آیت‌الله عالمی بلخابی شخصیتی مجاهد و قرآنی که تکیه‌گاه مردم شمال افغانستان بود
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا نوراللهیان، در تجلیل از شخصیت مرحوم عالمی بلخابی، گفت: ایشان مصداق بارز عالمان با خشیتی است که قرآن از آنها نام برده است؛ او مجاهد، مبارز و چهره فعال در حوزه‌های فرهنگی، قرآنی و سیاسی متعددی در منطقه بلخاب افغانستان بود.
به گزارش ایکنا، آیت‌الله حاج سید محمدعلی عالمی بلخابی از علمای برجسته افغانستان که در سن نزدیک به صد سالگی دار فانی را وداع گفت، شخصیت مجاهدی بود که تمام عمر مبارکِ قریب یکصدسال خویش را در جهاد علمی و مبارزه با اشغالگرانِ شوروی سابق و مفاسد و خشونت تباهکاران طالب و هرآنچه حقوق اصلی مردم مسلمان افغانستان را تهدید می‌کرد، گذراند.
یکی از بارزترین آثار فرهنگی این فقیه مجاهد ساخت بنای رفیع ۸۰۰ ساله حرم مطهر حضرت یحیی ابن زیدبن علی ابن الحسین (علیهم السلام) در ولایت سرپل جوزجانان افغانستان بود که طیّ سالها رنج و بذل همه توانِ ایشان، این حرم مطهر امروز مأمن و ملجأ و زیارتگاه هزاران عاشق خاندان اهل بیت علیهم السلام و زائران از سراسر خراسان بزرگ است.
حجت‌الاسلام والمسلمین محمدرضا نوراللهیان در گفت‌وگو با ایکنا به مناسبت ارتحال آیت‌الله عالمی بلخابی از عالمان و قرآن‌پژوهان افغان ضمن تسلیت ارتحال این عالم فرزانه، گفت: در آیات متعدد قرآن مجید، دانایان ستوده شده‌اند از جمله قرآن فرموده است: قُلْ هَلْ يَسْتَوِي الَّذِينَ يَعْلَمُونَ وَالَّذِينَ لَا يَعْلَمُونَ إِنَّمَا يَتَذَكَّرُ أُولُو الْأَلْبَابِ. قرآن یک فرد را یک جامعه کوچک یا بزرگ را که دانایان در آن هستند و دانایان آن را اداره می‌کنند با یک فرد یا یک جامعه‌ای که فاقد دانایان و فاقد علم و عالم است مساوی نمی‌داند.
وی افزود: همچنین در آیات کریمه کلام وحی، دانایانی که اهل تلاش، مبارزه و از خود گذشتگی و جهاد هستند بر دانیان و عالمانی که عالم هستند، علم سرشار و فراوان دارند و از مصادیق درست علما هستند ولی روحیه جهاد، مبارزه و تلاش در آنها نیست، یکی نیستند؛ به یکی عنوان مجاهدین می‌دهد و به دیگری عنوان قاعدین؛ در آیه 95 «نساء» فرموده است: فَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ بِأَمْوَالِهِمْ وَأَنْفُسِهِمْ عَلَى الْقَاعِدِينَ دَرَجَةً وَكُلًّا وَعَدَ اللَّهُ الْحُسْنَى وَفَضَّلَ اللَّهُ الْمُجَاهِدِينَ عَلَى الْقَاعِدِينَ أَجْرًا عَظِيمًا. خداوند مجاهدان را بر عالمان فضیلت و عظمت داده است، بزرگی به آنها بخشیده است و از تعبیر اجراً عظیما برای آنها بهره می‌برد
نوراللهیان با تمجید از خبرگزاری بین‌المللی قرآن(ایکنا) به علت معرفی و تجلیل از شخصیت‌های قرآنی و دینی اظهار کرد: من از این خبرگزاری محترم درخواست دارم تا از قرآنیان در هر کجای عالم که عمرشان را در نشر و ترویج قرآن سپری کرده‌اند و در عمل به قرآن امتیاز بالا دارند، غفلت نکند و چه کار بزرگی است این خبررسانی در مورد آنها؛ از جمله این عالمان فرزانه آیت‌الله بلخابی است.
