حفظ هویت اسلامی فلسطین، از نشانه‌های اعتلای اسلام است/ اسلام؛ ایدئولوژی است یا مکتب؟

به گزارش ایکنا، علی‌اکبر صالحی، قائم‌مقام فرهنگستان علوم، امروز 26 مهرماه در مراسم افتتاحیه سال تحصیلی جدید دانشگاه ادیان و مذاهب قم با بیان اینکه خداوند در قرآن بر علم تأکید کرده است، گفت: در روایات بیان شده که علم دو قسم است؛ علم الادیان و علم الابدان و هر دو کلمه را جمع به کار برده است. بنده در تفسیری آزاد می‌گویم که علم ابدان با جسم و ماده سروکار دارد؛ یعنی علم فیزیک. علم ادیان هم علم متافیزیک است.

وی با بیان اینکه علم اصالت و شرافت ذاتی دارد، افزود: البته در روایات سخن از علم نافع و غیرنافع است، چرا؟ این به نحوه به‌کارگیری علم برمی‌گردد؛ یعنی علم بما هو علم نمی‌تواند نافع نباشد زیرا علم است. مثلاً علم هسته‌ای علم بسیار مفیدی است و بیش از یک میلیون نفر از کسانی که بیمار هستند توسط این علم معالجه می‌شوند، ولی علم سبب می‌شود تا در چند ثانیه صدها هزار نفر بسوزند و کشته و فلج و معلول شوند. بنابراین علم ذاتاً ارزشمند است و شیوه به‌کارگیری آن است که آن را نافع یا غیرنافع خواهد کرد.

صالحی با اشاره به فرموده قرآن در سوره جمعه «هُوَ الَّذي بَعَثَ فِي الأُمِّيّينَ رَسولًا مِنهُم يَتلو عَلَيهِم آياتِهِ وَيُزَكّيهِم وَيُعَلِّمُهُمُ الكِتابَ وَالحِكمَةَ وَإِن كانوا مِن قَبلُ لَفي ضَلالٍ مُبينٍ» گفت: اگر وجود ما تزکیه نشود مانند ظرفی است که پاک نیست و اگر آب پاک را هم درون آن بریزیم ناپاک خواهد شد؛ علم باید در وجود کسی باشد که تزکیه شده تا آن علم همیشه پاک باشد، ولی اگر در وجود افراد ناپاک ریخته شود محصول آن فجایع ناکازاکی و هیروشیما خواهد شد.

استاد دانشگاه صنعتی شریف با اشاره به روایت «العلم و الدین توامان ان افتراقا احترقا»، افزود: براساس این روایت، علم و دین دو روی یک سکه هستند و اگر از هم جدا شوند می‌سوزند؛ یعنی علم بدون دین و دین بدون علم می‌سوزد؛ قبل از بعثت پیامبر(ص) خیلی از مناسک حجی که الان انجام می‌دهیم انجام می‌شد، ولی چرا جاهلیت بود؟ زیرا از درون تهی بود و همه این مناسک حول هدف منحرف و محتوای نادرستی بود و پیامبر آمدند و آن قالب را حفظ و محتوا را درست کردند؛ حضرت ابراهیم(ع) وقتی این مناسک را اجرا کرد، هم محتوا و هم قالب آن درست بود، ولی به تدریج منحرف شد و به بت‌پرستی رسید و به دین بدون علم تبدیل شد. 

تولید علم برای ثروت خطرناک است

صالحی با اشاره به اینکه انسان ذاتاً آزادی‌خواه و عدالت‌خواه و کمال‌طلب است، تصریح کرد: دانشگاه‌های جهان محل تولید علم هستند، ولی اقتصاد پیش‌برنده و منفعت‌طلبی هدف اصلی آنان است و به ابعاد دیگر کمتر توجه می‌شود، همین امر باعث ایجاد اشکالات فراوان خواهد شد. لذا نباید الگوی صرف اقتصادی بر محیط‌ علمی حاکم و هدف از تولید علم فقط کسب ثروت شود.

قائم‌مقام فرهنگستان علوم با بیان اینکه من اسلام را ایدئولوژی تلقی نمی‌کنم، بلکه مکتب است، اظهار کرد: ایدئولوژی یک امر جزمی است و چرایی در آن وجود ندارد بلکه چگونگی در آن نهفته است؛ اغلب ادیان دنیا بیشتر روی چگونگی تمرکز دارند، ولی فلسفه برخلاف ایدئولوژی علم عینی است و واقعیت را می‌بیند و به چرایی‌ها پاسخ می‌دهد؛ اسلام هم فقه را دارد که بحث چگونگی در آن است و هم برای چرایی‌ها و فلسفه امور جا باز کرده است به همین دلیل در قرآن کریم افلا یتدبرون، یتفکرون و... زیاد تکرار شده است. بنابراین مکتبی داریم که چرایی و چگونگی را جمع کرده است و این ویژگی اسلام را از مکاتب دیگر متمایز می‌کند.

