در نشستی علمی؛
بررسی «هنجارمندی و گوناگونی دلایل» در موسسه اخلاق‌پژوهان
گروه حوزه‌های علمیه: «هنجارمندی و گوناگونی دلایل» در موسسه اخلاق‌پژوهان در نشستی علمی با حضور رئیس پژوهشکده فلسفه تحلیلی بررسی شد.
به گزارش خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) حمید وحید، رئیس پژوهشکده فلسفه تحلیلی امروز چهارم آذرماه در نشست علمی «هنجارمندی و گوناگونی دلایل» در موسسه اخلاق‌پژوهان گفت: قوه عقل به دو دسته تقسیم می‌شود، یکی استدلال نظری که باورهای صحیح را که مطابق واقع است شناسایی می‌کند و دیگری اینکه از میان افعال متفاوت، عمل صحیح توسط عقل به ما معرفی می‌شود.
وی با طرح این سؤال که مراد ما از دلایل اخلاقی چیست و چه کارکردی دارند به دورنمای کلی از سه نوع دلیل در فلسفه اخلاق پرداخت و افزود: دلیل، از آنجا مطرح می‌شود که ما میان افعال ارادی و غیرارادی تفکیک قائل می‌شویم؛ در فعل نخست یک یا چند دلیل در پشت مسئله برای موجه بودن فعل صورت می‌گیرد.
وحید بیان کرد: دلایل توجیهی، کارهای متفاوتی انجام می‌دهند؛ می‌توانند انگیزه‌ای برای افعال ما باشند همچنین فرد را برای انجام عملی هدایت می‌کنند.
وی افزود: دلایل به اقسامی تقسیم می‌شوند اول دلایل هنجاری که فعل را با شرایطی صحیح جلوه می‌دهند؛ این توان هنجاری دلایل می‌تواند منابع متعددی داشته باشد و می‌تواند محصول روابط طبیعی، قرادادها و ... باشد.
رئیس پژوهشکده فلسفه تحلیلی اظهار کرد: نوع دیگر دلایل، انگیزشی هستند که انسان را به یک عملی ترغیب می‌کنند؛ این دلایل، انسان را به عملی هدایت کرده و در پرتو این دلایل، فعل انسان صورت می‌گیرد.
این محقق و استاد دانشگاه با بیان اینکه برخی از باورهای ما قطعا غیرارادی و غیرادراکی هستند به دلایل نوع سوم اشاره و تصریح کرد: دلایل دیگر تبیینی هستند و سؤال از چرایی در مورد این سؤالات انجام می‌شود مثلا می‌پرسیم چرا زلزله آمد و شهر تخریب شد یا چرا ترامپ، رئیس اف بی آی را اخراج کرد.
وی افزود: برخی مدعی می‌شوند که در پاسخ به این سؤالات دو تبیین کاملا متفاوت وجود دارد در حالی که افراد میان دو سطح از یک مفهوم یعنی چرایی و خلط کرده‌اند.
وحید بیان کرد: رابطه همه دلایل انگیزشی، دلایل تبیینی هم هستند اما همه دلایل تبیینی، انگیزشی نیستند بنابراین یک دلیل می‌تواند هر سه نقش را بازی کند لذا جای این سؤال هست که علیرغم اینکه دلایل می تواند کارکرد متفاوت داشته باشند در عین حال، می‌توانند هر سه نقش را نیز بازی کنند.
وی افزود: دلایلی که برای افعال داریم با دلایل حصول باور فرق دارند؛ دلایل اول، به شخص خاصی نسبت پیدا می‌کنند ولی دلایل باور علی الاطلاق برای همه قابل توجه است.
یادآور می شود در این نشست همچنین کتاب «کاوش در مبانی اخلاق» نیز توسط علی کاشانی معرفی شد.