وی اضافه کرد: ایشان عالم فاضل مجاهد و نجف رفته‌ای است که دارای تحصیلات عالیه و اجازات بسیار قابل احترام از مراجع تقلید عصر از 100 سال پیش بود؛ مرحوم آیت‌الله آقای حاج سید محمد عالمی بلخابی در سال 1302 هجری قمری دقیقاً 100 سال پیش در بلخاب منطقه شمال افغانستان در خانه یک عالم و یک شخصیت مورد احترام جامعه به نام آیت‌الله سیدحسین عالم(که از چهره‌های معروف و بزرگ خطه شمال افغانستان در مزار شریف و بلخ، و بلخاب، جوزجان و سر پل و آن محدوده بودند) که همسر عالمه ایشان نیز از سادات و از بیت علم و فضیلت بود، به دنیا آمد و در این روزهایی که گذشت در حالی که حمله طالبان به افغانستان، افغانستان را در شوک عظیم برده بود، از دنیا رفتند.
عالم با خشیت
وی افزود: این فرزند بزرگ بلخاب؛ این شخصیت عالم قرآنی بلخاب آنقدر در این 90 سال عمر مفید، تلاش‌های عظیم فرهنگی و در محضر قرآن انجام دادند که واقعاً مشمول آیه کریمه «إِنَّمَا يَخْشَى اللَّهَ مِنْ عِبَادِهِ الْعُلَمَاءُ» است؛ علمای راستین آنها هستند که از خدا می‌ترسند و خشیت در دل از پروردگارشان دارند و از اینکه نکند در محضر او غیر رضای او را انجام بدهند خوف دارند ولی وقتی به آن جهان می‌رسند «لا خوف علیهم و لا هم یحزنون» هستند و هیچ گونه دغدغه‌ای، هیچ اندوهی فکری که آنها را در خوف و در ترس از پاداش بزرگ الهی ببرد، ندارند.
پایه‌گذار مدارس دینی خارج از کشور، اظهار کرد: مرحوم آیت‌الله عالمی بلخابی تکیه‌گاه بسیار مطمئنی برای مسلمان شیعه و سنی در شمال افغانستان و در بلخاب و در این مناطق وسیع و عظیمی که جمع کثیری از هزار سال قبل از شیعه و اهل سنت زندگی می‌کنند، بود؛ همسرش را شهید می‌کنند و سه فرزند از این عالم بزرگ به شکل ناجوانمردانه که هر یک از آنها امیدی برای آینده تشیع بودند، تیرباران می‌شوند یا در انفجار و یا در مبارزه شهید می‌شوند؛ این بزرگوار از شاگردان حضرت امام خمینی(ره) در نجف بودند و از شهید سیدمحمد باقر صدر و آیت الله حکیم و محضر استاد خویی بهره بردند.
نوراللهیان اضافه کرد: ایشان از شاگردان ادیب نیشابوری بود؛ آنهایی که به مقتضای سن توانستند محضر ادیب نیشابوری را در ادبیات عرب در خراسان و محضر حاج شیخ هاشم خراسانی یا ملا هاشم قزوینی را در خراسان درک کرده باشند، می‌دانند که این افراد چه جایگاهی در ادبیات دارند؛ خود این بزرگوار با بهره بردن از این اساتید، یک مدرس قابلی می‌شود؛ حوزه درسی مرحوم عالمی مملو از شاگردان مختلف در خراسان، افغانستان، عراق و نجف اشرف بود و از یک گرما و معنویت خاصی برخوردار است.
وی افزود: بعد از تحصیلات در افغانستان به مشهد می‌آید و بعد از دوره‌ای از علوم و کسب معارف در جوار امام رضا(ع)به نجف می‌روند و بعد از اینکه مراتب علمی ایشان به تثبیت می‌رسد و خودشان مطمئن می‌شوند که می‌توانند از متون اصلی دین یعنی قرآن و کتب روایی و سیره نبی اکرم (ص) و اولیاء معصومشان ائمه اهل بیت(ع) بهره ببرند و استنباط خاص و رضای پروردگار و احکام الهی را در همه زمینه‌ها در زمینه عقاید، اخلاق و عبادیات داشته باشند، به کشور خودشان برمی‌گردند و این نشانه عالمان راستین است.
