نسل اول قاریان مصر در گفتار و کردار صادق‌تر بودند/ تقلید محض را توصیه نمی‌کنم
گروه بین‌الملل: شیخ «محمود ابوالوفا الصعیدی»، از قراء سرشناس مصری تصریح کرد: نسل اول قاریان مصر در گفتار و کردار مخلص‌تر و صادق‌تر بودند و وفاداری بیشتری به رعایت آداب حفظ و قرائت قرآن داشتند.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، شیخ «محمود ابوالوفا الصعیدی»، از قراء سرشناس مصری است که در استان «اسوان» واقع در منطقه «الصعید»(جنوب مصر) متولد شده است.
وی تلاش می‌کند که مکتب خاصی در تلاوت قرآن کریم ایجاد کند که متمایز به صدای قوی، شکوه و جذابیت ادا باشد و نام خود را در میان مشاهیر قرائت مصر به ثبت برساند.
شیخ ابوالوفا الصعیدی بر این باور است که نسل اول قاریان مصر به آداب حفظ و قرائت قرآن کریم وفادارتر بودند و گوش دادن به قرائت قاریان بزرگ را ضرورتی برای آموختن از آن‌ها می‌داند نه تقلید محض.
این قاری سرشناس مصری همچنین تأکید دارد که نفس گرفتن قاری در هنگام تلاوت، مخالف و مغایر با آداب قرائت کلام وحی است.
در همین راستا، پایگاه خبری «الاهرام» مصر، گفت‌‌وگویی با این قاری برجسته مصری انجام داده که متن این گفت‌وگو از نظر می‌گذرد.
درباره خودتان و چگونگی حفظ قرآن صحبت کنید و از چه قاریانی تأثیر پذیرفتید؟
در سال 1954 میلادی در روستانی «کلح الجبل» در استان «اسوان» واقع در منطقه «صعید»(جنوب مصر) متولد شدم و همنشینی با قرآن را قبل از سن 4 سالگی و تحت اشراف مادرم آغاز کردم، این در حالی که مادرم به آموزش قرآن به فرزندانش شهرت داشت، چرا که پدر وی(پدربزرگ من) از علما و بزرگان روستا بود.
پس از آن همچون عادت سایر ساکنان منطقه «صعید» به مکتب‌‌خانه روستا رفتم و پس از آن برای فراگیری قرائات و علوم قرآن در الازهر راهی قاهره شدم. نخستین قرائت خود را در سال 1976 میلادی در زادگاهم ارائه دادم، در حالی که در هنگام تلاوت هیچ ترس و استرسی نداشتم و با آرامش و اطمینان خاطر تلاوت کردم.
اما وقتی برای نخستین‌بار در سال 1995 میلای در مسجد «السیدة زینب(س)» قاهره قرار بود، تلاوت کنم و قرائتم به صورت زنده از رادیو پخش شود، ترس و استرس من را فرا گرفت و احساس می‌کردم که قرار است برای همه جهانیان تلاوت کنم.
درباره قاریانی که از آن‌ها تأثیر پذیرفته‌ام، می‌توانم به اساتیدی چون «عبدالباسط عبدالصمد»، «محمد صدیق منشاوی»، «مصطفی اسماعیل» و «کامل یوسف البهتیمی» اشاره کنم، درحالی‌که همه این‌ها از قاریان نسل اولی هستند که در اوج قرائت و بسیار وفادار به آداب تلاوت و در گفتار و کردار نیز بسیار مخلص و صادق بودند و به همین خاطر تلاوت این قراء در قلوب تمامی کسانی که در سراسر جهان به آن‌ها گوش فرا می‌دهند، جاودانه می‌شود.
برنامه شما برای مطرح‌شدن در عرصه بین‌الملل چگونه بود؟
به بسیاری از مناطق جهان اسلام سفر کردم، چرا که دعوت از من برای احیای شب‌های رمضان بسیار زیاد بود و همین مسئله سبب شد که من شغل خود را کنار بگذارم و تمام وقت خود را صرف قرآن کنم.
سفرهای من پس از ملحق‌شدن به رادیو مصر در سال 1992 میلادی آغاز شد و پس از آن برای احیای شب‌های رمضان به ساحل عاج رفتم و با توجه به این که شنوندگان این کشور غیر عرب‌زبان بودند، من استرس و اضطراب خاصی داشتم، اما مردم ساحل عاج را مردمانی دوستدار شنیدن قرآن یافتم که از این کتاب الهی تبرک می‌جستند و پس از اتمام قرائت به سمت من هجوم آورند که دستان من را ببوسند و عبای من را لمس کنند، زیرا آن‌ها عرب‌ها را از خویشاوندان نبی مکرم اسلام می‌دانند و پس از آن به کشورهای مختلفی از جمله استرالیا، ترکیه، هند، مراکش و سوریه سفر کردم و تاکنون به بسیاری از کشورهای عربی و اسلامی نیز برای تلاوت قرآن سفر کرده‌ام.