وی با اشاره به اینکه نمی‌گویم مکتب غرب به هیچ وجه دنبال مسائل اعتقادی و معنوی نیست، ولی ثقل کار آن حول محور قدرت اقتصادی است و ایجاد نظم جهانی هم برای کسب منفعت حداکثری برای خود غرب است، ادامه داد: در روایات داریم: «الاسلام یعلوا و لا یعلی علیه»؛ این ادعای بزرگی است، ولی در طول تاریخ 1400 ساله همین‌طور بوده است. اگر در زمان خلفای اموی می‌زیستیم، تصور می‌کردیم که اسلام از بین می‌رود و در دوره عباسی‌ها عصر طلایی اسلام بود، ولی اسلام در طول زمان علو داشته است و این امر ریشه در تقدیر الهی دارد.

حوادث غزه مجاهدان واقعی را جدا می‌کند

قائم‌مقام فرهنگستان علوم با اشاره به حادثه اخیر غزه، گفت: این واقعه واقعا ناگوار و تلخ است و عزیزانی جان خود را از دست می‌دهند، ولی اراده الهی این است که دست دشمنان را رو کند؛ ببینید این آش آنقدر شور شده است که صدای دبیرکل سازمان ملل و رئیس‌جمهور فرانسه و رئیس‌جمهور آلمان هم درآمده است. باید آنقدر کوره ایمان و اسلام داغ شود تا ناخالصی‌ها بیرون بیایند و تحولات اخیر در این راستاست تا مردان مجاهد واقعی از افراد مدعی متمایز شوند.

صالحی با بیان اینکه نمی‌توان به سادگی از مسئله فلسطین عبور کرد، اظهار کرد: امام به عنوان احیاگر دین در عصر کنونی است، زیرا دین قبل از انقلاب مهجور بود. بنده قبل از انقلاب در دانشگاه آمریکایی بیروت بودم؛ آن وقت در دانشگاه‌های دنیا و ایران مکاتبی چون کمونیسم، مائوئیسم، نهیلیسم و سوسیالیسم وجود داشت، ولی کسی تصور نمی‌کرد دین بتواند محرک جامعه باشد، ولی امام(ره) این مسئله را در دنیا ایجاد کرد. الان دین جایگاه پیدا کرده است، ولی قبل از انقلاب آن را تفکر ارتجاعی می‌دانستند و امام غبارها را کنار زد و دین را احیا کرد. البته فقط دین اسلام احیا نشد، بلکه مبدأگرایی و معادگرایی در دنیا مورد توجه قرار گرفت. چند وقت قبل به کلیسایی در ایتالیا رفتم و اغلب افراد حاضر در مراسم جوان بودند. برخی از دانشگاه‌های دنیا کرسی شیعه‌شناسی و اسلام‌شناسی دارند. امام ویژگی‌های متعددی داشت؛ رهبری در 14 خرداد امسال و در مراسم سالگرد امام فرمودند که مجدداً امام را به جوانان بشناسانید.

رئیس سابق سازمان انرژی اتمی با بیان اینکه امام چند ویژگی برجسته داشت که موفق شد انقلاب ایجاد کند، گفت: ایشان در درجه اول، فقیه برجسته و سیاستمدار و در درجه دوم فیلسوف و عارف بود. تحقق انقلاب با ویژگی دولتمردی و سیاستمداری امام(ره) تحقق یافت. پیروزی انقلاب سیاست و کیاست و فتانت نیاز داشت و امام واجد این ویژگی‌ها بود. همچنین امام انقلاب را با ویژگی عرفان و توکل بر خدا تثبیت کرد. بعید بود ایشان صحبت کنند، ولی از خدا یاد نکنند. امام خمینی(ره) کاری کرد که نمی‌شد جلوی دانشجویان را بگیریم تا به جبهه نروند. امام عشق به خدا را در دل جوانان و مردم کاشت و این امر باعث تثبیت انقلاب شد.

زبان فلسفه برای نسل جدید لازم است

وی با بیان اینکه نسل جدید محتاج پاسخگویی است، زیرا نسل پرسشگری است، تأکید کرد: با این نسل نمی‌توان با زبان فقه و رساله سخن گفت، بلکه نیازمند زبان فلسفه هستیم، ولی به این خواسته جوانان توجه نکرده‌ایم و دیگران جوانان را می‌ربایند. با غفلت در امور فرهنگی و فضای مجازی و رسانه‌ها جوانان را از ما ربوده‌اند.

