مروری بر اخبار معارفی رسانه‌ها/ نقشه‌های پیدا و پنهان خدا!
گروه فعالیت‌های قرآنی: اخبار معارفی رسانه‌های مختلف کشور طی امروز، دوم آبان‌ماه بیشتر زیر سایه نزدیکی به مراسم اربعین حسینی قرار دارند. همچنین، روزنامه کیهان اقدام به انتشار مطلبی با عنوان «مفهوم‌شناسی مکر خدا در قرآن کریم» کرده که در آن به موضوعاتی همچون نقشه‌های پیدا و پنهان خدا پرداخته است.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن (ایکنا)، با توجه به نزدیکی به ایام اربعین حسینی، اخبار معارفی این روزهای خبرگزاری‌ها و رسانه‌های مختلف کشور بیشتر بر محور این مراسم قرار دارد و هرچه بیشتر به این ایام نزدیک می‌شویم، اخبار رسانه‌ها نیز رنگ و بوی بیشتری از اربعین به خود می‌گیرند.
تسنیم
صفحه قرآن و عترت خبرگزاری تسنیم طی امروز سه‌شنبه، دوم آبان‌ماه و تا ساعت 14:30 تعداد 11 خبر را بر روی خروجی خود منتشر کرده است که تنها یکی از این اخبار مربوط به حوزه تخصصی قرآن کریم است و 10 خبر دیگر این صفحه بیشتر حال و هوای اربعین حسینی داشته و در حوزه عترت قرار دارد.
«نگاهی قرآنی به ماجرای حرکت کاروان امام حسین(ع) به سوی کوفه» عنوان تنها خبر قرآنی امروز خبرگزاری تسنیم در صفحه قرآن و عترت تا این لحظه می‌باشد که در گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام والمسلمین رشیدنسب، کارشناس علوم قرآنی و حدیثی منتشر شده است.
«ما را ببر که جذبه تو باز می‌کشد/ در اربعین به دشت بقایت حسین جان»، «استقبال بی‌نظیر مردم اروپا از برپایی نمایشگاه عکس و فیلم اربعین در هلند»، «فرشته‌ای که اولین روضه‌خوان امام حسین(ع) شد»، «همایش «فقه فعال» برگزار می‌شود»، «علوم انسانی موجود قادر به تفسیر بخش مهمی از واقعیت‌ها نیست»، «دین می‌تواند در علوم انسانی انقلاب مفهومی به راه بیاندازد»، «انیمیشن «روز داوری» به دنبال پیوند مسیحیت با تشیع است»، «نقش پتانسیل اعتقادی جامعه شیعی در شکل‌گیری ابر رویداد مذهبی اربعین»، «روحیه جهادی مرحوم شاه آبادی نماد عرفان واقعی است» و نیز خبری با عنوان «شب شهادت حضرت رقیه (س)، هیئت کجا برویم؟»، دیگر اخبار این صفحه از خبرگزاری تسنیم هستند که بیشتر در حوزه عترت قرار دارند.
از سه تیتر اصلی صفحه قرآن و عترت تسنیم نیز هیچ‌کدام در حوزه قرآنی قرار ندارند و هر سه تیتر امروز این صفحه تا این لحظه در دیگر حوزه‌های معارفی و عترت منتشر شده‌اند.
در بخشی از تنها خبر قرآنی منتشر شده در این صفحه از خبرگزاری تسنیم که در گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام والمسلمین رشیدنسب، کارشناس علوم قرآنی و حدیثی منعکس شده، آمده است: «*تسنیم: همانطور که مستحضر هستید امام حسین(ع) در عصر روز هشتم ذی‌الحجه سال 60 هجری قمری در بین حجاج بیتالله الحرام خطبهای را ایراد کردند. در بخشی از این خطبه چنین فرمودند: «مَن کان فینا باذِلاً مُهجَته و ُموَطِّنا علی لِقاء الله نفسَه فلیَرحَل مَعَنا»؛ کسی که می‌خواهد جانش را برای ما فدا کند با ما همراه شود. به نظر شما چرا امام حسین(ع) حرکتشان را از مکه به سمت کوفه با این عبارت آغاز کردند؟
* حجت‌الاسلام والمسلمین رشیدنسب:برای پاسخ به این سوال بهترین کار این است که به قرآن کریم ورود کنیم، زیرا بهترین و متقن‌ترین بینش‌ها و هدایت‌ها، بینش قرآنی است. خدا در بخشی از آیه نهم سوره مبارکه إسراء فرمود: «إنَّ هذا القرآن یَهدی لِلّتی هِی أقوم»، قطعاً این قرآن به [آئینى] که خود پایدارتر است، هدایت می‌کند.
