ایران او عربستان د اړیکو د عادي کولو نوي پړاو ته ننوتل
د ایران د بهرنیو چارو وزیر حسین امیرعبداللهیان په یوه تاریخي اقدام کې ریاض ته یو مهم سفر پیل کړ، چې د ایران او عربستان ترمنځ له ناڅاپي پخلاینې وروسته د لوړې کچې لومړنۍ ډیپلوماتیکه لیدنه ده. دا سیاسي بدلون چې له محتاطانه خوشبینۍ سره مل شوی، د لوېدیځې آسیا په سیمه کې چې له اوږدې مودې راهیسې د شخړو او سیالیو له امله زیانمن شوی، د بدلون لپاره هیلې رامنځته کړي دي. د امیر عبداللهیان او د عربستان د ولیعهد محمد بن سلمان تر منځ لیدنه د پیچلو ننګونو څخه ډکه سیمه کې د همکارۍ او پرمختګ پر امکاناتو ټینګار کوي.
د تهران او ریاض ترمنځ د اړیکو د خرابېدو او بیا د اړیکو د عادي کېدو د لاملونو او رېښو په اړه بېلابېل بحثونه شوي دي. په هرصورت، یو له هغو مسلو څخه چې په پام کې نیول کېدی شي، د چین د انرژۍ امنیت تامینولو لپاره د دوی قوي شتون او د ډیپلوماتیکو حل لار رامنځته کول او د امریکايي معنی لرونکي په نشتون کې په منځني ختیځ کې رول لوبول چې په سیمه کې د اوږدې مودې لپاره شتون درلود.
په حقيقت کې د امريکا په شان هېوادونو برعکس چې کله کله په بېلا بېلو هېوادونو کې د سياسي مسايلو له امله پانګونه کوي، چين په دوديز ډول د خپلو سوداګريزو شريکو هېوادونو په کورنيو چارو کې له نفوذ او لاسوهنې ډډه کوي او يوازې اقتصادي مسايلو ته پام کوي. د طالبانو په واکمنۍ کې په افغانستان کې د چینایي کان کیندنې شرکتونو شتون، په داسې حال کې چې تر اوسه هېڅ هېواد د طالبانو حکومت په رسمیت نه دی پېژندلی او دغه حکومت له ښځو سره د چلند له امله په ټوله نړۍ کې تر نیوکو لاندې راغلی، د دغې پالیسۍ یوه بېلګه ده.
ایران د شیعه ځواک په توګه او عربستان د سني اسلام تر واکمنۍ لاندې د یوه ځواک په توګه او د دوی ځانګړی چلند، تل په اسلامي نړۍ کې دوه اصلي قطبونه ګڼل شوي.
د ایران او عربستان ترمنځ د پخلاینې یو مهم اړخ، د هغو شخړو په حل کې د همکارۍ امکان دی، چې منځني ختیځ یې ویجاړ کړی دی. په صنعا کې د حوثي مشرانو سره د مستقیمو خبرو په ګډون په یمن کې د عربستان د سولې د هڅو ګړندۍ کول، په سیمه کې د ثبات لپاره د دغه هېواد نوې ژمنې په ګوته کوي.
يو له هغو مسايلو څخه چې د دواړو هېوادونو تر منځ اړيکي پرې سيوري کولای شي د فلسطين مسئله او د ابراهيمي تړون دی.
د تیلو بازار بله مسله ده چې تل د تهران-ریاض په اړیکو کې خبر جوړوونکی وو.