وی ادامه داد: قرآن کریم در آیه 122 سوره «توبه» فرموده است: وَمَا كَانَ الْمُؤْمِنُونَ لِيَنْفِرُوا كَافَّةً فَلَوْلَا نَفَرَ مِنْ كُلِّ فِرْقَةٍ مِنْهُمْ طَائِفَةٌ لِيَتَفَقَّهُوا فِي الدِّينِ وَلِيُنْذِرُوا قَوْمَهُمْ إِذَا رَجَعُوا إِلَيْهِمْ لَعَلَّهُمْ يَحْذَرُونَ؛ وقتی دنبال تحصیل علم و دانش اسلامی برگردند به آن زادگاه و آن منطقه‌ای که اقوام و نزدیکانشان، بستگان و هم زبانی‌ها و همفکر آنها هستند و مردم را انذار و متوجه خدا کنند؛ قلب‌ها را با خدا آشتی بدهند دلها را به یاد خدا و به یاد زندگی حیات طیبه و برکاتی که حیات طیبه نورانی قرآن دارد متوجه کنند.
عالم مجاهد
نوراللیهان بیان کرد: این عالم فرزانه چنین وظیفه‌ای را انجام داد؛ وقتی برمی‌گردند به منطقه خودشان همزمان با پیروزی انقلاب اسلامی ایران در سال 1357، در کشورشان یک کودتای کمونیستی توسط اتحاد جماهیر شوروی انجام شده و ظاهرشاه داود، دوره سلطنت شاهنشاهی خود را برپا کرده است؛ مرحوم عالمی که شاهد قتل و کشتار بی‌رحمانه مراجع و علمای بزرگ و شخصیت‌هایی مثل مرحوم آیت الله واعظ بهسودی آن هم به شکل بسیار ظالمانه می‌شود، مبارزه را آغاز می‌کند.
وی افزود: وقتی کمونیستها بلخاب را گرفته‌اند و می‌خواهند آقا را مجبور کنند در آن مسجد و عبادتگاه بزرگ شیعیان به مردم آموزش 4 اصل دیالتیک و تعالیم مارکس و انگلس را شروع کنند، این مرد عالم مجاهد در همان جلسه برمی‌خیزد و آتشین صحبت می‌کند و دلها را گرم و متوجه خطری می‌کند که آینده کشورشان را تهدید می‌کند از این رو در نگاه کمونیستها واجب‌القتل شمرده و این شخصیت دستگیر می‌شوند و به زندان کمونیستها می‌افتند؛ دوره‌ای را در زندان سپری می‌کنند و زمینه‌ای آزادی ایشان با آمادگی روحی و توان و تلاش مقاومت مردم بلخاب و مبارزه بی امانشان با کمونیستها فراهم می‌شود و بار دیگر به منطقه بازگشته و تبلیغ و ترویج دین را از سر می‌گیرند.
بنیانگذار مدارس دینی در خارج از کشور تصریح کرد: ایشان قهرمان تربیت شده مکتب اهل بیت(ع) و قرآن بود؛ آیت‌الله عالمی آزاده‌ای از زندان کمونیستها بود که کمر همت را برای مبارزه بی امان با کفر و الحاد می‌بندد. اولین جرقه‌ای که در این منطقه ایجاد می‌شود تشکیل یک استان با یک فرمانداری بزرگ و با سنگربندی و حفاظت و حراست از کل این محیط بزرگ است.
وی افزود: مردم همه آماده جهاد می‌شوند؛ جهادی که همسر و سه پسر بزرگ ایشان را در کام شهادت و فداکاری در راه خدا از دست این عالم بزرگ می‌گیرد؛ وقتی مردم می‌‌بینند که رهبرشان اسلحه به دوش و سوار بر اسب در این سنگرها و مرزها به مانند همه مردم و جوانانی که آماده مبارزه و جهاد هستند، مشغول جهاد است تشویق می‌شوند، مادرها تشویق می‌شوند و بچه‌هایشان را به خدمت رهبر می‌آورند؛ ایشان را به یک جایگاهی می‌رسند که به ایشان در همه جا «اقای رهبر» گفته می‌شود.
مبارزه با طالبان و تکفیر
نوراللهیان ادامه داد: ایشان در جبهه‌های گوناگونی مبارزه کردند؛ وقتی جریان طالبان پیش آمد و دوره سخت و پر از وحشت و خشونت، قتل و کشتار دیگری برای همسایه شرقی ما و مردم شریف و مظلوم افغانستان پیش آمد، باز آیت‌الله ضمن اینکه به کارهای فرهنگی خودشان سرعت و قوت و کمال بیشتری می‌بخشند از جهاد و مبارزه با جاهلان مقدس‌مآب و متحتجران عجیب و عظیم در قرن بیست و یکم هم غفلت نمی‌کند.
