انتشار جوک در فضای مجازی برآشفتگی ندارد/ تعلیم و تربیت را ارتقا دهیم

امیرعبدالرضا سپنجی، مدیر گروه مطالعات فرارشته‌ای پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی، در گفت‌وگو با خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا)، با اشاره به انتشار جوک‌هایی درباره مناسبت‌ها و مباحث ارزشی در فضای مجازی اظهار کرد: متأسفانه برخی از افراد همه مباحث از جمله دین را به حکومت ربط می‌دهند که این مسأله درست نیست؛ چراکه حضرت علی(ع) هم بارها از دیگران خواسته‌اند که او را نقد کنند؛ پس ما بالاتر از ایشان نیستیم و هر یک از ما حتی حکومت هم قابل نقد است. بنظر می‌رسد انتشار جوک‌ها درباره نظام، مسئولان، اسلام، دین و مباحث ارزشی‌مان به معنای زیرسوال بردن آنها نیست و نباید این مسأله تبدیل به دغدغه شود.

وی با اشاره به این موضوع که مزاح درباره همه مسائل از گذشته بوده است، افزود: این موضوعات، از گذشته و در میان جمع‌های دوستانه بوده و حال امروز این موضوعات به فضای مجازی کشیده شده است. این فضا در دوره صفویه اروپایی‌ها در قهوه‌خانه و چایخانه‌ها بود که امروزه این موضوعات در فضای مجازی منتشر می‌شود.

 باید تعلیم و تربیت را ارتقا دارد

استادیار پژوهشگاه علوم انسانی و مطالعات فرهنگی تصریح کرد: ایمان و اعتقادات کاربران نسبی است و نمی‌توان تفاوتی در این زمینه برای‌شان قائل شد؛ بنابراین انتشار جوک‌ها در فضای مجازی برآشفتگی ندارد؛ بلکه باید تعلیم و تربیت را ارتقا داد و مدارس، مساجد و رسانه‌ها باید به بهترین شکل ممکن کار خود را انجام دهند؛ چراکه وقتی انسانی شاد با چارچوب اخلاقی و ایمانی روشن‌تر تربیت شود، دیگر نباید دغدغه انتشار جوک‌های انحرافی داشته باشیم.

وی در پاسخ به این پرسش که آیا تکرار جوک‌های انحرافی سبب شکستن قبح موضوعات می‌شود، گفت: در رابطه با این موضوع به نظریه استحکام معتقدم. یعنی برای فرد متدین اگر هزاران جوک‌ ضد دینی و ارزشی بگذاریم، ذره‌ای از اعتقاداتش کاسته نمی‌شود و بالعکس هم در این موضوع صدق می‌کند. اگر به مسائل واقف باشیم و در چارچوب عمل کنیم و سیاست‌گذاران برنامه مناسبی در این زمینه داشته باشد؛ بنابراین نباید دغدغه چندانی درباره انتشار جوک‌های ضدارزشی در فضای مجازی باشیم.

سپنچی اظهار کرد: انتشار جوک‌های ضدارزشی توسط دست‌های پشت پرده نیست؛ بلکه توسط مردم منتشر می‌شود. ما امروز شاهد انتشار پیام‌های بسیار دینی هستیم که مردم از آن زده شده‌اند. امروزه کمبود پیام‌ها را شاهد نیستیم. همچنین مدارس، حسینیه‌ها و مساجد جوانان را رها کرده‌اند. آنها باید برای جذب جوانان دست به کار شوند.

وی افزود: انتشار جوک‌ها توسط نهادهای استکباری و آمریکا نیست؛ بلکه به واسطه کاستی‌هایی که داریم توسط مردم تولید می‌شوند و هدف‌شان از انتشار آن تنها خندیدن است. متأسفانه جامعه کنونی جامعه ناشادی است آنقدر که جذاب‌ترین برنامه تلویزیون را تماشا نمی‌کنند.

سپنچی اظهار کرد: باید سواد رسانه‌ای مردم را ارتقا داد و در بحث تربیتی برنامه‌ریزی مناسبی را داشت. والدین باید استفاده فرزندان از تکنولوژی را کنترل و مدیریت کنند. آموزش و پرورش کتاب سواد رسانه‌ای را برای دانش‌آموز 15 ساله برنامه‌ریزی کرده درحالی که در کشور ژاپن چنین کتابی از کلاس اول دانش‌آموزش را تربیت می‌دهند و ما غفلت کرده‌ایم.

ایجاد موج سواد رسانه‌ای

وی بیان کرد: باید به کاربران آموزش دهیم که اخلاق رسانه‌ای را مراعات کنند و هر آنچه که به دست‌شان می‌رسد را به اشتراک نگذارند. بارها از رسانه‌ ملی با من تماس می‌گیرند که برای سه دقیقه درباره سواد رسانه‌ای صحبت کرد که آیا واقعا با سه دقیقه می‌توان موجی در جامعه ایجاد کرد. ما می‌توانیم به واسطه افزایش سواد رسانه‌ای، کاربران را به گونه‌ای پرورش دهیم که خودشان محتوا و تولیدات‌شان را مدیریت کنند.