شورای نگهبان؛ ابتکار حضرت امام(ره) برای حراست از انقلاب اسلامی + صوت
عضو جامعه روحانیت مبارز با تأکید بر اینکه شورای نگهبان از تراث، میراث و ابتکارات حضرت امام خمینی(ره) در امر نهادسازی برای حفاظت از انقلاب اسلامی است، گفت: شورای نگهبان در طول این 45 سال به مثابه فصل‌الخطاب نسبت به انتخابات و تطبیق قوانین با شرع و قانون اساسی به خوبی عمل کرده است.
۲۶ تیرماه سالروز تشکیل نهاد شورای نگهبان است. شورای نگهبان یکی از ارکان و نهادهای برجسته نظام جمهوری اسلامی در صیانت از سلامت انقلاب و حراست از قانون اساسی محسوب می‌شود که در قانون اساسی جایگاه ویژهای برای آن تعریف شده است.
شورای نگهبان متشکل از 12 نفر از فقها و حقوقدانان است. این شورا مأموریت‌ها و وظایفی دارد که مهمترین آنها شامل نظارت بر قوانین و مصوبات مجلس شورای اسلامی، تفسیر قانون اساسی، نظارت استصوابی در انتخابات مجلس شورای اسلامی و مجلس خبرگان رهبری و انتخابات ریاست جمهوری، حضور در مراسم تحلیف رئیس‌جمهور، حضور در شورای بازنگری قانون اساسی است.
در این راستا با حجتالاسلام والمسلمین احمد سالک، عضو جامعه روحانیت مبارز گفت‌وگو کردیم که در ادامه می‌خوانیم:
ایکنا ـ نقش شورای نگهبان در پاسداشت جمهوریت و اسلامیت را چگونه ارزیابی می‌کنید؟
شورای نگهبان از تراث، میراث و ابتکارات حضرت امام خمینی(ره) در امر نهادسازی برای حفظ و حراست از انقلاب اسلامی است. شورای نگهبان در حقیقت فصل‌الخطاب مسائل درباره مجلس شورای اسلامی، خبرگان رهبری، ریاست جمهوری و قوانین و سایر موارد است تا منطبق با مسائل شرع و قانون اساسی باشد.
45 سال است که شورای نگهبان در جایگاه فصل‌الخطابی نسبت به مسائل انتخابات و قوانین به خوبی عمل می‌کند. این موضوع در اصلاح روند اجرایی، قضایی و نهادهای کشور بسیار نقش مهمی دارد.
جایگاه شورای نگهبان در کشور
دو بُعد عمده شورای نگهبان؛ یکی فقها هستند یعنی عالمانی که فقه آل محمد در تطبیق قوانین و مسائل در خدمتشان است و شش نفر حقوقدان که به معرفی رئیس قوه قضائیه به مجلس و پس از اخذ تأیید مجلس شورای اسلامی به عضویت شورای نگهبان درخواهند آمد. بنابراین شورای نگهبان هم از نظر قوانین و هم شرع جایگاه فوق‌العاده‌ای در کشور دارد و از اهمیت ویژهای برخوردار است.
نکته بعد عملکرد شواری نگهبان در طول این سالیان است که براساس ارزیابی‌ها نکته‌ای است که باید به آن توجه کرد. شورای نگهبان را در اجرای مأموریت‌هایی که قانون اساسی برعهده آن گذاشته است و دستوراتی که ولایت می‌دهد، موفق دیده‌ام. آثار وضعی اجرایی شورای نگهبان، چه در زمان امام راحل و چه در زمان مقام معظم رهبری، مبتنی بر نقطه نظرات رهبری داهیانه آنان بوده است.
از سوی دیگر توجه شورای نگهبان به تطبیق قوانین با قانون اساسی و شرع است که این نکته در سایر کشورهای دنیا نیست اگر چه در کشورهای آمریکایی و اروپایی قضات دادگستری این حاکمیت را دارند؛ مثلا هنگام انتخابات که درگیری بین دو نامزد بایدن و ترامپ به وجود بیاید، حرف پایانی را دادگستری آنها می‌زند یعنی یک عده قضات وجود دارند که فصل‌الخطاب حل مشکلات کشورشان هستند. در سایر کشورها نیز چنین چیزی مطرح است اما امتیاز ما در ایران این است که قوانین مبتنی بر فقه اسلامی است. بنابراین فقهایی در شورای نگهبان حضور دارند که الفبای فقه آل محمد به دست آنها و حواسشان است تا قوانین، مسائل و پرونده‌ها با شرع انطباق داشته باشد. مسئله دیگر قوانین و مقررات داخل کشور است که اینها نیز در این جهت است. لذا شورای نگهبان موفق بوده، هر چند خالی از ایراد نبوده است.
رسالت شورای نگهبان، نیازمند تبیین بیشتر
ایکنا ـ عملکرد شورای نگهبان در چهاردهمین دوره انتخابات ریاست جمهوری چه میزان اثبات کرد که این شورا کاملاً عادلانه و بی‌طرف عمل کرد؟
در این انتخابات انتقادات زیادی نسبت به تعیین نامزدها وجود داشت که چرا یک نفر از اصلاح‌طلبان و پنج نامزد دیگر از اصول‌گرایان بودند و بر چه اساسی چنین چینشی انجام شد؟ آیا پروند‌ه‌های بررسی شده، شورای نگهبان را به این نتیجه رساند؟ برخی معتقد به مهندسی کردن این امر بودند و سخنگوی شورای نگهبان این مسئله را به صراحت رد کرد، چراکه پرونده‌ها تک به تک مطالعه، بررسی و از دستگاه‌های ذیربط استعلام می‌شود و سپس نظر نهایی از سوی تمامی اعضای شورا به طریق رای‌گیری انجام می‌شود. بنابراین مهندسی انجام نگرفته است و رسالت، وظایف و اختیارات شورای نگهبان نیازمند تبیین بیشتر برای مردم است تا این شبهات و هجمه‌ها موجب تخریب جایگاه شورای نگهبان نشود.
ایکنا ـ آیا می‌توان گفت شورای نگهبان یکی از مردمی‌ترین نهادها در ساختار جمهوری اسلامی است؟
شورای نگهبان منصوب از ناحیه مقام معظم رهبری است. ایشان ثمره فعالیت‌های خبرگان است. انتخابات خبرگان نیز از سوی مردم و به طریق دموکراسی انجام می‌شود که به معنای بازگشت حضور اعضای شورای نگهبان چه از طریق تأیید حقوقدانان در مجلس و چه انتخاب فقها از سوی رهبری به مردم است. به عبارت دیگر هر دو جایگاه مردمی دارد و مردم در این جریان نقش‌آفرین هستند.
در جاهای دیگر دنیا نمی‌توانید این مورد را پیدا کنید چرا که اصولا انتصابات از طریق مقام بالایی انجام می‌شود اما در جمهوری اسلامی ایران اینگونه نیست. قانون اساسی پشتوانه شورای نگهبان است و به عبارتی این شورا مردمی است.
گفت‌وگو از سمیرا انصاری
انتهای پیام