امام حسین(ع)، در عبارت «مَن کان فینا باذِلاً مُهجَتَه و ُموَطِّنا علی لِقاءِالله نفسَه فلیَرحَل مَعَنا»، یعنی در ابتدای حرکتشان از مکه به سمت کوفه، دعوتی انجام و درخواستی را مطرح کرده‌اند. وقتی این موضوع را که در قرآن ردیابی می‌کنیم، می‌بینیم خداوند در سوره انفال آیه 24 در قبال دعوت یا امر خدا و رسول و همچنین خلیفه رسول‌الله(ص)، می‌فرماید: «یا أَیُّهَا الَّذینَ آمَنُوا اسْتَجیبُوا لِلَّهِ وَ لِلرَّسُولِ إِذا دَعاکُمْ لِما یُحْییکُمْ وَ اعْلَمُوا أَنَّ اللَّهَ یَحُولُ بَیْنَ الْمَرْءِ وَ قَلْبِهِ وَ أَنَّهُ إِلَیْهِ تُحْشَرُونَ»؛ ای کسانی که ایمان آورده‌اید، زمانی که خدا و پیامبر، شما را به چیزی فرا خواندند که به شما حیات می‌بخشد، آنان را اجابت کنید و بدانید که خدا میان آدمی و دلش حائل می‌شود و قطعاً در نزد او محشور خواهید شد».
فارس
اخبار امروز خبرگزاری فارس در صفحه فعالیت‌های قرآنی این خبرگزاری طبق روال معمول این خبرگزاری با خبر تلاوت ترتیل صفحه 206 قرآن کریم توسط شهریار پرهیزگار، حافظ بین‌المللی قرآن کریم آغاز شده است.
همچنین، در ادامه نیز چهار خبر دیگر با عناوین «حفظ قرآن در درسم تأثیر مثبت داشته/ دوست دارم متخصص قلب شوم/ در رشته فوتسال هم مقام دارم»، «گونه‌های مختلف گناه/ آیا آدم(ع) با خوردن از «شجره ممنوعه» مرتکب گناه شد؟»، «تاریخ و مکان برگزاری آزمون نظری قاریان و مدرسان اعلام شد» و «مصمم هستیم یک تله‌تئاتر تلویزیونی از کتاب «گفتمان قرآنی» تولید شود» در این صفحه از خبرگزاری فارس منتشر شده است که از این چهار خبر نیز سه خبر در حوزه تخصصی قرآن کریم قرار داد.
همچنین، در بخشی از خبر «حفظ قرآن در درسم تأثیر مثبت داشته/ دوست دارم متخصص قلب شوم/ در رشته فوتسال هم مقام دارم» که در گفت‌و‌گو با زهراسادات حسینی، نماینده اعزامی کشورمان برای حضور در مسابقات بین‌المللی امارات منتشر و به عنوان تیتر اصلی این صفحه از فارس نیز انتخاب شده، آمده است: «زهراسادات حسینی با بیان اینکه در مدرسه همه می‌دانند من حافظ قرآن هستم، گفت: توصیه‌ای که مادرم همیشه به من دارد این است که نباید در ارتباط با دیگران دچار غرور شوم بنابراین سعی می‌کنم با دیگران با احترام برخورد کنم.
حسینی درخصوص اینکه چگونه برای مسابقات امارات انتخاب شده است، گفت: یک روز از شورای عالی قرآن با من تماس گرفتند و آدرس را برای ما پیامک کردند که برویم تهران بعد رفتیم تهران آقای آقایی و آقای امام جمعه از من یک تست گرفتند و بعد گفتند مشخص نیست شاید یک نفر را انتخاب کنند یا اصلاً انتخاب نکنند، بعد آنجا گفتند شما بروید خانه‌هایتان ما نتیجه این آزمون را به شما اعلام می‌کنیم که بعدها متوجه شدم من برای مسابقات امارات انتخاب شده‌ام».
