نقد و بررسی قانون عملیات بانکی بدون ربا

به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، در چکیده این مقاله آمده است: بی‌تردید تصویب و اجرای قانون عملیات بانکی بدون ربا با فاصله اندکی از پیروزی انقلاب اسلامی و حذف ربا از نظام بانکی، کامیابی بزرگی برای طراحان قانون و مسؤولان بانکی وقت شمرده می‌شود، اما این به معنای پایان کار و رسیدن به قانون کامل و بی‌نقص نیست، بلکه این قانون نیز مانند همه قوانین بشری نیازمند مطالعه، اصلاح و تکمیل پیاپی است.

همچنین می‌خوانیم: حال که بیش از بیست و سه سال از اجرای قانون می‌گذرد، مناسب است با استفاده از تجربه‌های نظام بانکی ایران و دیگر بانک‌های بدون ربا، قانون عملیات بانکی بدون ربا را نقد و بررسی و درباره اصلاح و تکمیل آن اقدام کنیم.

نگارنده مقاله در ادامه به بیان 10 اشکال قانون عملیات بانکی بدون ربا می‌پردازد که رد ادامه می‌آید:

1. عدم ارائه تعریفی روشن و کاربردی از نظام بانکی و تبیین قلمرو شمول قانون
2. متاثر شدن قانون از وضعیت اقتصادی اول انقلاب به ویژه از نگرش دولتی بودن بانک‌ها
3. عدم قابلیت قانون برای طراحی الگوهای متناسب با انواع مؤسسه‌های اعتباری بانکی و غیربانکی
4. عدم جامعیت و نارسایی قانون درباره هدف‌ها و سلیقه‌های سپرده‌گذاران
5. عدم جامعیت و نارسایی قانون درباره هدف‌ها و سلیقه‌های متقاضیان تسهیلات
6. عدم جامعیت و نارسایی ابزارهای سیاست پولی استفاده شده در قانون
7. فقدان راهکار مناسب برای روبه رو شدن طلب‌های معوقه
8. فقدان راهکار ارتباطی بانک‌ها و دیگر مؤسسه‌های اعتباری غیربانکی ایران با بانک‌های بدون ربا و متعارف دنیا
9. فقدان راهکار مناسب برای نظارت و کنترل شرعی فعالیت بانک‌ها و دیگر مؤسسه‌های اعتباری غیربانکی
10. فقدان راهکار مناسب برای تحقیق و توسعه بانکداری بدون ربا
در مقاله با استفاده از تجربه های نظام بانکی ایران و دیگر کشورهای اسلامی، قانون عملیات بانکی بدون ربا نقد و بررسی شده، آن گاه برای اصلاح و تکمیل، قانون جایگزین پیشنهاد می شود.

در بخش دیگری از این مقاله آمده است: بیش از سی سال از تأسیس نخستین بانک‌های بدون ربا در کشورهای مسلمان می‌گذرد. در این مدت، این بانک‌ها توسعه قابل توجهی داشته‌اند؛ به طوری‌که امروزه در اغلب کشورهای اسلامی و حتی در برخی کشورهای غیرمسلمان، الگوهای گوناگونی از بانک‌های بدون ربا فعالیت می‌کنند.

همچنین می‌خوانیم: با تغییر وضعیت اقتصادی کشور به ویژه تفسیر جدید اصل 44 قانون اساسی، لازم است، در بازنگری قانون عملیات بانکی بدون ربا، دیدگاه سابق درباره صنعت بانکداری اصلاح شده، زمینه برای فعالیت همه مؤسسه‌های اعتباری بانکی و غیربانکی دولتی و خصوصی فراهم شود.

در بخش نتیجه‌گیری این مقاله آمده است: نظام بانکی بدون ربا ایران از جهت‌های گوناگونی اشکال‌های دارد که این تحقیق فقط به بررسی و رفع اشکالات خود قانون می‌پردازد و قانون پیشنهادی نیز ناظر به آن است اما دیگر اشکال‌ها به بررسی مستقل نیاز دارد؛ به طور مثال، الگوی فعلی بانکداری بدون ربا اشکال‌هایی دارد که می‌توان الگوی عملیاتی بهتری پیشنهاد داد.