رئیس کرسی‌های نظریه‌پردازی علوم نقلی تاکید کرد:
هنر پدیده‌ای حکم‌بردار نیست/ تبیین آسیب‌های پیشرفت فقه مضاف در حوزه
گروه حوزه‌های علمیه: رئیس کرسی‌های نظریه‌پردازی علوم نقلی با اشاره به آمادگی برای برپایی کرسی‌های علمی متعدد در زمینه فقه مضاف به فقه هنر اشاره کرد و گفت: هنر چون خلق است پدیده‌ای حکم‌بردار نیست ولی برای تعینات آن می توان در قالب احکام خمسه نظر و افتاء داد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا) حجت‌الاسلام والمسلمین ابوالقاسم علیدوست، دبیر همایش ملی فقه هنر امروز 23 دی ماه در همایش ملی فقه هنر که در دفتر تبلیغات اسلامی حوزه علمیه قم برگزار شد گفت: اسلام با هنر شروع می‌شود و قرآن تجسم هنر خطابه، محتوا و بیان است و نهج البلاغه یک پدیده هنری است.
وی افزود: در ملاقاتی که با جرج جرداق داشتم از او پرسیدم چه شد که وارد این عرصه شدید و او گفت مرا نهج البلاغه زمین‌گیر کرد و جذبه‌های هنری آن مرا به این سمت کشاند، صحیفه چه از نظر شکل و چه محتوا اوج بلاغت و فصاحت و زیبایی است و امام مانند امیر کلام، شلاق تسلط بر الفاظ می‌زند که بشر معمولی نمی‌تواند آن را گفته باشد و از نظر محتوا نیز با اینکه ولیدالاسلام است للانسان است و نه للمسلمان.
وی تاکید کرد: دعای کمیل را هر کس ولو بودیست هم باشد بخواند و معبودی را برای خود ترسیم کند، می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند.
اخلاق نبوی و ولوی هنر است
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه بیان کرد: تعینات هنر به خط و نقاشی و ... ختم نمی شود و حتی رفتار پیامبر نیز هنر است که سران کفار را ذلیل می کند و افرادی که لجوج نبودند جذب او می شوند یعنی اخلاق نبوی و ولوی یک هنر است.
دبیر این همایش عنوان کرد: یکی از کارهای خوب که باید صورت بگیرد این است که ظهور و عینیت هنر را باید در حکومت حضرت امام عصر نیز مورد بررسی قرار گیرد.
علیدوست اظهار کرد: هنر پدیده ای است که خلق است و حکم‌بردار نیست زیرا میل به جمال و زیبایی دست خود انسان نیست لذا حکم پذیر نیست ولی در تعینات هنری احکامی وجود دارد که توسط فقه تعیین می شود.
موانع شکوفایی فقه هنر در حوزه
وی افزود: در حوزه علمیه ظرفیت خوبی وجود دارد ولی گاهی حجاب معاصرت برخی را گرفتار می کند و ظرفیت حوزه را نادیده می گیرند در حالی که صدها فاضل در حوزه داریم که نسبت به فضلشان جوان هستند و این ظرفیت می تواند کار کارستان انجام دهد البته آسیب هایی وجود دارد که از جمله آن حجاب معاصرت است.
وی ادامه داد: احساس دیر به دنیا آمدن از دیگر آسیب هاست، گاهی موضوعی مطرح می شود و می گویند مگر کاری در این زمینه نشده است و گذشتگان حرف ها را نگفته اند؛ این گفتمان گفتمان غلطی است و باید بدانیم به یقین اگر زود به دنیا نیامده باشیم دیر به دنیا نیامده ایم.
علیدوست عنوان کرد: از دیگر آسیب ها رفتن راه های تکراری گذشتگان است در حالی که باید بین اهم و مهم گسست ایجاد کینم و کارهای طی نشده را انجام بدهیم.
وی افزود: گاهی این تصور وجود دارد که نمی توان هنر فاخری داشت بدون اینکه از هنجارهای شرعی عبور نکنیم، احساس ناامیدی از امکان پاسخ به مطالبات روز با حفظ شریعت که در سیاست و اقتصاد و ... هم این مسئله وجود دارد اما این نیاز در بخش هنر به صورت ویژه مطرح است.
خستگی بشر از هنر غیردینی
وی اظهار کرد: سیاست ما در همایش این است که قصد نداریم هیچ قدمی خارج از انضباط فقهی برداشته شود؛ سیاست دیگر ما نوآوری و ابتکار است و نباید ناامید باشیم و معقتدم می توانیم هنری فاخر و فائق بر هنرهای غیردینی و جاذب داشته باشیم در عین اینکه این هنر دینی باشد زیرا بشر امروز از هنر غیردینی و شهوانی خسته شده است.
علیدوست ادامه داد: افتا به احتیاط و احتیاط به فتوا در زمان لزوم باید کنار برود و انضباط فقهی و توجه به نیازها وارد میدان شود مثلا در مسئله غنا آیا رابطه قرآن و روایات ذیل لهوالحدیث دوسویه است یا یکسویه که اگر تعمیق در روایات ذیل آیه داشته باشیم در این صورت در می یابیم که لهو حدیث با یتخذها هزوا و لیضل الله باید تفسیر شود وگرنه ضرورتی به آوردن این دو مقوله در کنار هم نبود.
