کاهش تاب‌آوری افزایش شمار خودکشی را به همراه دارد

به گزارش ایکنا به نقل از روابط عمومی سومین همایش علمی پیشگیری از خودکشی، مسعود حبیبی، معاون فرهنگی دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی در سومین همایش علمی پیشگیری از خودکشی که در سالن همایش‌های بین‌المللی رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران، برگزار شد با بیان اینکه خودکشی در حال حاضر سومین علت مرگ و میر در رده سنی 14 تا 24 سال است، گفت: در برخی جوامع شاهد افزایش روزافزون این پدیده مذموم هستیم.

وی با اشاره به مؤلفه‌های اجتماعی سلامت گفت: پزشکان اجتماعی باور دارند 70 درصد پیامدهای سلامت خارج از سیستم سلامت است و به عواملی چون آلودگی هوا، محیط زیست، حوادث اجتماعی، مسائل اقتصادی و رفتارهای خارج از سلامت وابسته است و نظام سلامت تنها نتایج آنها را رسیدگی می‌کند.

معاون فرهنگی دانشجویی وزارت بهداشت با تأکید بر ضرورت حفظ بهداشت روان در پیشگیری از پدیده خودکشی، افزود: اگر برای سلامت روان جامعه برنامه و مداخله‌ای نداشته باشیم با افزایش این پدیده مواجه می‌شویم.

علت مهاجرت‌ها ندیده شدن‌ها و نشنیده ‌شدن‌هاست

حبیبی با اشاره به بار بزرگ بیماری‌های روان نظیر افسردگی، اضطراب، یأس و ناامیدی در جامعه بر ضرورت مداخلات سلامت پیش از رسیدن به مرحله نهایی تأکید کرد و افزود: اغلب مهاجرت‌های قشر تحصیل کرده به علت نداشتن امنیت روانی، اجتماعی، اقتصادی، دیده نشدن‌ها، شنیده نشدن‌ها و ... است.پ

وی با بیان اینکه همه این عوامل میزان تاب‌آوری را کاهش و منجر به خودکشی می‌شود، گفت: زمانی خودکشی در جامعه پزشکی نمود پیدا می‌کند که فارغ‌التحصیل این رشته در می‌یابد پس از 20 تا 25 سال تحصیل و گذراندن طرح ضریب کا هنوز قادر به برطرف کردن نیازهای خود نیست.

تاب‌آوری در مهدکودک‌ها اموزش داده شود

معاون فرهنگی دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، با بیان اینکه توانمندی فردی برای کسب مهارت جهت افزایش تاب‌آوری باید از کودکی در مهدهای کودک و مدارس آغاز شود، گفت: باید توانمندی‌های فردی برای حل مسائل در افراد افزایش یابد. ما نیز در وزارت بهداشت می‌کوشیم با گسترش مشارکت اجتماعی میزان تأثیرگذاری دانشجویان در امور خودشان را افزایش دهیم.

حبیبی افزایش احساس ارزشمندی و دیده و شنیده شدن را در دانشجویان ضروری برشمرد و افزود: از برنامه‌های دفتر مشاوره معاوت فرهنگی دانشجویی وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی، شناسایی زودهنگام اختلالات روانی، افسردگی و دو قطبی و نیز افزایش مهارت‌های زندگی برای حل مسئله تفکر خلاق و افزایش تاب آوری است.

وی آموزش سبک زندگی «ایرانی ـ اسلامی»، طراحی برنامه غربالگری سلامت روان، ایجاد فرصت‌های تفریحی ـ آموزشی ویژه دستیاران را از دیگر برنامه‌ها این معاونت برای ارتقاء سلامت روان دانست و اظهار امیدواری کرد که فرصت‌های اجرای این مجموعه فعالیت‌ها در وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی فراهم شود.

سیدکاظم ملکوتی، دبیر علمی سومین همایش علمی پیشگیری از خودکشی نیز با بیان اینکه این همایش تنها به دنبال بیان مطالب علمی نیست، افزود: می‌کوشیم علم را در عمل پیاده کنیم و یاریگر کسانی باشیم که در رنج روان بسر می‌برند.

