صحابی ایرانی پیامبر(ص)/ سلمان یک مبتکر نظامی در جنگ‌های صدر اسلام بود

به گزارش کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، سلمان فارسی را شاید بتوان خاص‌ترین صحابه پیامبر دانست، اگر چه در دینی که حضرت محمد(ص) برایمان به‌ارمغان آورده است، شایسته نیست که کسی را با ذهن آدمی‌مان برتر از دیگران بدانیم اما شاید هم‌وطن بودن با او سبب بیان این جمله شده است.

سلمان مرد تمام در صدر اسلام

حسن چگینی دبیر جشنواره سلمان فارسی در گفت‌وگو با کانون خبرنگاران نبأ وابسته به خبرگزاری ایکنا، در رابطه با شخصیت سلمان فارسی و این‌ که اصلا سلمان که بود گفت: حضرت سلمان(س) پرورش‌یافته مکتب رسول خدا(ص) و الگوی یک مسلمان و پیرو کامل و مسلمان کمال‌جو است که ویژگی‌ها و کمالات اخلاقی بسیاری داشته است.

ایشان از ایمان کاملی برخوردار بوده است و حتی قبل از اسلام هم به تعبیر حضرت امام‌صادق(ع) وجود خودشان را به شرک نیالودند و مؤمن و خداپرست بوده‌اند؛ فضایل اخلاقی این مرد بزرگ در آن روزگار باعث شده بود که بسیاری از مردم به دین اسلام و تشیع روی بیاورند.

از دیگر ویژگی‌های حضرت سلمان می‌توان به نفی نژادپرستی اشاره کرد؛ ایشان با توجه به اینکه ایرانی بود و از یک طبقه اجتماعی ویژه و خاص برخوردار بود اما سختی‌ها را به جان پذیرفت و به دین اسلام گروید و در میان اعراب بدون هیچ نگاه نژادپرستانه و برتربینانه‌ای به اسلام خدمت کرد؛ امام‌صادق(ع) در حدیثی این برخورد حضرت سلمان را تحسین کرده است.

عبادت آگاهانه از دیگر ویژگی‌های بارز سلمان است؛ علم و آگاهی ایشان باعث شده بود که عبادات خود را با این نگاه انجام دهد؛ شاکربودن و عشق به اهل بیت(ع) از دیگر ویژگی‌های شخصیت حضرت سلمان است؛ به گونه‌ای که به ایشان سلمان محمدی لقب داده‌اند.

علم و حکمت و برخورداری از دانش الهی از ویژگی‌های اساسی این مرد بزرگ است؛ به‌گونه‌ای که پیامبر اکرم(ص) در مورد ایشان فرموده که دانش سلمان دانش من است و در قلب او علمی است که می‌تواند از حوادث آینده آگاه باشد؛ تعبیر ایشان به لقمان حکیم، دارنده علم اولین و آخرین، دریای بی‌کران، فقیه و ... از جمله تعبیراتی است که به ایشان نسبت داده شده است.

در جستجوی حقیقت

وی ادامه داد: همانگونه که گفته شد حضرت سلمان از همان ابتدا هم موحد و خداپرست بوده و زمان کودکی خود را در ایران به آیین زرتشت بوده ولی روح حقیقت‌جوی ایشان اغناء نشده و از زمان نوجوانی و جوانی به دنبال آشنایی با دین مسیحیت، به سمت شام حرکت می‌کند و چند صباحی هم بر این آیین و در کلیسا بوده است؛ این صحابه بزرگوار از زمان ظهور اسلام و اطلاع از پیام آسمانی اسلام پس از طی سختی های فراوان و داستان‌های مختلف به محبوب خود رسول اکرم(ص) می‌رسد و در آغوش اسلام و پیامبر اسلام(ص) قرارگرفته و پیامبر(ص) نیز ایشان را سلمان می‌نامند؛ در مورد سن ایشان هم سال‌های متفاوتی ذکر شده‌است؛ برخی درگذشت ایشان را در زمان عمر و برخی هم به دوران عثمان ذکر کرده‌اند.

