چگونه به سفر تبلیغی خارج از کشور برویم

به گزارش ایکنا، نشست «اقتضائات و لوازم نشر اسلام در غرب با تأکید بر تجمعات دینی ماه محرم» با حضور حجت‌الاسلام و المسلمین مرتضی چیت‌سازیان؛ استاد دانشگاه شهید مطهری دوشنبه 23 مرداد در این دانشگاه برگزار شد که گزیده آن را در ادامه می‌خوانید؛

تبلیغ در خارج از کشور بحث بسیار مهمی است. اولین سفر تبلیغی من سال 65 به کشور سوریه بود. بعدها به کشورهای مالزی، سنگاپور، هندوستان، دبی، قطر، روسیه، عربستان، اتریش، سوئد، سوییس، انگلستان و دانمارک سفر کردم. موسم تبلیغاتی در خارج کشور سه موسم است: ماه محرم، ماه رمضان و ایام فاطمیه. برای تبیین حکیمانه دین و اینکه بتوانیم اسلام را آنگونه که هست معرفی کنیم در داخل کشور به اندازه کافی سخنران و مبلغ داریم ولی در خارج کشور وضعیت اینگونه نیست. در محرم اخیر بنده در سوییس بودم. در یک مرکز اسلامی سخنرانی می‌کردم که تا فاصله 200 کیلومتری آن هیچ مرکز اسلامی دیگری نبود. در داخل کشور به اندازه کافی مداح و سخنران و رسانه هست ولی آنجا اینطور نیست.

یک مشکلی که وجود دارد این است که تبلیغ ما موقت است و محدود به ایام خاصی است. گاهی که ما می‌خواهیم به کشور برگردیم مردم ناراحت هستند و می‌گویند تا سال آینده هیچ مبلغی در اینجا حضور ندارد. لذا یک مبلغ مستقر لازم است. در جایی که من رفته بودم ترک‌های استانبول مسجد دارند، دولت سعودی مسجد دارد، قطری‌ها مسجد دارند ولی شیعیان ایران مسجد ندارند. بله، ما در برخی کشورها مبلغ مستقر داریم ولی چهار پنج مورد بیشتر نیست. الآن جامعه المصطفی دارد در این زمینه تلاش می‌کند ولی باید برنامه‌ریزی شود، هزینه شود تا بتوانیم در کشورها فعالیت کنیم و مسائل تبلیغی را برای مردم اعلام کنیم.

مقدمات سفر تبلیغی به خارج از کشور

شاید سوال شود مقدمات سفر تبلیغی خارجی چیست. مورد اول علاقه است؛ قرآن می‌فرماید: «الَّذِينَ يُبَلِّغُونَ رِسَالَاتِ اللَّهِ وَيَخْشَوْنَهُ وَلَا يَخْشَوْنَ أَحَدًا إِلَّا اللَّهَ وَكَفَى بِاللَّهِ حَسِيبًا؛ (این سنّت خداست در حق) آنان که تبلیغ رسالت خدا کنند و از خدا می‌ترسند و از هیچ کس جز خدا نمی‌ترسند و خدا برای حساب به تنهایی کفایت می‌کند». گاهی اوقات من به برخی روستاها می‌روم می‌بینم مردم آنجا خیلی متدین هستند لذا متوجه می‌شوم یک عالمی در آن روستا حضور داشته است. پس حضور عالم در یک شهر نقش مهمی دارد.

مسئله بعد این است که در تبلیغ باید شخص مسلط به زبان باشد. من یک زمان می‌گفتم زبان انگلیسی و عربی کافی است ولی الآن این عقیده را ندارم و باید زبان‌های دیگر را هم یاد گرفت. خودم مدتی زبان مالایی یاد گرفتم تا وقتی با مردم مالزی صحبت می‌کنم با زبان خودشان صحبت کنم. دانستن زبان در حد مکالمه خیلی مهم است. اگر شخصی زبان بلد نباشد در همان فرودگاه گرفتار می‌شود. پس یکی از شروط مهم تبلیغ این است که ما زبان بدانیم.

چه درس‌هایی باید خوانده شود؟ دروس دانشگاهی و حوزوی خوب است ولی کافی نیست. در سفر خارجی نباید این درس‌ها را مطرح کنیم. عنوان سخنرانی من در سفر اخیرم سبک زندگی مهاجرین در غرب بود. آنجا پر از مهاجر است. به هر کشوری سر بزنید پر از ایرانی و افغانی است که پناهنده شدند و خیلی از آنها به ایران برنمی‌گردند.

کسی که می‌خواهد مبلغ شود باید روی تفسیر قرآن کار کند و قرآن را با علم روز تبیین کند، همچنین مسلط به حدیث و کلام باشد و بتواند به شبهات جوانان پاسخ بدهد. در ایران سخنرانی بالای منبر می‌رود سخنرانی می‌کند و می‌رود ولی در آنجا یک ساعت سخنرانی می‌کنیم دو ساعت می‌نشینیم به سوالات مردم پاسخ می‌دهیم و مردم سخنران را نگه می‌دارند تا به سوالات آنها پاسخ دهد. پس شخص باید روایت را بداند، تفسیر را بداند، احکام را بداند، شبهات را بشناسد. در همین سفر اخیر من احکام مهاجرین را مطرح می‌کردم. پس اگر کسی می‌خواهد تبلیغ کند باید دروس را خوب بخواند و در کنار آنها به این مباحث نیز مسلط باشد. در سخنرانی‌ها من یک ربع احکام می‌گفتم، بعد سخنرانی می‌کردم و بعد روضه می‌خواندم چون مردم آنجا دوست دارند برایشان روضه بخوانیم. لذا شخص باید روضه‌خوانی بلد باشد، مقتل بخواند، شعر بخواند.

محدودیت‌های دولت‌های اروپایی برای مراکز اسلامی شیعیان

همانطور که اشاره کردم ما در برخی کشورها مرکز اسلامی داریم. در نوع شهرهای اروپا ترک‌ها مسجد دارند، عربستان مساجد بزرگ دارد، آنها کار کردند، خرج می‌کنند ولی ما امکانات نداریم. مسئله بعد اجازه دولت‌ها است. دولت‌های اروپایی با عربستان و ترکیه مساعدت می‌کنند ولی برای دولت ما محدودیت می‌گذارند. لذا سفارتخانه‌های ما باید فعال باشند و باید به آنها ایمنی و اطمینان بدهند که این مراکز صرفا به امور مذهبی می‌پردازند. خیلی کشورها به ایرانیان اجازه ساخت مرکز اسلامی نمی‌دهند لذا محدودیت‌هایی وجود دارد که باید از آن کاسته شود.

این توضیح را هم عرض کنم که مرکز اعزام مبلغ به خارج از کشور سازمان فرهنگ و ارتباطات است. آنجا واحدی به نام اعزام مبلغ دارد. ارگان رسمی اعزام مبلغین در ماه محرم، ماه رمضان و ایام فاطمیه این بخش است. علاقه‌مندان باید پرونده تشکیل دهند، اطلاعات خود را بدهند. طبیعی است که اختبار هست، مصاحبه هست، مدارکی باید بارگذاری شود، وقتی این کارها را انجام دادند متناسب با زبانی که بلد هستند به کار گرفته می‌شوند. نهادهای دیگری هم مبلغ می‌فرستند ولی نهادی که رسما مبلغ می‌فرستد همین بخشی است که عرض کردم.