په بلغاری ژبه د قرآن کریم لومړنۍ اکاډمیک ژباړه

ایکنا-(تهران) د صوفیه پوهنتون یو استاد پروفیسر تزوتان تئوفانوف ناڅاپي عربي ژبې سره بلدیږي و دا پيښه  د هغه په ژوند کې د یوه لوي بدلون  د رامینځةکیدا لامل کیږي.

ایکنا د الجزیره له قوله راپور راکړ، د صوفیه پوهنتون استاد پروفیسر تزوتان تئوفانوف د بلغاریه په عربی مکتب کې ځانګړی ځاي لری.

تیوفانوف په 1952 کال کې په صوفیه کې زیږیدلی دی.هغه  هغه مهال چې یو زلمی زده کونکی ؤ ،ناڅاپي دکتابونو په یوه پلورنځای کې  دعربی ژبې یو کتاب ګوري . دعربی ټکو اوکلمو په لیدو سره  له دغې ژبې یادونې سره لیواله کیږي. په همدې خاطر  ورپسې کال ئې یعنی په 1972 کال کې  د عربی  ژبې په څانګکې د زده کړې لپاره دعراق بغداد پوهنتون ته لاړ.

د بغداد له پوهنتونه له ستنیدا روسته  د صوفیه پوهنتون استاد شو ا د پخوانیواو ماډرن ادبیاتو ،فلسفې او دعربی تمدن  په باب ئې مطالعې ته مخه کړه  او یو شمیر آثار ئې له عربی په بلغاري ژبه وژباړل .تئوفانف د ماسکو  دختیخي  مطالعاتو له موسیسې پي ایچ ډي هم وکړه او په 1992 کال کې د صوفیه پوهنتون د  د ختیځي کلتور او ژبو  دمرکز مدیر شو . غه په 1998 کال کې  هغه مهال چې په بلغاري ژبه د قرآن کریم په ژباړلو بوخت ؤ مسلمان شو او په هماغه کال کې  د صوفیه د لوړې اسلامی موسیسې دډيپارټمنټ مشر وټاکل شو. هغه دمګړئ  امریکا د ختیځ پیژاندو د ټولنې و دمینځني ختیځ دمطالعاتي بریتانوي ټولنې غړی دی.

تئوفانوف په بلغاریه کې د یوې خپرندوئې له خوا د قرآن کریم د ژباړې لپاره وبلل شو.د قرآن کریم دترجمه کولو وړاندیز په داسې حال کې مطرح شو چې د بلغاریه د مسلمانانو دیني فعالیتونه لامحدود شوي وو، خو د بلغاریه کمونیسټ ګوند د قرآن کریم  د ترجمې کار یو دینی کار نه،بلکې یو قومي کار تعریف کړی ؤ. په دغو شرائطو سره  د قرآن د ترجمې کار  له 1987کال څخه پیل شو او تر درو کلونو پورې ئې وخت واخست ،البته  هغه شخصتي او عمومی  بدلونونو ته په پام سره ، دقرآن کریم ژباړه  بیرته ترسره کړها و  له دې لس کاله وروسته ئې د قرآن کریم په بلغاری ژبه لومړنی متن  چې له عربی ترجمه شوی ؤوړاندې کړ.

د قرآن کریم په ترجمه کولو کې د تئو فانوف په وړاندې مشکلات،د اسلام له دین اوعربی ژبې سره  اړونده  د ځينو نامو ،کلمو، اصطلاحاتو او  عبارتونو  لپاره د ټکو او کلمو موندل او همداراز د قرآن کریم د ایتونو د سم مفهوم د  منتقلولو لپاره په مختفو معنو کې د ترټولو ښو ټکي اوکلمې انتخاب ؤ.

 هغه ژباړه چې تئوفانوف  وکړه، په بلغاري ژبه دقرآن کریم لومړنۍ  ترجمه وه او  په 1944 کال کې د کمونیسټانو قدرت ته له رسیدا مخکې په بلغارستان کې د قرآن کریم د معنو لومړنۍ ترجمه  خپره شوې وه چې  له انګریزي متن څخه سطحي او زباتي ترجمه وه ، په همدې خاطرځیني کلمې او اصطلاحات غلط ترجمه شول.

تئوفانوف  د قرآن کریم د ترجمې لپاره  د روسیې، انګریزئ، فرانسیسۍ اوجرمني ژباړو ته توجه درلوده او  د قرآن کریم له مفاهیمو سره نزدې ترجمه ئې وړاندې کړې ده . پر دې اساس دتئوفانوف ترجمه  په بلغاري ژبه لومړنۍ اکاډمیک  ژباړه  او یوازینۍ ترجمه ده چې د بلغاریه  د  مسلمانانو دعموي دارالفتوا له خوا په رسمیّت پيژندل شوې ده.