وی افزود: در این حال آیت‌الله در همین قصه، فرزند سومشان را در مسیر رفت و آمد از نقطه‌ای به نقطه‌ای دیگر از دست داده و آن بزرگوار را از ماشین پیاده می‌کنند و به رگبار می‌بندند و به شهادت می‌رسانند ولی آیت‌الله خم به آبرو نمی‌آورد و این چهارمین شهید خاندانشان محسوب می‌شود.
وی به برخی از خدمات اجتماعی و فرهنگی دیگر آن مرحوم اشاره کرد و گفت: آیت‌الله متوجه می‌شوند که نقش بیداری و تاثیرگذاری زیادی در آن سال‌های دهه 60 دارند، یک کتابخانه‌ای بسیار غنی که من آن کتابخانه را با وقت بسیار و عشق و شوق فزاینده دیده‌ام تأسیس کرده و کتاب‌ها را با چه سختی به آنجا منتقل کردند؛ یک درمانگاه مجهز در سر پل در جوار مزار یحیی ابن زید تاسیس می‌کنند؛ آنجا یکی از فرزندان امام سجاد(ع) یعنی نوه امام سجاد(ع) حضرت یحیی ابن زید ابن علی ابن حسین(ع) مدفون هستند.
وی اضافه کرد: وقتی که سند این مزار و این مکان و تاریخ دقیق و درست و منطبق بر تاییدات فراوان و قرائن بسیار بر ایشان ثابت می‌شود از جمله یک سنگ عظیمی که در این مزار هست و من دیده‌ام و به خط کوفی، شجره نامه یحیی ابن زید را بیان می‌کند از آن مراقبت بیشتری کرده و درمانگاهی در جوار آن درست می‌کنند. یحیی ابن زید در سال 1125 هجری در اواخر عمر بنی امیه به شهادت می‌رسند؛ آیت‌الله عالمی نقل می‌کنند که حرم امامزاده یحیی که یک فضای بسیار کوچک و حدود 70 متر است از قدیم الایام حفظ شده است یعنی از قریب هزار سال قبل.
وی اضافه کرد: مردم دست‌تنگ و در فشار مسائل اقتصادی افغانستان هر طور توانستند از این حرم پاسداری کردند؛ در یک جهاد عظیم و مجاهدت بی‌نظیر، یک بنای رفیع در شش، هفت هزار متر زیر بنا با سقف‌های مرتفع، گبند و بارگاه، گلدسته و کاشی کاری و همه شئون لازم را در این منطقه ایجاد کردند و افراد زیادی هم به ایشان کمک کردند. از جمله وقتی ایران در سازمان ملل تعهد کرد که به افغانستان بعد از نجات طالبان کمک کند، رئیس جمهور وقت، آقای سید محمد خاتمی مبلغی از آن تعهداتشان را برای بازسازی و احیای این حرم مطهر قرار دادند و رهبر معظم انقلاب هم یک متن زیبا و دست‌خط بسیار تاثیرگذاری را برای احیای این حرم مطهر و بارگاه نورانی مرقوم فرمودند.
خدمات فرهنگی و دینی
نوراللهیان تصریح کرد: این حرم مطهر بزرگ‌ترین سند تشیع دیرپا و هزار و چهارصد ساله مردم افغانستان است. افغانستان مانند ایران نیست که هزاران امامزاده داشته باشد؛ این امامزاده، معتبر و دارای شجره‌نامه صحیح است، آنطور که در مقدمه صحیفه سجادیه آمده است وقتی خبر شهادت ایشان به امام صادق(ع) داده شد ایشان بر این شهادت گریستند؛ صحیفه سجادیه‌ای که شیعه به آن مفتخر است هم از سوی یحیی ابن زید ابن علی(ع) به دست شیعیان رسیده و امروز در بین ما وجود دارد.
وی افزود: دو نسخه از صحیفه بیشتر وجود نداشته است و وقتی امام سجاد(ع) املاء می‌فرمود امام باقر(ع) و زید آن را می‌نوشتند و یک نسخه در دست امام صادق(ع) قرار گرفت که به عنوان ودیعه امامت در دست امام زمان(عج) است و نسخه دیگر از سوی یحیی بن زید به ما رسیده است. صحیفه زید به مدینه آمد و به امام صادق(ع) ارائه شد و ایشان تأیید فرمودند. متوکل بن هارون بلخی، صحیفه را در 75 دعا همراه داشته است که 11 دعای آن مفقود شد که خسارتی عظیم است و در نهایت 54 دعای آن حفظ شد و امروز در دسترس ما هست.
انتهای پیام