دبیر جشنواره سلمان فارسی افزود: این صحابی بزرگوار، منزلت والایی نزد پیامبر(ص) و ائمه علیهم‌السلام داشته‌اند و روایت‌های بسیاری از پیامبر مکرم اسلام(ص) و امامان معصوم(ع) در عظمت شأن و مقام این بزرگمرد ایرانی به چشم می‌خورد.

جملاتی همچون سلمان از ما اهل‌بیت است، محبوب فرشتگان، بهترین دوست، لقمان امت، امین ولایت، تحفه بهشتی، مونس اهل بیت، سلمان محمدی، دریای خروشان، بنده صالح و فرمانبردار و ... از جمله تعابیری است که حضرات معصومین در مورد این شخصیت بی‌نظیر داشته‌اند.

حسن چگینی در ادامه اظهار کرد: در جنگ خندق به دلیل اینکه حضرت سلمان از دیگر افراد نیرومندتر بود و در خدمت پیامبر(ص) بود دیگر گروه‌ها به دنبال این بودند که ایشان را به گروه و قبیله خود نسبت دهند تا مایه افتخار آنان باشد اما پیامبر(ص) با گفتن جمله«سلمان منا اهل البیت» به این اختلافات پایان دادند که نشان‌دهنده جایگاه و منزلت این صحابی بزرگ است.

وی گفت: این صحابی بزرگوار از همان ابتدای دعوت و رسالت پیامبر همراه و پیرو و پشتیبان رسول خدا بوده است و توطئه‌های منافقان را خنثی کرده‌اند؛ ایشان در صدر اسلام فداکاری‌ها و ابتکارات مختلف نظامی داشته‌اند و در صف اول مبارزه با دشمنان خارجی هم بوده‌اند؛ در جنگ‌های خندق و طائف به عنوان یک مبتکر نظامی حضور داشته‌اند.

پس از رحلت پیامبر نیز به عنوان حمایت از ولایت سختی های زیادی را جان خرید و یکی از نخستین دوستداران و شیعیان امیرالمومنین(ع) بودند؛ ایشان مردم را به سبب روگردانی از حضرت علی(ع) سرزنش می‌کرد؛ ایشان به پیروی از حضرت علی(ع) در دوران مختلف خلفاء چه در زمان سکوت و چه در زمان جنگ به تبعیت و بنا به دستور ایشان اقدام به عمل می‌‌کرد.

مدائن، وطن تشیع

دبیر جشنواره دو سالانه سلمان فارسی افزود: حضرت سلمان خود شخصا در فتح مداین شرکت داشته‌اند؛ در زمان فتح مداین ایشان سه بار مردم را به دین اسلام فراخواند که در این میان برخی تسلیم شدند و برخی نیز پا به فرار گذاشتند؛ پس از فتح مداین و پس از مدتی خلیفه دوم حضرت سلمان را با موافقت حضرت علی(ع) به عنوان استاندار مداین معرفی کرد که اخلاق و رفتار و برخورد عادلانه و مهرانگیز سلمان با ایرانیان سبب شد که اکثر آن‌ها مسلمان و شیعه شوند. در حدود بیست سالی که سلمان استاندار مداین بود ارتباط خوبی با ایرانیان ایجاد شد که این ارتباط رفته رفته به گرایش ایرانیان به دین اسلام منجر شد و عاشقانه گم‌کرده خود را که اسلام بود انتخاب کرده و در واقع می‌توان گفت که نخستین بنای تشیع در مداین پی‌ریزی شد.

وی خاطرنشان کرد: همانطور که گفته شد ایشان را به عنوان یک مبتکر نظامی در جنگ‌های صدر اسلام می‌شناسند؛ حضور مؤثر او در جنگ‌های صدر اسلام چه در زمان رسول خدا(ص) و چه در بعد از ایشان حضوری مؤثر و شایسته است تا جایی که می‌توان از او به عنوان یک نظریه‌پرداز و مبتکر نظامی در صدر اسلام نام برد؛ فکر خلاقش با مشورت‌هایی که به رسول خدا(ص) در جنگ‌های خندق و طائف داد، پیشنهاد به انجام طرح‌هایی چون ایجاد خندق و ساخت منجنیق، مشورتی کارساز و پیروزی‌آور برای مسلمانان بود.

مرجان شرف