وی با تأکید بر ضرورت تقویت همکاری‌های بین بخشی برای دستیابی به اهداف گفت: خودکشی یک موضوع پیچیده اقتصادی، اجتماعی، شخصی، خانوادگی و روانی است و پیشگیری از آن هم پیچیدگی‌های خاص خود را دارد.

همکاری برای کاهش خودکشی

این روانپزشک با بیان اینکه در پیشگیری از خودکشی باید نهادهای علمی، اجرایی، قضایی و انتظامی با یکدیگر همکاری و مشارکت داشته باشند، گفت: بدون همکاری نمی‌توان به کاهش میزان خودکشی دست یابیم.

ملکوتی، با بیان اینکه خودکشی در محیط‌های جمعی چون دانش‌آموزی، دانشجویی، کاری و کارگری و سربازخانه‌ها افزایش یافته است، گفت: اتفاقا شایع‌ترین رده سنی برای خودکشی در این محیط‌های جمعی دیده می‌شود.

وی بر ضرورت آموختن نحوه مواجهه با موارد خودکشی در اورژانس تأکید کرد و گفت: در این همایش پنلی برای استفاده از تجربیات زیسته دانشجویان در نظر گرفته شده است.

عبدالوهاب برادران، معاون فرهنگی دانشجویی دانشگاه علوم پزشکی ایران نیز با تأکید بر ضرورت مثبت‌اندیشی حتی با هدف کاهش بیماری‌های قلب و عروقی گفت: باید از منفی‌نگری پرهیز کرد. به تجربه ثابت شده است افراد حتی بدون داشتن عوامل خطر برای گرفتگی عروق به علت داشتن زندگی پراسترس، مشکلات روحی روانی و اضطراب با بیماری‌های قلب و عروقی مواجه می‌شوند.

یادآوری می‌شود، سومین همایش پیشگیری از خودکشی، به همت جمعیت علمی پیشگیری از خودکشی، مرکز مشاوره دانشگاه علوم پزشکی ایران و مرکز جامع خدمات رون شناختی آزاده روزهای 25 و 26 شهریور 1403 در سالن همایش‌های بین المللی رازی دانشگاه علوم پزشکی ایران در حال برگزاری است.

هنوز خودکشی در نظام حقوقی کشور جرم‌انگاری نشده است

غلامعباس ترکی، معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع  جرم دادستانی کشور نیز در سومین همایش پیشگیری از با بیان اینکه سالانه حدود ۱۳۰  هزار اقدام به خودکشی در ایران ثبت می‌شود که هفت هزار نفر بر اثر خودکشی جان خود را از دست می‌دهند، در ادامه اظهار کرد: موضوع خودکشی یک پدیده و واقعیت اجتماعی و انسانی است.

وی ادامه داد: عوامل زیستی فردی، خانوادگی، اجتماعی، فرهنگی و اقتصادی مختلفی در بروز خودکشی نقش دارند که نیازمند واکاوی است. عوامل تنش‌آفرین در زندگی و عواملی که به افسردگی و اختلالات روانی و تولید افکار خودکشی در فرد منجر می‌شود و هر عاملی که منجر به استرس، ناامیدی و کاهش تاب‌آوری در فرد می‌شود، همگی در بروز خودکشی تأثیر گذارند.

معاون حقوق عامه و پیشگیری از وقوع  جرم دادستانی کشور، افزود: تولید دانش و ادبیات و گفتمان علمی در خصوص پدیده خودکشی و پیشگیری از آن با همکاری نخبگان، مراکز علمی و دانشگاهی ضروری است و به نظر می‌رسد در رویکردها، سیاست‌ها و روش‌های سنتی پیشگیری از این پدیده نیازمند بازنگری هستیم.

تدوین پیوست‌های علمی خبررسانی از خودکشی

ترکی خاطرنشان کرد: افزایش آگاهی‌های مدیران و دست‌اندرکاران تأثیر‌گذار در این حوزه هم از اهداف این همایش است، همچنین تبیین نقش رسانه در پیشگیری از خودکشی و تدوین پیوست‌های علمی خبررسانی از وقایع مربوط به خودکشی از دیگر اهداف برگزاری این همایش است.

وی با بیان اینکه خودکشی دهمین علت فوت در همه گروه‌های سنی است، افزود: خودکشی سومین علت فوت در جمعیت ۱۵ تا ۲۴ سال است.

