مدیریت بحران و بحران اطلاع‌رسانی
سرمای بی‌سابقه در اکثر نقاط کشور و بروز مشکل کمبود گاز مسئولان را وادار به تعطیلی بخش گسترده‌ای از دستگاه‌ها، ادارات مدارس و دانشگاه‌ها کرده اما مشکل در نوع اطلاع‌رسانی دیرهنگام و بعضا متناقض است که به جای آنکه باری از روی دوش شهروندان بردارد خود به یک عامل بحران‌ساز تبدیل شده است.
در شرایط بحران آنچه بیش از همه اهمیت پیدا می‌کند مسئله مدیریت بحران و مجموعه طرح‌ها و تدابیر برای کاهش آثار منفی و به حداقل رساندن تبعات بحران تا رسیدن به نقطه پایان بحران است. به لحاظ علمی مدیریت بحران به مجموعه‌ای از فعالیت‌ها، چاره‌جویی‌ها و دستورالعمل‌هایی اطلاق می‌شود، که مدیریت یک سازمان در چالش با بحران انجام می‌دهد و هدف آن کاهش روند، کنترل و رفع بحران است.
به‌طور کلّی، مدیریت بحران به معنای سوق دادن هدفمند جریانِ پیشرفتِ امور به روالی قابل کنترل و انتظار بازگشت امور در اَسرع وقت به شرایط قبل از بحران است. این بحران‌ها نیز شامل مسائلی چون بلایای طبیعی، جنگ، حمله تروریستی، بحران محیط زیستی، خشونت و نزاع‌های شهری و ... است که هر کدام مدیریت بحران خاص خود را می‌طلبد.
امروزه مدیریت بحران یک بخش اساسی از مدیریت استراتژیک است. قبل از تعقیب هرگونه اهداف بلند، مدیریت بحران برای تضمین ثبات و موفقیت مستمر یک سازمان ضروری است. اساساَ سازمان‌هایی که در معرض بحران قرار دارند به آمادگی بیشتری در برابر آن نیاز دارند. در واقع مدیریت بحران مؤثر نیازمند یک رویکرد منظم و نظام‌مند است که مبتنی بر هوشیاری، حساسیت مدیریتی و یک درک خوب از اهمیت برنامه‌ریزی دقیق و آمادگی سازمانی است.
اهمیت اطلاع‌رسانی به موقع در بحران
بخشی از مدیریت بحران که شاید برای جامعه بسیار مهم باشد اطلاع‌رسانی و آگاه‌سازی به موقع و به هنگام مردم نسبت به تصمیمات مسئولان درباره شرایط بحرانی است. در چند روز اخیر که اکثر نقاط کشور به دلیل سرمای بی‌سابقه با افت فشار گاز و در برخی نقاط با قطعی گاز مواجه شد، مسئولان تصمیم به تعطیلی مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات دولتی و خصوصی و حتی مراکز تجاری و ورزشی و فرهنگی گرفتند اما این تصمیمات در برخی مناطق به نحوی اتخاذ و اطلاع‌رسانی شد که نمی‌توانست نشانه‌ای از مدیریت بحران را در خود داشته باشد.
امروز به کمک پیشرفت علم هواشناسی و پیش‌بینی وضعیت آب و هوا تا چندین روز آینده به راحتی امکان رصد سرما و افزایش آن در کشور وجود داشت لذا با این وجود این سؤال جدی از مسئولان وجود دارد که چرا هم تصمیمات خود را روز به روز انجام می‌دهند و هم آن تصمیمات را دیرهنگام اعلام می‌کنند و در نهایت پس از مدتی نیز تصمیم اولیه خود را لغو می‌کنند؛ مسئله‌ای که شب گذشته در مورد وضعیت استان تهران رخ داد و به یکباره در اواخر شب گذشته برخی تصمیمات اعلام شده از رسانه‌ها لغو و تصمیمات جدیدی اتخاذ شد؛ آیا این نتیجه‌ای جز عصبانیت و نارضایتی شهروندان در بردارد؟
تکرار چرخه «مدیریت بحران یا بحران مدیریت»
به عبارتی قرار نیست در شرایط بحران سرما و کمبود گاز، مسئولان مردم را با بحران اطلاع‌رسانی نیز روبرو کرده و به جای رفع برخی نگرانی‌های مردم، آشفتگی و نگرانی را به آنها تحمیل کند و آیا مسئولان با این نوع اطلاع‌رسانی پیامی جز ناتوانی در مدیریت شرایط را جامعه منعکس می‌کنند؟
پیشنهاد مشخص این است همانطور که در برخی استانها وضعیت کار مدارس، دانشگاه‌ها و ادارات تا پایان هفته اعلام شده در استان‌های بزرگ و مهمی همچون تهران نیز به جای اطلاع‌رسانی روزانه و آن هم لحظه آخری، با توجه به مشخص بودن وضعیت سرما تا پایان هفته یک تصمیم مشخص و به هنگام گرفته شود که اقشار مختلف از جمله کسانی که برای کار اداری یا امتحانات دانشگاه، از شهرستان قصد عزیمت به تهران دارند، به یکباره با خبر تعطیلی مواجه نشوند و بتوانند برنامه‌ریزی دقیق تری داشته باشند.
در نهایت اینکه مدیریت بحران بلایا و حوادث طبیعی همانطور که از نامش پیداست باید بتواند منتج به عبور موفق و مورد رضایت نسبی شهروندان از شرایط پیش آمده شود و گرنه صرف برگزاری جلسات و اتخاذ یک سری تصمیمات را نمی‌توان مدیریت بحران نامید؛ آنچه مهم است تصمیم‌گیری‌های مؤثر و به هنگام و اطلاع‌رسانی بدون تناقض است تا حداقل بحرانی بر روی بحران طبیعی فعلی انباشته نشود و به عبارتی بحران مدیریت جای مدیریت بحران را نگیرد.
مهدی مخبری
انتهای پیام
