«آینده آموزش عالی»؛ کتابی برای فهم و اصلاح نهاد دانشگاه

به گزارش ایکنا؛ کتاب «آینده آموزش عالی؛ خط مشی، آموزش و تجربه دانشجو» توسط لس بل، مایک نیری و هوارد اتیونسون نوشته شده است و توسط جلیل کریمی و پیمان کریمی به همت پژوهشکده مطالعات فرهنگی و اجتماعی منتشر شده است.

معرفی کوتاه

رویکرد کلی کتاب حاضر در بردارنده نگاهی به تجربه‌های جوامع مختلف، به‌ویژه بریتانیا است؛ تجربه‌هایی در زمینه‌های تحولات نظری و عملی در مورد ماهیت و رسالت دانشگاه، آزادی آکادمیک، نسبت بین آموزش و پژوهش، جهانی شدن اقتصاد و تجاری شدن دانشگاه، تاثیر ابزارهای الکترونیک جدید بر رویکردها و اقدامات آموزشی و پژوهشی، تحولات نسلی و تجربه متمایز دانشجویان عصر دیجیتال و برخی مسائل اجتماعی برآمده از این تحولات، مانند دالت اجتماعی در دانشگاه و تحولات تجربه یادگیری. تمام این مسائل در آموزش عالی در ایران نیز کم و بیش وجود داشته و مناقشات و مطالعات زیادی درباره آن‌ها انجام شده است.

ضرورت کتاب

نهاد آموزش امروزه در دانشگاه تجلی یافته و پس از قرون وسطی و با فراز و نشیبی تاریخی به کار خود ادامه داده است. بسیاری از تولیدات علمی و فناوری مرهون این نهاد بشری است و کشور ما نیز طی یک تجربه تاریخی توانسته است این نهاد را با همه ایرادات و انتقادات سامان دهد. امروزه کشور ما در تولید، ارزیابی و به کارگیری دانش و علم مدیون نهاد دانشگاه است. هرچند سابقه نهاد دانشگاهی در ایران تنها سابقه نهاد علم نیست و در کنار آن، حوزه‌های علمیه از دیرباز وجود داشته است، شناخت دانشگاه به عنوان نهادی جدید می‌تواند به حل مسائل اجتماعی یاری رساند.

ناشر در دیباچه‌ای بر کتاب خاطر نشان کرده است که «فهم چالش‌های پیش‌روی آموزش عالی و انتظارات از آن با تکیه بر مولفه‌های درونی و بیرونی نظام علم، وضعیت فعلی و آینده‌نگری تعاملات میان دانشگاه و محیط پیرامون به مدد مطالعات فرهنگی و اجتماعی ممکن می‌نماید و از این طریق می‌توان راهبردهای تعادل‌بخش میان کارویژه‌های دانشگاه با نیازهای اجتماعی و بازار کار ارائه داد. بر این اساس مطالعات آموزش عالی و علم برای شناخت وضعیت موجود، ارزیابی تعاملان آن با جامعه و فرهنگ و ایفای نقش موثرتر آموزش عالی در ترسیم آینده کشور نیازمند بهره‌گیری از ظرفیت علوم اجتماعی و علوم انسانی و کاربست راهبردهای آن در عرصه سیاسست گذاری و تصمیم‌گیری است.

نیم‌نگاهی به مقدمه مولفان ضرورت کتاب برای فهم و اصلاح نظام دانشگاهی در جهان و ایران امروز را مبرهن می‌سازد. مولفان هدف «کتاب حاضر را بررسی خط مشی، آموزش و تجربه دانشجو در حوزه آموزش عالی» ذکر کرده‌اند که در سطحی مفهومی دانشگاهیان را قادر سازد که فعالیت‌های خود را در چارچوب نظری گسترده‌تری جای دهند و فهم خود را از برخی از بحث‌های کلیدی در باره آموزش و یادگیری در آموزش عالی بهبود بخشند.

ساختار اثر

کتاب پس از دیباچه پژوهشکده، پیشگفتار ترجمه و پیشگفتار مولفان و معرفی همکاران مولف این کتاب در یازده فصل و سه بخش سامان یافته است. پس از فصل اول که با عنوان سرآغاز؛ دانشگاه در گذار: موضوعات مطرح در خط مشی آموزش عالی است. بخش‌های زمینه خط مشی، آموزش و زمینه سازمانی و تجربه دانشجو کتاب را قوام می‌دهد.