم.
وی با اشاره به اینکه در این کتاب بحث‌های جزئی در مورد ترجمه و ریشه‌شناسی آن و ترجمه به زبان‌های مختلف با رویکرد تمدنی مطرح می‌شود، افزود: در بخش‌های دیگری از این کتاب به تحلیل معنایی و رویکرد گفتمان فرهنگی در ترجمه پرداخته می‌شود.
مرتضی کریمی‌نیا، مدرس رشته علوم قرآن و حدیث وعضو هیئت علمی واحد علوم و تحقیقات در این جلسه نقد و بررسی  با بیان اینکه کتاب  ترجمه‌شناسی قرآن کریم، مطالعه از سطح واژگان تا ساخت جمله حاصل سال‌ها تدریس مؤلف در حوزه ترجمه قرآنی است، گفت: ترجمه کتب مخصوصآ کتب دینی و مقدس به دیگر زبان‌ها از سختی و پیچیدگی بالایی برخوردار است. زیرا که قرار است سخن فردی را بر اساس چارچوب و ذهنیت وی ترجمه کرده آن هم  به نحوی که بتوان مفهوم و منظور شخص مؤلف را در زبان و فرهنگ دیگری انتقال داد.

کریمی‌نیا اضافه کرد: نخستین ترجمه‌های قرآن به صورت واژه به واژه صورت گرفته است و مترجمین آن تنها به دنبال معادل‌گزینی برای واژه‌های قرآنی بوده و ترجمه‌های حاصل از ساختار مناسبی در زبان فارسی برخوردار نبوده‌اند. امروزه برای ترجمه نیازمند دانش‌های مختلفی بوده و با نظرات مختلف و زیادی روبرو هستیم.
وی با بیان اینکه آهنگین و قرائی بودن قرآن نسبت به سایر متون مقدس یکی از تفاوت‌های این معجزه الهی است، افزود: در ترجمه قرآن باید به این مسئله توجه بسیاری شده  و سعی شود تا این جنبه قرائی قرآن را در ترجمه نیز لحاظ کرد.
کریمی‌نیا در پایان گفت: معتقدم کتاب ترجمه‌شناسی قرآن کریم، مطالعه از سطح واژگان تا ساخت جمله را می‌توان به عنوان یک دائرة‌المعارف در ترجمه  قرآن حساب کرد زیرا که در این کتاب به مهمترین و جدید ترین موضوعات امر ترجمه اشاره شده است.