ایسنا
صفحه دین و اندیشه خبرگزاری دانشجویان نیز طی امروز و تا این لحظه تعداد دو خبر را بر روی خروجی خود منتشر کرده است که هیچ‌کدام از این اخبار در حوزه تخصصی قرآن کریم قرار ندارد.
«رئیس جمهور فعلی آمریکا از همه رؤسای قبلی بدتر است» و «ایمنی و امنیت، رویکرد ناجا در اربعین حسینی» دو خبر امروز این صفحه از خبرگزاری ایسنا هستند که تاکنون منتشر شده‌اند.
ایرنا
خبرگزاری جمهوری اسلامی اخبار امروز خود در صفحه معارف را با خبری با عنوان «تابوگرایی، مولود غیبت تفکر آزاد و انتقادی در علوم انسانی است» آغاز کرده که این خبر در ساعت 10:31 بر روی خروجی منتشر شده است.
همچنین، در ادامه نیز و تاکنون، دو خبر دیگر بر روی این صفحه از خبرگزاری ایرنا منتشر شده است که هیچ‌کدام از این دو خبر نیز همانند خبر اول در حوزه تخصصی قرآنی قرار ندارد.
«جدیدترین آثار مرکز پژوهش‌های صدرا رونمایی شد» و «نسل جدیدی برای ساماندهی قواعد علوم انسانی اسلامی تربیت شود»، دو خبر دیگر این صفحه از خبرگزاری ایرنا را تشکیل می‌دهند که تا این لحظه بر روی خروجی این صفحه منتشر شده‌اند.
باشگاه خبرنگاران جوان
از هفت خبر امروز خبرگزاری باشگاه خبرنگاران جوان که تا این لحظه در صفحه قرآن و عترت این خبرگزاری منتشر شده، هیچ‌کدام در حوزه قرآنی قرار ندارند و بیشتر این اخبار در حوزه‌های معارفی دیگر و عترت به ویژه ایام اربعین حسینی قرار دارند.
«کلام امام موسی الکاظم (ع) درباره ویژگی‌های مومن»، «زندگی نامه شهید طلیسچی»، «انتقاد رئیس دفتر مقام معظم رهبری از شیوع بازی نهنگ آبی»، «خدمت‌رسانی اوقاف به زائران اربعین حسینی در صحن حضرت زهرا(س) و مسجد براثا»، «توصیف امام خمینی (ره) درباره فضایل آیت الله شاه آبادی»، «موکب اوقاف از هفتم آبان در کاظمین به زائران اربعین خدمات رسانی می‌کند» و «بسته شعری درباره شهادت حضرت رقیه(س)» عناوین اخبار امروز این صفحه از باشگاه خبرنگاران جوان هستند.
باید اشاره کرد که نزدیکی به ایام اربعین حسینی و نیز شهادت حضرت رقیه(س) سبب شده است تا اخبار معارفی این روزهای بیشتر خبرگزاری‌ها و رسانه‌های کشور در سایه این ایام قرار گرفته و رنگ و بوی اربعینی به خود گیرد.
مهر
آخرین خبری که در صفحه قرآن و متون دینی خبرگزاری مهر منتشر شده، مربوط به روز گذشته، اول آبان‌ماه بوده و طی امروز نیز تاکنون هیچ خبری بر روی خروجی این صفحه منعکس نشده است.
همچنین، تیتر اصلی این صفحه نیز که دارای عنوان «نقش تکمیلی قرآن در داستان آفرینش/ هدایت الهی پس از هبوط» است، مربوط به روز چهارشنبه، 19 مهرماه می‌باشد که از آن زمان تاکنون نیز به‌روزرسانی نشده است.
میزان
صفحه دین و اندیشه خبرگزاری میزان نیز که زیر نظر قوه قضائیه فعالیت دارد طی امروز و تا این لحظه تنها یک خبر را با عنوان «تأثیرگذاری قیام زید بن علی(ع) بیش از مختار بود» که در گفت‌و‌گو با حجت‌الاسلام والمسلمین ابراهیم بهاری، کارشناس علوم قرآنی منتشر شده، بر روی خروجی خود منتشر کرده است که این خبر نیز در حوزه تخصصی قرآن کریم قرار ندارد.
