مجرم بودن همه مردم تهران بر اساس لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان
گروه جامعه ــ بر اساس لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان هر کس از وقوع جرم علیه کودک مطلع باشد اما آن را گزارش نکند، مجرم است. بر این اساس همه ما که هر روز شاهد آزار کودکان کار هستیم مجرمیم.
به گزارش ایکنا؛ بر اساس ماده 17 لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان که هفته گذشته مجلس آن را تصویب کرد (البته هنوز تمام بندهای این لایحه تصویب و به شورای نگهبان ارسال نشده است. پس از تصویب شورای نگهبان است که به صورت قانون لازم الاجرا است)، «هرکس از وقوع جرم یا شروع آن یا خطر شدید و قریب‌الوقوع علیه طفل و نوجوانی مطلع بوده یا شاهد وقوع آن باشد و با وجود توانایی اعلام و گزارش به مقامات یا مراجع صلاحیت‌دار و کمک طلبیدن از آنها از این امر خودداری کند یا در صورت عدم دسترسی به این مقامات و مراجع و یا عدم تأثیر دخالت آنها در رفع تجاوز و خطر، از اقدام فوری و متناسب برای جلوگیری از وقوع خطر و یا تشدید نتیجه آن امتناع نماید، مشروط بر اینکه با این اقدام، خطری مشابه یا شدیدتر متوجه خود او یا دیگران نشود، به یکی از مجازات‌های درجه هفت محکوم می‌شود.
تبصره: اگر مرتکب جرم مذکور در این ماده از افرادی باشد که مطابق قوانین و مقررات و یا برحسب وظیفه شغلی مکلف به اعلام، گزارش یا کمک می‌باشند و یا به اقتضای حرفه خود می‌توانند کمک مؤثری نمایند، به دو یا هر سه مجازات درجه هفت و حسب مورد به انفصال موقت از خدمات دولتی یا عمومی یا محرومیت از فعالیت در آن حرفه به مدت شش ماه تا دو سال محکوم نماید».
در صورتی که این لایحه به قانون تبدیل شود، بر اساس همین بند(ماده 17) تمام مردم تهران که هر روز ده‌ها کودک کار و خیابانی را در خیابان‌های تهران مشاهده می‌کنند در صورتی که با اورژانس اجتماعی (شماره تلفن 123) تماس نگیرند و حضور این کودکان را گزارش ندهند، مجرم هستند.
هر کسی از کودک بهره‌کشی اقتصادی کند مجرم است
چرا که بر اساس همین لایحه بهره کشی اقتصادی از کودک جرم است و اگر چه در لایحه تصریح نشده است که بهره کشی اقتصادی از کودک، کودک آزاری محسوب می‌شود اما بر اساس ماده 15 همین لایحه که آن هم به تصویب مجلس رسیده است، «هر شخصی برخلاف مقررات قانون کار مرتکب بهره کشی اقتصادی از اطفال و نوجوانان موضوع ماده دو این قانون شود، علاوه بر مجازات‌های مذکور در قانون کار به مجازات درجه شش نیز محکوم می‌شود». یعنی هر کسی که از کودک بهره کشی اقتصادی کند، مجرم است.
متأسفانه یکی از خلاأهای قانون قبلی حمایت از کودکان و قانون کار این بود که بهره کشی اقتصادی والدین از کودک کلاً نادیده گرفته شده و حتی در ماده 79 قانون کار، اشتغال به کار کودکان زیر 15 سال ممنوع اعلام اما ذکر شده است که «البته کارگران شاغل در کارگاه‌های خانوادگی که کارفرمای آنها، همسر یا بستگان و خویشاوندان نسبی درجه یک باشند، مشمول قانون کار نیستند در نتیجه حداقل سن کار در مورد چنین کارگرانی رعایت نمی‌شود».
یعنی کودکانی که مورد بهره‌کشی اقتصادی توسط والدین قرار می‌گیرند قانون کار و مجازات مربوط به متخلفان از این قانون شامل حال آنها نمی‌شود. بر اساس قانون کار «اگر یک کارفرما کودک زیر 15سال را به کار بگیرد، متخلف خواهد‌بود و برای نخستین بار مجازات نقدی، بار دوم مجازات نقدی و حبس و بار سوم علاوه بر این موارد، کارخانه یا کارگاه پلمپ و پروانه کار فرد متخلف ابطال خواهدشد»، اما اگر این متخلف والدین کودک باشند چه؟ اگر کار کودک در خیابان و نه کارگاه باشد چه؟
حبیب‌الله مسعودی فرید، معاون امور اجتماعی سازمان بهزیستی کشور اعلام کرده است: بیش از 85 درصد کودکان کار دارای خانواده هستند و با پدر و مادر زندگی می‌کنند، اما به دلایل مختلف از جمله اعتیاد پدر و مادر، فقر و... این کودکان مجبور به کار در خیابان هستند.
سایر مسئولان بهزیستی هم بارها اعلام کرده‌اند بسیاری از کودکان کار برای تأمین هزینه اعتیاد والدین خود مجبور به کار می‌شوند و ما می‌دانیم بسیاری از این کودکان خیابانی و کودکان کاری که مشغول فال فروشی در خیابان‌ها هستند، مورد آزار جنسی قرار می‌گیرند، در مورد آنها اعمال خشونت می‌شود، تعداد زیادی از آنها به بیماری‌هایی مانند ایدز مبتلا شده‌اند، بسیاری از آنها زباله‌گردی می‌کنند، بیمار می‌شوند و حتی در محل‌های تفکیک زباله می‌میرند و همانجا دفن می‌شوند ... .
در اینکه لایحه حمایت از حقوق کودکان و نوجوانان علی رغم تأخیر هشت ساله یک گام به جلو در حمایت از کودکان و نوجوانان کشور محسوب می‌شود هیچ شکی نیست اما مسئله مهم این است که این قانون چگونه باید اجرا شود؟ آیا زیرساخت‌ها و زمینه‌های اجرای این قانون مهیا است؟ تا زمانی که مشکلات مربوط به فقر و اعتیاد در کشور مرتفع نشود ما همچنان کودک کار و کودک خیابانی خواهیم‌داشت و هیچ قانونی نیز نخواهد توانست جلوی تمام کودک آزاری‌ها را گرفته از همه کودکان معصومی که قربانی والدین خود می‌شوند، حمایت کند و در این میان همه آنهایی که مشکلات اقتصادی برای کشور به وجود آورده‌اند مجرم هستند.
مسئله مهم دیگر در این زمینه مسئله حضانت و سلب حضانت است، پدر و مادر غیر مؤثری که نتوانند از فرزند خود مراقبت کنند و او را مجبور به انجام کارهای خطرناک کنند، آیا همچنان باید سرپرستی فرزند خود را داشته باشند؟
برای حمایت از کودکان ایران باید دید چه عواملی مشکلات این کودکان را ایجاد کرده است و در ادامه این مشکلات و در حقیقت عوامل را به صورت بنیادی حل کرد. تا زمانی که مشکلات مربوط به استحکام خانواده‌ها حل نشود و بی‌کاری، اعتیاد، فقر و در نهایت طلاق هر روز روبه گسترش باشد، ما همچنان کودک کار و خیابانی خواهیم داشت و همچنان تمام مردم تهران مجرم خواهند بود چرا که هر روز صدها کودک آزاری مسلم را می‌بینند اما نه می‌دانند، نه می‌خواهند و نه می‌توانند آن را گزارش کنند.
زهرا ایرجی
انتهای پیام