معاون دادستان کل کشور، با اشاره به اینکه اقدام به خودکشی در زنان بیشتر از مردان است، گفت: خودکشی موفق و منتهی به مرگ در مردان بیشتر است و یکی از علل تفاوت نرخ خودکشی و موفقیت آن در زنان و مردان، تفاوت روش‌های مرگبار مورد استفاده است و همه اینها به واکاوی علمی نیاز دارد.

ترکی با بیان اینکه آمار خودکشی منجر به فوت در کشور معادل ۶.۶ فوت به‌ازای هر ۱۰۰هزار نفر است و این رقم پایین‌تر از نرخ خودکشی در دنیا است، گفت: در دنیا این نرخ در حال حاضر حدود ۹ نفر در صدهزار نفر است. اما باید توجه کنیم که نرخ خودکشی در کشور ما در یک‌روند افزایشی از پنج در ۱۰۰ هزار نفر به هشت در ۱۰۰ هزار نفر رسیده لذا با یک‌روند افزایشی خودکشی در کشور روبرو هستیم که نیازمند اندیشیدن و چاره‌جویی دارد.

وی با بیان اینکه وقتی صحبت از خودکشی به میان می‌آید برخی دستگاه‌ها هر کدام به‌نوعی سعی دارند خود را به تغافل بزنند و درگیر موضوع نشوند، افزود: این نادیده‌انگاری تأثیری در حل مسئله ندارد. اگر می‌خواهیم در پیشگیری از این پدیده موفق باشیم باید به نحو علمی و کارشناسی با موضوع مواجه شویم.

130 هزار فقره اقدام به خودکشی ایرانیان

معاون دادستان کل کشور، با اشاره به برخی آمارهای در دنیا گفت: سالانه در دنیا ۷۰۰ هزار تا یک میلیون نفر اقدام به خودکشی منتهی به مرگ می‌کنند، در ایران نیز سالانه قریب به ۱۳۰ هزار فقره اقدام به خودکشی ثبت می‌شود که دوسوم این موارد را زنان تشکیل می‌دهند و متأسفانه حدود هفت هزار نفر از آنها جان خود را از دست می‌دهند.

ترکی افزود: یکی از مأموریت‌های دادستانی پیگیری حقوق عامه و پیشگیری از جرم و آسیب‌های اجتماعی است و حق بهداشت و سلامت شهروندان از مصادیق حقوق عامه محسوب می‌شود و پیشگیری از خودکشی هم به لحاظ ارتباط با سلامت روان در دستور کار دادستانی است.

وی افزود: رصد و پایش وضعیت آسیب‌های اجتماعی از جمله وضعیت رفتارهای خود آسیب‌رسان در هر شهرستان در برنامه عملیاتی دادستان‌ها قرار داده شده است تا با همکاری دستگاه‌های مسئول، وظایف دستگاه‌ها  در این زمینه پیگیری شود.

معاون دادستان کل کشور استفاده از ظرفیت مشاوره و مهارت‌آموزی به‌ویژه در مدارس و اجرای کامل طرح نظام مراقبت اجتماعی از دانش‌آموزان را در پیشگیری مؤثر دانست و بر تقویت نقش اورژانس اجتماعی و ساختارهای حمایتی و امدادی برای مداخله به هنگام در فوریت‌های مستلزم واکنش تأکید کرد.

ترکی همچنین با اشاره به عوامل مختلف در بروز خودکشی، افزود: عوامل شخصی متعدد و متنوعی شامل زیستی، ژنتیکی، روان شناسی نقش دارند.

وی همچنین اعتیاد به الکل و سوءمصرف مواد مخدر و روان‌گردان، حاشیه‌نشینی و بی‌سواد را از جمله علل بروز خودکشی برشمرد.

معاون دادستان کل کشور، یکی از چالش‌ها در این زمینه را سهولت دسترسی به روش‌های مهلک دانست و خاطرنشان کرد: بنا بر اعلام مراجع تخصصی از جمله وزارت بهداشت عرضه قرص برنج و قرص مرگ‌ موش در فروشگاه‌ها، عطاری‌ها و مانند آن غیر قانونی بوده و جرم است لذا باید دادستان‌ها با هرگونه عرضه و فروش این محصولات برخورد ‌کنند.