استقبال مردم از تلاوت‌های شما در آن کشورها چگونه بود؟
مردم آن‌ها کشورها تمایل شدیدی به حفظ قرآن کریم و گوش فرادادن به آیات قرآن دارند تا حدی که آن‌ها گریه می‌کردند و با وجود این که به زبان عربی آشنایی نداشتند، اما تلاوت بیشتری از من می‌خواستند.
گزیده‌ای از خاطرات خود در ماه رمضان بفرمایید؟
رمضان ماه خیر و برکت است و به فضل و یاری خداوند همانطور که گفتم به بسیاری از کشورها و شهرهای مختلف جهان در غرب و شرق جهان رفته‌ام که بیشتر این سفرها در ماه رمضان بوده است و در این سفرها تجربیات و اطلاعات زیادی نسبت به فرهنگ اهالی این مناطق، آیین‌ها، شعایر و جلوه‌های گرامیداشت شب‌های ماه مبارک رمضان کسب کردم، این در حالی است که هر کشور سنت و آیین خاص خود را دارد، اما مصر در ماه رمضان از فضای معنوی ویژه‌ای برخوردار است و محافل قرآنی مصر و جشن‌هایی که به مناسبت رویدادهای دینی و ملی در این کشور همچون فتح مکه، غزوه بدر، شب قدر و جنگ 10 رمضان برگزار می‌شود، باعث برتری مصر در ماه رمضان نسبت به سایر مناطق جهان شده است.
نظر شما درباره مکتب تقلیدی در تلاوت و مکاتب خارجی چیست؟
من مخالف مکتب تقلیدی در تلاوت هستم و به آن توصیه نمی‌کنم، بلکه هر قاری باید مطابق با سرشت و طبیعت خود تلاوت کند و هنگامی که مردم به او گوش می‌دهند، می‌گویند فلان قاری، نمی‌گویند که فلان قاری که از فلان قاری تقلید می‌کند، زیرا تقلید محض باعث می‌شود که قاری چیز زیادی یاد نگیرد و به داشته‌های خود چیزی اضافه نکند، اما در عین حال گوش دادن به قاریان بزرگ ضرورتی برای فراگیری است، این در حالی است که فرق زیادی میان تقلید و گوش دادن محض است و قاری مبتدی باید به نصیحت قاریان بزرگ گوش دهد و از آن‌ها استفاده کند.
درباره کشف استعدادهای قرآنی در مصر صحبت کنید؟
مناطق مختلف مصر دارای استعدادهای سرشاری در زمینه حفظ قرآن و صوت‌های قرآنی است و راه حل ایجاد مکتب‌های جدید قرائت، جست‌وجو و شناسایی این استعدادها است به طوری که بتوان صاحبان سبک‌های جدیدی در میان آن‌ها شناسایی کرد تا به مکاتب موجود اضافه شود.
آداب تلاوت برای قاری و مستمع(شنونده) از نظر شما چیست؟
آدابی وجود دارد که قاری و مستمع باید به آن پایبند باشند، به طوری که قاری باید به احکام تلاوت و عدم خروج از آن پایبند باشد، این در حالی است که متأسفانه برخی از قاریان این گونه به مستمعین خود القا می‌کنند که دارای نفس طولانی هستند، اما در هنگام اجرای ادای خود نفس می‌کشند و در نهایت مجبور می‌شوند که در جایی وقوف کنند که وقوف در آن جایز نیست و در حقیقت، این نوع نفس کشیدن در هنگام قرائت نوعی سرقت است که مخالف با قواعد تلاوت و علامت‌های وقف است، در حالی که طولانی‌شدن نفس باید از طریق آموزش صورت گیرد نه از طریق نقض قوانین تلاوت.
من قرائت سوره فاتحه با یک نفس را از افتخارات خود می‌دانم که این امر البته از عنایات ذات حق تعالی است، اما درباره آداب شنونده هنگام قرائت قرآن باید بگویم که مستمع باید با تمام وجود گوش فرا دهد و در معانی آیات قرآن تدبر کند تا به آرامش و رحمت دست پیدا کند، این در حالی است که متأسفانه برخی مستمعین هنگام تلاوت کارهای ناشایستی همچون صحبت‌کردن و سیگار کشیدن انجام می‌دهند که این کارها توهین به کلام خداست.
البته ساکنان منطقه «صعید»(جنوب مصر) از نظر گوش فرادادن به آیات قرآن مردمانی منحصربه فرد هستند، زیرا هنگامی که به آیات قرآن گوش می‌دهند، احوال آن‌ها تغییر می‌کند و برخی گریه می‌کنند و عده‌ای تکبیر و برخی نیز در آیات قرآن تأمل و تدبر می‌کنند.
مهم‌ترین آرزوی شما چیست؟
از خداوند می‌خواهم که مصر و اهل آن را از هر شر و بدی حفظ کند و آرزو می‌کنم که روزی بتوانم در قدس شریف به تلاوت قرآن بپردازم.
جواد پارسامهر