مدیر کرسی‌های نظریه‌پردازی علوم نقلی اظهار کرد: ما آمادگی برپایی کرسی‌های متعدد در این زمینه را داریم و این همایش آغاز خوبی برای پرداختن بیشتر به این مقوله است.
وی افزود: در ملاقاتی که با جرج جرداق داشتم از او پرسیدم چه شد که وارد این عرصه شدید و او گفت مرا نهج البلاغه زمین‌گیر کرد و جذبه‌های هنری آن مرا به این سمت کشاند، صحیفه چه از نظر شکل و چه محتوا اوج بلاغت و فصاحت و زیبایی است و امام مانند امیر کلام، شلاق تسلط بر الفاظ می‌زند که بشر معمولی نمی‌تواند آن را گفته باشد و از نظر محتوا نیز با اینکه ولیدالاسلام است للانسان است و نه للمسلمان.
وی تاکید کرد: دعای کمیل را هر کس ولو بودیست هم باشد بخواند و معبودی را برای خود ترسیم کند، می‌تواند با آن ارتباط برقرار کند.
اخلاق نبوی و ولوی هنر است
عضو جامعه مدرسین حوزه علمیه بیان کرد: تعینات هنر به خط و نقاشی و ... ختم نمی شود و حتی رفتار پیامبر نیز هنر است که سران کفار را ذلیل می کند و افرادی که لجوج نبودند جذب او می شوند یعنی اخلاق نبوی و ولوی یک هنر است.
دبیر این همایش عنوان کرد: یکی از کارهای خوب که باید صورت بگیرد این است که ظهور و عینیت هنر را باید در حکومت حضرت امام عصر نیز مورد بررسی قرار گیرد.
علیدوست اظهار کرد: هنر پدیده ای است که خلق است و حکم‌بردار نیست زیرا میل به جمال و زیبایی دست خود انسان نیست لذا حکم پذیر نیست ولی در تعینات هنری احکامی وجود دارد که توسط فقه تعیین می شود.
موانع شکوفایی فقه هنر در حوزه
وی افزود: در حوزه علمیه ظرفیت خوبی وجود دارد ولی گاهی حجاب معاصرت برخی را گرفتار می کند و ظرفیت حوزه را نادیده می گیرند در حالی که صدها فاضل در حوزه داریم که نسبت به فضلشان جوان هستند و این ظرفیت می تواند کار کارستان انجام دهد البته آسیب هایی وجود دارد که از جمله آن حجاب معاصرت است.
وی ادامه داد: احساس دیر به دنیا آمدن از دیگر آسیب هاست، گاهی موضوعی مطرح می شود و می گویند مگر کاری در این زمینه نشده است و گذشتگان حرف ها را نگفته اند؛ این گفتمان گفتمان غلطی است و باید بدانیم به یقین اگر زود به دنیا نیامده باشیم دیر به دنیا نیامده ایم.
علیدوست عنوان کرد: از دیگر آسیب ها رفتن راه های تکراری گذشتگان است در حالی که باید بین اهم و مهم گسست ایجاد کینم و کارهای طی نشده را انجام بدهیم.
وی افزود: گاهی این تصور وجود دارد که نمی توان هنر فاخری داشت بدون اینکه از هنجارهای شرعی عبور نکنیم، احساس ناامیدی از امکان پاسخ به مطالبات روز با حفظ شریعت که در سیاست و اقتصاد و ... هم این مسئله وجود دارد اما این نیاز در بخش هنر به صورت ویژه مطرح است.
خستگی بشر از هنر غیردینی
وی اظهار کرد: سیاست ما در همایش این است که قصد نداریم هیچ قدمی خارج از انضباط فقهی برداشته شود؛ سیاست دیگر ما نوآوری و ابتکار است و نباید ناامید باشیم و معقتدم می توانیم هنری فاخر و فائق بر هنرهای غیردینی و جاذب داشته باشیم در عین اینکه این هنر دینی باشد زیرا بشر امروز از هنر غیردینی و شهوانی خسته شده است.
علیدوست ادامه داد: افتا به احتیاط و احتیاط به فتوا در زمان لزوم باید کنار برود و انضباط فقهی و توجه به نیازها وارد میدان شود مثلا در مسئله غنا آیا رابطه قرآن و روایات ذیل لهوالحدیث دوسویه است یا یکسویه که اگر تعمیق در روایات ذیل آیه داشته باشیم در این صورت در می یابیم که لهو حدیث با یتخذها هزوا و لیضل الله باید تفسیر شود وگرنه ضرورتی به آوردن این دو مقوله در کنار هم نبود.
مدیر کرسی‌های نظریه‌پردازی علوم نقلی اظهار کرد: ما آمادگی برپایی کرسی‌های متعدد در این زمینه را داریم و این همایش آغاز خوبی برای پرداختن بیشتر به این مقوله است.
