امام صادق(ع) با پاسخ‌های اقناعی، جلوی رواج شبهات و بدعت‌ها را گرفتند
گروه حوزه‌های علمیه ــ عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: در کوفه عمدتا عقل‌گرایی رواج داشت و اندیشه‌ها و آراء مختلف بروز و ظهور می‌یافت و امام پاسخ‌های به روز شده و متناسب با نیاز زمان را ارائه می‌فرمودند و از رواج و پخش بدعت‌ها از راه پاسخ‌های قانع کننده جلوگیری می‌کردند.
محمد الله‌اکبری، محقق و عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی در گفت و گو با ایکنا؛ ضمن تسلیت سال روز شهادت امام جعفر صادق(ع) گفت: زمانه امامت امام صادق(ع) پرحادثه‌ترین دوره امامت ائمه(ع) محسوب می‌شود که در سال های 114 هجری قمری تا 148 هجری واقع شده است.
وی افزود: در فاصله این 35 سال امامت ایشان، جامعه اسلامی شاهد پدیده‌های سیاسی، اجتماعی و دینی مهمی بود که از مهمترین این حوادث تغییر و سرنگونی حکومت بنی امیه و روی کار آمدن حکومت بنی عباس بود.
الله اکبری بیان کرد: یکی از پدیده‌های مهم این دوره، قدرت‌یابی ایرانیان به واسطه انقلاب بنی عباس علیه بنی امیه و سرنگونی آنان بود و این مسئله سبب شد تا حتی ایرانیان در درون حکومت بنی عباس نیز صاحب مناصب و مسئولیت‌های سیاسی شوند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی با بیان اینکه انقلاب حکمت بنی عباس صرفا سیاسی نبود و انقلاب فرهنگی هم محسوب می‌شود تصریح کرد: روی کار آمدن بنی عباس و سیاست‌های نسبتا آزادنه تر نسبت به بنی امیه سبب شد تا اندیشه‌های مختلف از سوی بی دینان و پیروان ادیان دیگر و فلاسفه و حکمای غیر اسلامی وارد سرزمین‌های اسلامی شود؛ البته این اندیشه‌ها از بدو ورود اسلام هم کمابیش وجود داشت اما در این دوره به نحو قابل ملاحظه و توجی افزایش یافت و سیل‌گونه وارد جوامع اسلامی شد.
این محقق و اساد حوزه عنوان کرد: یکی از مهمترین عوامل دخیل در این موضوع ایجاد نهضت ترجمه توسط حکومت بنی عباس بود که کمک شایانی به آشنایی مسلمین با اندیشه‌های غیراسلامی و ادیان دیگر داشت؛ البته این اندیشه‌ها و افکار در گذشته هم از طریق تجارت و اسارت و مهاجرت و ... وارد سرزمین‌های اسلامی می‌شد ولی در این دوره با سرعتی بسیار زیاد این کار انجام شد.
الله اکبری اظهار کرد: این روند سبب شد تا نامسلمین و نومسلمین به سرزمین‌های اعراب یعنی کوفه و بغداد مهاجرت کنند لذا بعد از مدت کوتاهی کوفه و بغداد از ایرانیان پر شد و بالعکس هم شهرهای مرزی آن دوره در سواحل جیحون نیز محلی برای مهاجرت اعراب شد که طبیعتا باعث ورود اندیشه‌های ایرانیان به کوفه و بغداد و آشنایی بیشتر اعراب با این افکار شد و امام صادق در چنین شرایطی باید مدیریت دینی و فرهنگی جوامع اسلامی را به پیش می‌بردند.
عضو هیئت علمی پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی گفت: یکی از مشکلات این دوره وجود افراد بی دینی بود که به عمد شبهات را پیرامون ادیان مختلف ترویج می‌کردند و امام صادق نیز که در مدینه تشریف داشتند از طریق شاگردان خود به پاسخگویی به این شبهات برآمدند تا اینکه دو سال مجبور به اقامت اجباری در کوفه شدند و از نزدیک به پاسخگوئی به شبهات و سؤالات اقدام فرمودند.
الله اکبری ادامه داد: امام بارها به عراق رفتند ولی دو سال نیز مقیم کوفه شدند و اولین گروهی که هر روز به دیدارشان می‌آمدند ایرانیانی بودند که بعضا در حکومت هم صاحب منصب و مقامی بودند.
وی با اشاره به کارهای صورت گرفته توسط امام صادق(ع) عنوان کرد: اولین گام امام، پاسخگویی قانع‌کننده به پرسش‌های نوپدیدی است که ظاهری زیبا و آراسته داشت ولی در ذهن به خصوص جوانان به صورت شبهه مطرح می شد.
الله اکبری بیان کرد: دومین گام امام در این شرایط تربیت شاگرد در حوزه‌های مختلف علمی مانند کلام و فلسفه و اعتقادات و احکام و .... بود که از یکسو به ترویج این مباحث از منظر تشیع می‌پرداختند واز طرف دیگر به پاسخگوئی در مقابل سؤالات اقدام می‌کردند.
این محقق و پژوهشگر پژوهشگاه علوم و فرهنگ اسلامی ادامه داد: یکی از کارهای مهم امام این بود که در کنار جواب دادن به سؤالات به آموزش روش پاسخ نیز می‌پرداختند که از جمله آن شنیدن دقیق سؤال و اشراف و تسلط بر جزئیات مسئله و حفظ آرامش و پاسخ توام با طومانینه و آرامش بود.
الله اکبری بیان کرد: امام در مدتی که در کوفه بود در واقع در شهری بود که مرکز مهاجران و اندیشه‌های جدید و شایعات و شبهات و سؤالات بود و حتی وقتی به مدینه برگشتند شاگردان خود را در این شهر گذاشتند و بعد از انتقال حکومت عباسی به بغداد این افراد هم به بغداد رفتند.
وی افزود: البته شاگردان امام همگی شیعه اثنی عشری به تعبیر امروز و حتی شیعه شش امامی هم نبودند بلکه افراد نامسلمان و پیروان ادیان دیگر و حتی بی دین در میان آنان بودند که علم‌آموزی می کردند ولی شیعه هم نشدند.
وی با اشاره به ویژگی مکتب مدینه در این دوران که عمدتا مبتنی بر نقل بوده است اظهار کرد: در کوفه عمدتا عقل گرایی رواج داشت و اندیشه‌ها و آراء مختلف بروز و ظهور می‌یافت و امام پاسخ‌های به روز شده و متناسب با نیاز زمان را ارائه می‌فرمودند و از رواج و پخش بدعت‌ها از راه پاسخ‌های قانع‌کننده جلوگیری می‌کردند که البته باز هم به معنای اقناع همه نبود بلکه برخی معاندان با وجود پی بردن به حقانیت امام از پذیرفتن آن خودداری می‌کردند.
انتهای پیام