صالحی با تاکید بر اینکه امام دوراندیش بود و با راهبرد حرکت می‌کرد، گفت: یکی از راهبردهای کارساز ایشان، محور قرار دادن قضیه فلسطین است و روز قدس را نامگذاری کردند تا عرب و عجم و همه مسلمین حول آن جمع شوند. یکی از عناصر اعتلای اسلام حفظ هویت و ماهیت فلسطین بود تا فراموش نشود. لذا جبهه مقاومت با ظهور انقلاب نضج گرفت و با رهبری رهبر معظم انقلاب رشد کرد. البته حق آهسته و مستمر در حال پیش‌روی  است.

قائم‌مقام فرهنگستان علوم گفت: در سال 1967 و جنگ اعراب و اسرائیل در شش روز جبهه عربی شکست سختی از اسرائیل خوردند، چون در دست سربازان اسرائیلی تورات و در دست سربازان مصری، چیزهایی بود که انسان از گفتن آن شرم دارد، اما از سال دوهزار به برکت انقلاب و هدایت و حمایت رهبری که اسرائیل از جنوب لبنان خارج شد اولین شکست اسرائیل شروع شد، زیرا در آن زمان قرآن در دست مجاهدین اسلام بود و در دست سربازان اسرائیلی چیزهایی که انسان از گفتن آن شرم دارد. 

صالحی افزود: مکتب اسلام هم به اعتقادات و هم به مسائل اجتماعی و هم به مسائل زیستی توجه می‌کند در برابر مکتبی که دنیا هدف اوست و بیشتر به دنیا توجه می‌کند. الان مکتب اسلام و غرب در برابر هم قرار دارند. جمهوری اسلامی قدرت صنعتی و علمی جهانی نیست، ولی حکمرانی جدید و اندیشه جدید را ارائه کرده است که در دنیا نمونه ندارد؛ مشکل غرب با ما این است. انقلاب از منظر آنها اختلال در نظم جهانی ایجاد کرده است و چون نمی‌توانند خوب ملت ما را بشناساند توان مقابله ندارند. اگر مکتب ما بتواند خودش را مسلط به علم و فناوری کند و در کنار آن بال اعتقاد و معنویت را داشته باشد، چیره خواهیم شد. امیرالمؤمنین(ع) فرمودند که علم قدرت است و کسی که آن را یافت، چیره خواهد شد و کسی که آن را نیافت، بر او چیره می‌شوند.

دشمنان امید و دین را نشانه رفته‌اند

عضو مجمع تشخیص مصلحت نظام گفت: دشمنان امروز ایمان مردم را نشانه گرفته‌اند و سراغ نسل نوجوان و جوان رفته‌اند؛ نتانیاهو در کنگره آمریکا گفت هدفمان را جوانان ایرانی قرار دهیم و اباحه‌گرایی و پوچ‌گرایی را در بین آنها رواج دهیم و متأسفانه تا حدودی موفق شدند. آنها اراده ما را نشانه گرفته‌اند؛ ملت ایران با اراده قوی در یک جنگ جهانی هشت‌ساله ایستادند. امید ما را می‌خواهند بگیرند، ما قصور و خطا زیاد داریم، ولی نباید نیمه خالی لیوان را ببینیم. پس از انقلاب کارهای زیادی شد که نباید فراموش کنیم، ولی کارهای زیادی هم انجام نشده است. دشمنان می‌خواهند اعتماد بین حاکمان و مردم را از بین ببرند و از هوش مصنوعی استفاده زیادی برده‌اند و آگاهی عمومی ما را دچار خدشه می‌کنند و اهدافشان را جای حقایق می‌نشانند.

قائم‌مقام فرهنگستان علوم با بیان اینکه آینده جهان فناوری کوانتومی، اینترنت اشیاء، حقیقت مجازی و هوش مصنوعی است اظهار کرد: دنیای آینده دنیای الکترونیکی‌ شدن پزشکی، ساخت اعضای بدن، ذخیره‌سازی دی‌ان‌ای، شبیه‌سازی انسان است؛ یعنی طوری او را متولد می‌کنند که سرطان و بیماری نگیرد. دانشگاه باید محل تضارب آرا و اندیشه باشد و استاد و دانشجو باید در امنیت کامل اندیشه خود را بیان کنند، ولی تضارب آرا به معنای تضارب با اشخاص نیست. استاد نباید خود را سانسور کند. همچنین گروهی کار کنید و از شکست در مسائل علمی نترسید، زیرا بیشتر موفقیت‌ها از دل شکست‌ بیرون می‌آید. برتراند راسل گفته است که زمانی مرگ تمدن‌ها فرامی‌رسد که به پرسش‌های نسل جدید پاسخ کهنه بدهیم.