کیهان
روزنامه کیهان نیز طی امروز اقدام به انتشار مطلبی با عنوان «مفهوم‌شناسی مکر خدا در قرآن کریم» از سوی مرکز مطالعات و پاسخگویی به شبهات حوزه علمیه قم در صفحه معارف خود کرده است که در بخشی از این مطلب آمده است: «نقشه‌های پیدا و پنهان خدا!
«مكر» در لغت عرب با آنچه در فارسى امروزی از آن مىفهميم، تفاوت بسيار دارد؛ در فارسى امروزی، واژه «مكر» به نقشه‌هاى شيطانى و زيان‌بخش گفته مىشود؛ در حالی كه در لغت عرب، هر نوع چارهانديشى را «مكر» مىگويند؛ البته چاره‌اندیشی گاهى خوب و گاهى زيانآور است؛(2)
برخی از واژه‌شناسان باور دارند که واژه «مکر» در اصل به معنای تقدیر و تدبیر برای زیان رساندن به کسی، بدون اطلاع و آگاهی او به کار می‌رود؛(3) از موارد به کارگیری واژه «مكر» در لغت عرب، به دست می‌آید که این واژه به معنای تدبیر است، اعمّ از اینكه تدبیر در كار بد باشد و يا در كار خوب؛ چنانکه واژه‌شناسان قرآن(4) هم به این امر اعتراف داشته و معتقدند که مكر، آن است كه شخص را با حيله و چارهاى، از مقصودش منصرف كنى و آن دو نوع است: مکر محمود (پسندیده) و مکر مذموم (ناپسند)؛ مکر محمود آن است كه مقصود ماکر، انجام كار خوبى باشد؛ ولی اگر هدف درستی از مکر در نظر نباشد، مکر بد خواهد بود؛(5) اینکه برخی از اهل لغت، مکر را به معنای خدعه گرفته‌اند،(6) ناظر به معنای غالب است؛ بنابراین مكر اعمّ است و شامل تدبير خوب و بد هر دو می‌شود. مؤيّد اين سخن قول خداوند در آیه 43 سوره فاطر:(اسْتِكْباراً فِي الْأَرْضِ وَ مَكْرَ السَّيِّئِ وَ لا يَحِيقُ الْمَكْرُ السَّيِّئُ إِلَّا بِأَهْلِهِ) است که در آنجا کلمه «مکر» متصف به صفت «السیّئ» شده و نشان می‌دهد که مکر بر دو قسم است: المکر السیّئ و المکر الحسن!
مکر خدا، سنت‌های او در هستی
گفتیم که هرگاه بخواهیم کلام گوینده‌ای را بفهمیم، باید مراد از گفتارش را با توجه به سیاق جملات قبل و بعد آن و متناسب با روح حاکم بر کلام و فضای صدور گفتار، معنا کنیم و از قضاوت سطحی و بدون در نظرگرفتن تمام جوانب بپرهیزیم. از بررسی آیات قرآن به خوبی روشن است که مکر خداوند سبحان همان سنت‌های او در هستی است که کافران و بدکاران را با نتایج اعمال و رفتارهای بدکارانه‌شان، روبه‌رو و گرفتار می‌کند؛ سنت‌های خداوند متعال در پهنه هستی، همان تدبیر او برای نظم و مدیریت عالم است که گاه پنهان و گاه پیدا است؛ گاه به آن هشیاریم و گاهی از آن غفلت می‌ورزیم؛ کافران، به سبب اینکه درک درستی از وجود و فاعلیت خداوند توانا ندارند و یا عامدانه آن را انکار می‌کنند، هیچ‌گاه در نقشه‌های خود، اراده و فعل خداوند را ملاحظه نمی‌کنند و برای آن حسابی نمی‌گشایند و چون در نقشه‌ها و مکرهای خود فرو می‌روند، بناگاه با آنچه سنت الهی است و در انتظار آنان نمی‌گنجید، رو به رو شده و ناکام می‌مانند!».
